> Ông Bạc Hy Lai có thể không bị truy tố hình sự
 |
| Gia đình Bạc Hy Lai - Cốc Khai Lai - Bạc Qua Qua. |
Tối 26-7, Tân Hoa xã đưa tin, bà Cốc Khai Lai và ông Vương Hiểu Quân, người cần vụ của gia đình họ Bạc sẽ bị Viện KSND thành phố Hợp Phì (tỉnh An Huy) khởi tố và sẽ bị đưa ra xét xử ở đây về tội cố ý giết hại thương gia người Anh Neil Heywood.
Sáng hôm sau, tờ Thời báo Hoàn cầu trực thuộc Nhân dân Nhật báo có bài bình luận “Bất cứ ai khi lên ghế bị cáo đều là người bình thường”.
Những lời lẽ này xuất hiện trên Thời báo Hoàn cầu không phải là điều bình thường, bởi trong bài báo trên cũng đã nói: “Do Cốc Khai Lai là vợ của Bạc Hy Lai nên vụ án được đặc biệt chú ý. Việc xét xử vụ án này theo đúng pháp luật sẽ giúp tăng cường lòng tin của người Trung Quốc đối với pháp trị”, “là một cuộc khảo nghiệm đặc biệt”.
Dư luận cũng chú ý đến việc Tân Hoa xã khi đưa tin khởi tố bà Cốc Khai Lai, không gọi ông Bạc Hy Lai là “đồng chí”, nhưng lại gọi tên bị cáo là “Bạc Cốc Khai Lai”, rõ ràng đã tách hai vụ án, nhưng không hoàn toàn “dứt đứt sợi tơ”; việc trong bản tin không thấy nói bà Cốc “thừa nhận tội lỗi” như các vụ án khác cũng ngầm cho thấy việc điều tra không mấy thuận lợi.
Điều đặc biệt khiến dư luận quan tâm là bà Cốc bị đưa về xử ở Hợp Phì, quê hương của Bao Công, cho thấy vụ án đang phải chịu nhiều áp lực.
Trước hết, bà Cốc là con một vị tướng quân đội khá nổi tiếng, con dâu một phó thủ tướng thuộc hàng khai quốc công thần, vợ một ủy viên Bộ Chính trị lừng danh một thời…
Thứ nữa, vụ án này “sấm to nhưng mưa nhỏ”, lúc đầu việc điều tra vụ giết người được tiến hành rầm rộ, ông Bạc Hy Lai ban đầu cũng bị coi liên đới âm mưu giết người của vợ, nhưng sau được tách ra, chỉ bị cho là “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng”.
Việc đưa vụ án về quê Bao Công xét xử chính là cách nhằm “loại bỏ can nhiễu, cần thiết cho an ninh quốc gia”. Một lý do nữa là Hợp Phì chính là nơi trước đây Chánh án Toà án Tối cao Trung Quốc Vương Thắng Tuấn giữ chức Bí thư Ủy ban Chính pháp.
Cốc Khai Lai khó thoát án tử hình?
Theo khung hình phạt của luật hiện hành, tội cố ý giết người có khung hình phạt cao nhất là tử hình. Văn phòng luật Vĩ Hoằng Bắc Kinh cho rằng “nếu tình tiết gỡ tội tốt có thể tử hình nhưng hoãn thi hành”.
“Tình tiết tốt” ở đây có thể là việc “Cốc Khai Lai và Vương Hiểu Quân nhận thấy Neil Heywood đe dọa an toàn tính mạng của Bạc Qua Qua (con trai bà Cốc và ông Bạc) nên đã cùng nhau đầu độc giết chết”.
Khi luận án, có thể xem đây là tình tiết giảm nhẹ. Tuy nhiên, theo thông báo khởi tố, không thấy đề cập việc hai bị cáo “thừa nhận tội lỗi”, vì vậy không loại trừ khả năng họ chống án.
Về việc bà Cốc là “con cán bộ lãnh đạo cấp cao”, đây là nhân tố chính trị để cân nhắc trước khi quyết định có khởi tố hay không, còn khi đã khởi tố rồi thì phải xử theo quy định của pháp luật.
Vương Lập Quân sẽ bị xét xử trước Đại hội Đảng
Ngày 27-7, có báo đưa tin việc điều tra vụ án cựu Giám đốc Công an Trùng Khánh Vương Lập Quân gần kết thúc, có thể đưa ra xử vào cuối tháng 7 về “tội phản quốc” và kết thúc trước ngày họp Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc lần thứ 18.
Mức án phạt sẽ không thấp hơn 10 năm tù; nhưng cũng có thông tin nói ông Vương sẽ được xử lý khoan hồng vì có công tố giác ông Bạc Hy Lai.
Hồi tháng 6, ông Vương viết đơn xin từ chức đại biểu HĐND thành phố Trùng Khánh. Lá đơn được đọc trước phiên họp thường vụ HĐND Trùng Khánh hôm 26-6 và báo cáo lên Thường vụ Quốc hội phê chuẩn. Động thái này cho thấy vụ án đã được chuyển sang trình tự tư pháp.
Theo báo Liên Hợp của Đài Loan, trong quá trình điều tra, lãnh đạo trung ương chỉ đạo cơ quan điều tra đối xử đặc biệt với ông Vương Lập Quân: hưởng chế độ ăn ở đặc biệt, được định kỳ gặp người thân, được gọi điện thoại cho cha mẹ, vợ con, thậm chí bạn bè, bàn việc gia đình, vợ được vào thăm bất cứ lúc nào… để ông thoải mái về tâm lý, khai hết những gì mình biết.
Trong khi đó, tại Trùng Khánh, từ cuối tháng 6, những quan chức cảnh sát cao cấp có quan hệ mật thiết với ông Vương Lập Quân lần lượt bị bắt, trong đó có Phó giám đốc Sở Công an Đường Kiến Hoa, Cục trưởng Phân cục Công an Du Bắc Vương Bằng Phi bị áp giải khỏi Trùng Khánh.
Ngoài ra, Tổng đội trưởng cảnh sát hình sự Lý Dương cũng bị bãi chức; ông Lưu Quang Lỗi, Bí thư Ủy ban Chính Pháp phụ trách “dẹp bỏ xã hội đen” thời ông Bạc Hy Lai sau đại hội đảng bộ tuy vẫn giữ được ghế Thường vụ thành ủy, nhưng bị điều sang phụ trách công tác nông thôn.
Ngày 23-7, gia đình ông Vương Bằng Phi cho biết, họ đã nhận được thông báo miệng của Viện KSND Hợp Phì về quyết định khởi tố ông Vương và chuyển lời ông muốn gia đình tìm luật sư bào chữa cho mình.
Họ nói ông Vương sẽ bị đưa xét xử sau vụ án Cốc Khai Lai và sẽ bị tuyên án vào cuối tháng 8.
Trước khi được giải về Hợp Phì để xét xử, ông Vương Bằng Phi bị đưa từ Trùng Khánh tới giam ở Thạch Gia Trang (Hà Bắc). Ông Vương, 48 tuổi, được coi là “chuyên gia nghe trộm”, từng công tác ở Liêu Ninh, sau theo ông Bạc Hy Lai về Trùng Khánh và thăng tiến liên tục.
Lãnh đạo cấp cao thoả thuận nhất trí cách xử lý Bạc Hy Lai
Theo hãng tin Hoa ngữ Dwnews ngày 27-7, việc tuyên bố khởi tố và đưa bà Cốc Khai Lai ra xét xử cho thấy việc xử lý “sự kiện Bạc Hy Lai - Vương Lập Quân”, cơn địa chấn chính trị ở Trung Quốc, đã bước sang giai đoạn mới.
Ban lãnh đạo Trung Quốc đã đạt được “nhận thức chung” về việc xử lý vợ chồng Bạc Hy Lai - Cốc Khai Lai. Dự kiến, sắp tới ông Bạc sẽ bị khai trừ khỏi đảng và bị áp dụng thủ tục tố tụng đối với ông này theo đúng lời của Thủ tướng Ôn Gia Bảo cam kết “sẽ công khai xử lý theo pháp luật.
Hiện nay, ông Bạc vẫn thuộc sự khống chế của Ủy ban Kiểm tra kỷ luật T.Ư Đảng; ông này rất có thể bị buộc tội “liên quan tham nhũng hủ bại”. Tuy nhiên, luật sư Phó Chí Cường tỏ ra nghi ngờ vì trong quyết định khởi tố vợ ông không đề cập tham nhũng hủ bại. Đó là điều khá lạ, vì vậy cũng sẽ khó thể có kết tội tham nhũng hủ bại đối với ông Bạc.
Ông Khổng Kiệt Vinh, chuyên gia về pháp luật Trung Quốc ở ĐH New York (Mỹ), cho rằng, mọi lời kết tội đối với vợ chồng Bạc Hy Lai đều rất thận trọng và phải phục vụ lợi ích chính trị. T
uy nhiên, một nhà phân tích cho rằng, nếu không khởi tố ông Bạc Hy Lai thì sẽ tạo thuận lợi cho những người ủng hộ ông này, khiến họ có cơ hội quay trở lại chính trường sau một vài năm nữa. Số phận ông Bạc có lẽ sẽ được quyết định sau khi vụ án xử vợ ông kết thúc.
Lan Hương tổng hợp
