Thưa đồng chí Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Ninh, Bắc Ninh được đánh giá là một trong những địa phương hoàn thành xóa nhà tạm, nhà dột nát sớm nhất cả nước, giúp giảm nghèo bền vững. Đồng chí có thể khái quát những dấu mốc quan trọng của chương trình trên địa bàn tỉnh?
Bà Nguyễn Thị Hà: Xóa nhà tạm, nhà dột nát là chủ trương lớn, giàu tính nhân văn của Đảng và Nhà nước, thể hiện rõ tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau”. Ở Bắc Ninh, chương trình này được triển khai với quyết tâm chính trị rất cao, bài bản và đồng bộ.
Ngay từ đầu, tỉnh Bắc Ninh đã xác định đây không chỉ là nhiệm vụ an sinh xã hội, mà là một giải pháp căn cơ để giảm nghèo bền vững. Ngày 31/10/2024, Ban Chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà dột nát tỉnh Bắc Ninh tổ chức phát động phong trào “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát". Đây là dấu mốc rất có ý nghĩa, thể hiện quyết tâm của tỉnh trong việc chăm lo nhà ở cho người nghèo, người có công và các đối tượng yếu thế.
Theo công bố của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, đến ngày 18/4/2025, Bắc Ninh đã hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát. Có thể nói, Bắc Ninh là một trong những địa phương về đích sớm nhất cả nước, với kết quả thực chất, bền vững và nhận được sự đồng thuận rất cao của nhân dân.
Vai trò của MTTQ trong Ban Chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà dột nát của tỉnh Bắc Ninh được thể hiện như thế nào, thưa đồng chí?
Bà Nguyễn Thị Hà: MTTQ tỉnh Bắc Ninh là cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo xóa nhà tạm, nhà dột nát. Điều này thể hiện rõ vai trò trung tâm đoàn kết, tập hợp, vận động và giám sát của Mặt trận.
Chúng tôi tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Ninh ban hành chủ trương, chỉ đạo; phối hợp chặt chẽ với UBND tỉnh, các sở, ban, ngành, tổ chức chính trị – xã hội trong rà soát đối tượng, huy động nguồn lực, tổ chức triển khai và giám sát thực hiện. Từ tỉnh đến cơ sở, 100% huyện, xã đều thành lập Ban Chỉ đạo do đồng chí Bí thư cấp ủy làm Trưởng ban; các thôn, tổ dân phố có nhà tạm đều thành lập Tổ công tác.
MTTQ các cấp trực tiếp đứng ra vận động Quỹ “Vì người nghèo”, kết nối các nhà tài trợ, doanh nghiệp, hội đồng hương, lực lượng vũ trang, cán bộ, đảng viên và nhân dân trong và ngoài tỉnh Bắc Ninh. Chúng tôi xác định rõ: Mặt trận không làm thay, nhưng phải làm tốt vai trò điều phối, kết nối và giám sát để mỗi đồng tiền, mỗi tấm lòng đến đúng đối tượng, đúng mục đích.
Một trong những điểm được dư luận đánh giá cao là mức hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát của Bắc Ninh rất cao so với mặt bằng chung. Đồng chí có thể nói rõ hơn về chính sách này?
Bà Nguyễn Thị Hà: Đúng vậy. Tỉnh Bắc Ninh xác định nhà ở là nền tảng quan trọng để người nghèo ổn định cuộc sống, yên tâm lao động sản xuất, vươn lên thoát nghèo. Vì vậy, tỉnh Bắc Ninh đã ban hành mức hỗ trợ rất cao, thể hiện rõ trách nhiệm và sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền.
Cụ thể, đối với hộ người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ, mức hỗ trợ xây mới là 100 triệu đồng/căn, sửa chữa là 50 triệu đồng/căn. Đối với các hộ thuộc chương trình phát động xóa nhà tạm, nhà dột nát, mức hỗ trợ cũng là 100 triệu đồng/căn xây mới và 50 triệu đồng/căn sửa chữa.
Chúng tôi không chỉ hỗ trợ về tiền, mà còn hỗ trợ về thủ tục, thiết kế, ngày công, vật liệu, thậm chí là đồ dùng sinh hoạt sau khi bàn giao nhà. Mục tiêu cuối cùng là người dân có được căn nhà thực sự an toàn, bền vững, chứ không phải chỉ “đủ điều kiện nghiệm thu”.
Việc ban hành và áp dụng các mẫu nhà điển hình được triển khai ra sao, thưa đồng chí?
Bà Nguyễn Thị Hà: Đây là một cách làm rất sáng tạo. Từ tháng 11/2023, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh Bắc Ninh đã phối hợp Câu lạc bộ Hội Kiến trúc sư trẻ tổ chức Cuộc thi thiết kế mẫu “Nhà Đại đoàn kết”. Qua đó, đã lựa chọn 5 mẫu nhà phù hợp về công năng, kiến trúc hài hòa, chi phí hợp lý, chỉ từ 100 đến 150 triệu đồng/căn.
Các mẫu nhà này được tuyên truyền rộng rãi để các địa phương và hộ dân tham khảo, áp dụng linh hoạt theo điều kiện thực tế. Ngoài ra, một số địa phương còn triển khai mô hình nhà lắp ghép, chi phí chỉ bằng khoảng một nửa nhà truyền thống nhưng vẫn bảo đảm chất lượng, rất phù hợp với các hộ đặc biệt khó khăn.
Kết quả cụ thể của chương trình xoa nhà tạm, nhà dột nát đến nay như thế nào, thưa đồng chí?
Bà Nguyễn Thị Hà: Đến hết tháng 6/2025, toàn tỉnh Bắc Ninh đã hỗ trợ xây mới, sửa chữa 2.516 căn nhà, với tổng kinh phí trên 150 tỷ đồng. Ngoài số nhà trong chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, MTTQ tỉnh Bắc Ninh và các tổ chức thành viên còn vận động xây dựng 472 căn nhà “Đại đoàn kết toàn dân”, “Mái ấm tình thương”, “Mái ấm Công đoàn”, “Nhà đồng đội”… với tổng kinh phí gần 30 tỷ đồng.
Đặc biệt, Bắc Ninh không chỉ chăm lo cho địa phương mình mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm với cả nước, khi hỗ trợ 89 tỷ đồng cho các tỉnh Bắc Kạn, Điện Biên, Đắk Nông và hỗ trợ xây nhà cho các địa phương bạn.
Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện như thế nào để bảo đảm công khai, minh bạch?
Bà Nguyễn Thị Hà: Giám sát là khâu rất quan trọng. Đến hết tháng 6/2025, toàn tỉnh Bắc Ninh đã tổ chức nhiều cuộc kiểm tra, giám sát. Trong đó, cấp tỉnh tổ chức 4 đoàn giám sát trực tiếp, khảo sát thực tế tại 58 hộ gia đình; cấp huyện, xã tổ chức hơn hàng nghìn lượt kiểm tra.
Qua giám sát cho thấy, việc rà soát, bình xét, phê duyệt đối tượng cơ bản chặt chẽ, dân chủ, đúng đối tượng. Quá trình triển khai ít xảy ra đơn thư, khiếu kiện. Những khó khăn, vướng mắc phát sinh đều được Ban Chỉ đạo kịp thời tháo gỡ, điều chỉnh.
Từ thực tiễn triển khai, đồng chí rút ra những bài học kinh nghiệm gì?
Bà Nguyễn Thị Hà: Có thể rút ra năm bài học lớn. Thứ nhất, phải đa dạng hóa các hình thức vận động ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo”, Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa” để tạo nguồn lực hỗ trợ xây mới, sửa chữa nhà ở; phát huy tốt tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, lá lành đùm lá rách trong ngay chính cộng đồng dân cư. Thứ 2 là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động và khuyến khích các tập thể, cá nhân hỗ trợ xây dựng nhà cho hộ nghèo theo địa chỉ, thực hiện phương châm “Chìa khóa trao tay”, nhất là đối với các hộ thực sự khó khăn, không có khả năng đối ứng.
Thứ ba, vai trò người đứng đầu là then chốt, phải quyết liệt, sát sao. Thứ tư, đảm bảo phối hợp đồng bộ, thống nhất giữa chính quyền, MTTQ và các tổ chức chính tri - xã hội trong việc rà soát, bình xét, lập danh sách hộ nghèo khó khăn về nhà ở. Thứ năm, luôn đặt mục tiêu nhân văn, bền vững lên hàng đầu.
Xin trân trọng cảm ơn bà!