Bán từ mật đến chân, tay gấu
Nằm dọc quốc lộ 32 Hà Nội - Sơn Tây, làng Phụng Thượng nổi tiếng với nhiều trại gấu từ nhiều năm nay. Hàng loạt biển hiệu quảng cáo về các trại nuôi gấu lấy mật ở Hà Nội nằm san sát nhau: “nuôi gấu L.T”, “trại gấu A.C”, “trại gấu T.H”… Thậm chí, chủ nhân của trại gấu còn “chưng” hàng chục cũi sắt, bên trong nhốt gấu để khách tiện trông thấy.
Theo lời quảng cáo của các chủ trại gấu, mỗi cc (1ml) mật gấu tươi loại 1tại đây được rao bán với giá 40.000 – 50.000 đồng. Nếu khách hàng có nhu cầu sẽ hút mật gấu ngay tại chỗ để “đảm bảo chất lượng”.
Các thao tác này được thực hiện thuần thục, từ việc gây mê, trói gấu, dùng ống thông và bơm để lấy mật. Do mật gấu tươi nên đắt hơn các loại thông thường. Mật gấu loại 2, đựng trong các lọ thủy tinh nhỏ, được bán với giá 20.000 – 30.000 đồng/ 1 cc (tương đương 1ml).
Mật gấu được quảng cáo nguyên chất. Ảnh: matgau.vn.
Khi được hỏi, một chủ trại gấu cho biết: “Loại gấu được nuôi ở đây là gấu nhựa, có con nặng nhất khoảng 200kg, nhẹ nhất là 90kg. Gấu đều được gắn chip để Kiểm lâm quản lý. Từ 15- 20 ngày sẽ được lấy mật một lần, cho khoảng 50–100ml mật gấu, nhưng cũng có khả năng bị tắc khi mật gấu đông thì số lượng mật lấy được ít hơn.
Việc hút mật với mật độ dày quá thì chất lượng mật sẽ giảm hoặc gây viêm nhiễm túi mật, hoặc làm gấu ốm yếu. Tuy nhiên, nếu khách cần vẫn đặc cách hút ngay mật tươi cho khách, mua bao nhiêu cũng có”.
Khảo sát giá mật gấu tại Phụng Thượng, mức giá 30.000 – 50.000 đồng/1cc được xem là giá chung cho khách lạ. Theo người dân tại đây thì không có mật loại 1, hay loại 2 như nhiều trại gấu vẫn giới thiệu với khách. Thông thường, mức giá mật gấu trội lên gấp 2 - 3 lần khi các khách lạ đến hỏi mua.
Chị Hoài (chủ hàng nước nằm sát một trại gấu tại làng Phụng Thượng) cho biết: “Mật gấu chỉ có giá 10.000 – 15.000 đồng/ml thôi, không phân biệt loại nào. Thậm chí, nếu cần, họ còn bán cả chân gấu, tay gấu nếu khách đặt mua trước khoảng 2-3 ngày, giá thì khoảng 10 – 12 triệu một bộ”.
Đổi đời nhờ gấu
Tìm đến một trong những trại gấu lớn nhất tại làng Phụng Thượng, chủ trại cho biết: “Trung bình mỗi tháng có trại ở đây bán được khoảng 300 – 400ml mật gấu”.
Tuy bây giờ không phải là thời kỳ "hoàng kim" nhưng khách đến tìm hiểu và mua mật ở đây không ít, vì cho rằng mật gấu chữa bệnh tốt, lại sụt giá hơn trước rất nhiều. Trước đây, tại thời điểm mật gấu có giá 200.000 đồng/cc, cảnh mua bán tấp nập diễn ra thường xuyên, thậm chí nhiều khi còn “cháy hàng”, khách phải đặt trước cả tháng mới có mật". Vị này còn khẳng định thêm: "Không ít hộ gia đình đổi đời, có cơ ngơi khang trang, ô tô đi lại chỉ nhờ vào việc nuôi gấu".
Hai trại gấu hoành tráng ở làng Phụng Thượng (Phúc Thọ - Hà Nội).
Hiện tại, các trại nuôi gấu tại Phụng Thượng có từ 4 – 10 cũi nuôi nhốt gấu. Ước lượng số tiền thu về mỗi tháng từ việc bán mật gấu vào khoảng 9 – 12 triệu. Trừ đi chi phí nuôi gấu vào 30.000 - 40.000 đồng mỗi con/ngày, thu nhập của mỗi trại gấu dao động từ 8 – 10 triệu/tháng. So với mức giá gấp đôi, gấp ba trước kia, thu nhập này tuy đã giảm rất nhiều song lại khá ổn định, giúp các chủ trại có "của để dành" để làm giàu.
Nguy cơ bủa vây
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại khi đến đây chính là việc đảm bản an toàn cho nhiều người xung quanh khi hầu hết những lồng nuôi giữ gấu tại Phụng Thượng đều hoen gỉ, thậm chí đặt sát ngay vỉa hè đông người đi lại.
Hầu hết lồng nuôi gấu chỉ được khóa bằng một lớp khóa sơ sài, không có chuồng trại kiên cố, rộng rãi và tường bao quanh trại. Có những hộ gia đình không có khu đặt nuôi gấu riêng, đặt lồng nuôi gấu ngay trong sân nhà.
Lồng nuôi gấu tại các trại gấu Phụng Thượng (Phúc Thọ - Hà Nội).
Hầu hết gấu được nuôi trong lồng chật chội. Bị nhốt trong những chiếc lồng quá nhỏ, khiến chúng có thể bị rơi vào cảm giác bồn chồn, cảm thấy tù túng hoặc sinh bệnh tật khi không được chăm sóc, nuôi dưỡng cẩn thận.
Chuồng gấu của một trại gấu ngay sát vỉa hè đi lại.
Gấu được nuôi trong những chiếc lồng sắt khá chật chội.
Trên thực tế, hông ít những tai nạn đáng tiếc từng xảy ra khi các lồng nuôi gấu không được kiểm tra kỹ lưỡng hoặc do sơ suất của chủ trại. Mới đây, tại TP HCM, khi chơi đùa gần chuồng gấu, một em nhỏ đã bị gấu cắn lìa tay.
Trước đó, một tai nạn tương tự cũng đã xảy ra với một em bé 5 tuổi ở Phú Thọ, khiến người ta phải giết ngay con gấu. Ngoài tình huống này, còn rất nhiều nguy cơ rình rập mà người nuôi gấu tại đây khó có thể lường hết được.