Ngày 26/11, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) chỉ định B.1.1.529 là biến thể đáng quan ngại (VOC) và đặt tên cho biến thể này là Omicron.
Đến thời điểm hiện tại, biến thể Omicron đã xuất hiện ở Canada, Đan Mạch, Hà Lan, Úc, Đức, Anh, Ý, Bỉ, Israel, Botswana, Nam Phi, Hồng Kông (Trung Quốc).
Những gì đã biết và chưa biết về Omicron
Các nhà nghiên cứu ở Nam Phi và nhiều nơi trên thế giới đang khẩn trương nghiên cứu để hiểu rõ hơn về các đặc tính của Omicron.
Về khả năng lây truyền: Hiện chưa rõ Omicron có dễ lây truyền hơn so với các biến thể khác (bao gồm cả Delta) hay không. Số ca mắc COVID-19 đã tăng lên ở những khu vực chịu ảnh hưởng bởi biến thể mới, nhưng các chuyên gia dịch tễ học đang tìm hiểu xem nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng này là do Omicron hay do các yếu tố khác.
Mức độ nghiêm trọng của bệnh. Hiện chưa rõ biến thể Omicron có gây ra bệnh nặng hơn so với các biến thể khác (bao gồm cả Delta) hay không. Dữ liệu sơ bộ cho thấy tỷ lệ nhập viện đang ngày càng tăng ở Nam Phi, nhưng điều này có thể là do tổng số người nhiễm COVID-19 ngày càng tăng, không phải do Omicron.
Hiện tại, chưa có thông tin xác thực nào cho thấy các triệu chứng gây ra bởi Omicron khác với triệu chứng của người nhiễm các biến thể khác.
Những ca nhiễm Omicron đầu tiên là các sinh viên đại học - những người trẻ tuổi, vốn thường có biểu hiện nhẹ khi mắc COVID-19, nên sẽ phải mất thêm vài ngày đến vài tuần để các chuyên gia hiểu được mức độ nghiêm trọng của bệnh gây ra bởi biến thể Omicron.
Tất cả các biến thể, bao gồm cả biến thể Delta đang chiếm ưu thế trên toàn cầu, đều có thể gây bệnh nặng hoặc tử vong, đặc biệt đối với những người dễ bị tổn thương nhất. Do đó, việc tiêm phòng luôn quan trọng.
Khả năng tái nhiễm: Bằng chứng sơ bộ cho thấy biến thể Omicron có thể tăng nguy cơ tái nhiễm, tức là những người đã từng bị COVID-19 có thể bị tái nhiễm dễ dàng hơn với Omicron.
Hiệu quả của vắc xin: WHO đang làm việc với chuyên gia để hiểu tác động tiềm tàng của biến thể này đối với các biện pháp đối phó hiện có, bao gồm cả vắc xin.
Vắc xin vẫn rất quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh nặng và tử vong.
Hiệu quả của phương pháp xét nghiệm hiện tại: Xét nghiệm PCR mà các quốc gia sử dụng rộng rãi vẫn có thể phát hiện ca bệnh, bao gồm cả người nhiễm biến thể Omicron.
Các nghiên cứu đang được tiến hành để xác định xem biến thể này có bất kỳ tác động nào đến các loại xét nghiệm khác, bao gồm cả xét nghiệm phát hiện kháng nguyên nhanh hay không.
Hiệu quả của các phương pháp điều trị hiện tại: Corticosteroid và thuốc ức chế IL6 sẽ vẫn có hiệu quả để điều trị bệnh nhân bị COVID-19 nặng.
Đề xuất của WHO
Vì Omicron được xếp vào nhóm biến thể đáng quan ngại, nên WHO khuyến cáo các quốc gia tăng cường giám sát, giải trình tự gien các ca bệnh; chia sẻ trình tự bộ gien trên cơ sở dữ liệu có sẵn công khai, chẳng hạn như GISAID; báo cáo các ca bệnh hoặc ổ bệnh ban đầu cho WHO; thực hiện điều tra thực tế và đánh giá trong phòng thí nghiệm để hiểu rõ hơn về Omicron.
Các quốc gia cần tiếp tục duy trì các biện pháp y tế cộng đồng để giảm lây lan COVID-19 nói chung, nên tăng cường năng lực y tế đề phòng số ca bệnh gia tăng.
Ngoài ra, điều quan trọng là sự bất bình đẳng trong việc tiếp cận vắc xin cần được giải quyết khẩn cấp để tất cả các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trên khắp thế giới được tiêm chủng một cách công bằng.
WHO khuyến cáo người dân nên giữ khoảng cách 1m với người khác; đeo khẩu trang; mở cửa sổ để thông gió, tránh không gian kém thông gió hoặc đông đúc; giữ tay sạch sẽ; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; tiêm phòng khi đến lượt.
