 |
Kỷ niệm về vở kịch thơ “Kiều Loan”. Người ngồi xe lăn là thi sĩ Hoàng Cầm. Mặc áo kẻ ngang là đạo diễn Anh Tú. Đứng cạnh Anh Tú là Trương Nhuận.
Kể từ hồi chuông điện thoại đầu tiên của NSƯT Kim Oanh báo tin trong tiếng khóc nức nở, đứt quãng “Anh ơi! Anh Tú mất rồi anh ạ”, tôi liên tục phải trả lời bạn hữu và nhà báo hỏi thăm, chia sẻ nỗi mất mát lớn lao này.
Mấy hôm trước, lúc còn ở Sài Gòn cùng các nghệ sĩ Nhà hát Tuổi trẻ lưu diễn, một sự lo âu cứ luẩn quẩn trong tôi, một linh cảm xấu khi tôi nhận tin nhắn “tình hình Tú xấu đi nhanh quá, sợ khó qua được” của NSND Lan Hương- người bạn diễn thân thiết, đóng cặp với Anh Tú nhiều vai dạo Tú còn ở Nhà hát Tuổi trẻ.
Thời khắc buồn bã u ám này, trong ký ức của tôi chợt hiện lên những kỷ niệm về Anh Tú- người em thân thương từng đồng cam cộng khổ gắn bó suốt mấy chục năm ở Nhà hát. Đó là những vai diễn làm nên một diễn viên tài năng, diễn xuất chững chạc, đài từ trầm ấm, âm vang sang trọng, thể hiện tinh tế mỗi sắc thái diễn biến tâm lý nhân vật, đầy sức chinh phục khán giả sân khấu với các vở diễn từng đoạt Huy chương vàng như “Vũ Như Tô” (tác giả Nguyễn Huy Tưởng , đạo diễn NSND Phạm Thị Thành ), “ Rừng trúc” (tác giả Nguyễn Đình Thi, đạo diễn NSND Đình Nghi - NSND Phạm Thị Thành), “Nhà có ba chị em gái “ (tác giả Thu Phương, đạo diễn NSND Xuân Huyền), “Macbeth” (đạo diễn Lê Hùng) ... Thực sự là những điểm son trong hành trang nghệ thuật của Nhà hát Tuổi trẻ suốt mất chục năm qua.
Nhân vật Macbeth do Anh Tú thủ vai, đóng cặp với NSND Lan Hương được các đồng nghiệp nể phục bởi sự hoá thân vào một bạo chúa ham mê quyền lực đến cuồng loạn, sẵn sàng nhúng tay vào tội ác trong sự đồng loã của vợ. Anh Tú lột tả tính cách , diễn biến tâm lý nhân vật đầy sức thuyết phục, khiến người xem cảm thấy ghê rợn ở mỗi tình huống. “Macbeth” do Anh Tú đóng chính gặt hái thành công, gây ấn tượng mạnh với khán giả quốc tế tại Liên hoan sân khấu kịch Bắc Kinh năm 2003 và Liên hoan sân khấu Thượng Hải năm 2005.
Nhớ mãi năm 2005 khi sắp tốt nghiệp lớp đạo diễn sân khấu ở Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội do đạo diễn NSND Lê Hùng làm giáo viên chủ nhiệm, nghệ sĩ Anh Tú khiến Ban giám đốc lúc ấy bối rối lúc anh xin dàn dựng vở kịch thơ “Kiều Loan “ của thi sĩ Hoàng Cầm làm bài thi tốt nghiệp. Thấy Anh Tú quá đam mê “Kiều Loan” mà thời điểm đó việc đưa lên sân khấu tác phẩm của Hoàng Cầm vẫn là điều “nhạy cảm”. Có cả sự lo lắng Nhà hát không đủ kinh phí thù lao cho Hoàng Cầm. Cũng may anh Trần Tiến Thuật giám đốc nhà hát lúc ấy rất tin vào sự thẩm định của đạo diễn NSND Lê Hùng- Phó Giám đốc chỉ đạo nghệ thuật của Nhà hát nên đã gật đầu đồng ý cho Anh Tú đạo diễn vở “Kiều Loan” .
Cảnh trong vở Macbeth với Anh Tú thủ vai chính Khi ấy, tôi đang là Phó Giám đốc phụ trách biểu diễn phải lãnh nhiệm vụ “xương xẩu” nhất- thay mặt Ban giám đốc đến gặp thi sĩ Hoàng Cầm để thương thảo về bản quyền, bởi kinh phí dàn dựng một tác phẩm cho sinh viên tốt nghiệp thì rất hẻo, không nằm trong kế hoạch được cấp phát hàng năm của Cục Nghệ thuật Biểu diễn. May mắn sao, khi biết tin “ Kiều Loan” - đứa con tinh thần được sáng tác hơn nửa thế kỷ nay bỗng được đạo diễn trẻ Anh Tú đắm đuối, xin được đưa lên sân khấu Nhà hát Tuổi trẻ như từng đưa “Vũ Như Tô” của Nguyễn Huy Tưởng năm nào, cụ Hoàng Cầm sung sướng lắm, nghẹn ngào nói chẳng thành lời, đưa bút ký tắp lự vào văn bản, đồng ý cho Nhà hát dựng với số tiền nhuận bút 15 triệu đồng .
Đêm công diễn , gia đình đưa Hoàng Cầm ngồi xe lăn đến rạp Tuổi trẻ. Đạo diễn Anh Tú cùng mọi người khênh xe lăn đưa vị khán giả đặc biệt lên ngồi ghế hàng A trang trọng nhất để xem “Kiều Loan” do nghệ sĩ xinh đẹp Quách Thu Phương thể hiện xuất thần vai chính khiến nhà thơ rưng rưng nước mắt suốt cả buổi diễn . Cuối buổi, nhà thơ Hữu Thỉnh - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam tặng hoa chúc mừng thi sĩ Hoàng Cầm bởi “Kiều Loan” đã thành công ngoài mong đợi! Hoàng Cầm run run nắm chặt tay Anh Tú cùng tất cả nghệ sĩ đang vây quanh, xúc động cám ơn và trao tặng toàn bộ tiền nhuận bút cho các nghệ sĩ đã biểu diễn thăng hoa hết mình trong đêm diễn.
Vậy là đã khép lại bao ấp ủ, mơ ước của Anh Tú: được dàn dựng những tác phẩm sân khấu đặc sắc, hoành tráng. Anh đã buông bỏ tất cả, dù anh khao khát cống hiến, đam mê sáng tạo không ngừng. Một tài năng thực thụ. Xin tiễn biệt một người em đáng trân trọng. Ngơi nghỉ bình yên em nhé!
