Triển lãm giới thiệu hơn 200 tài liệu, hình ảnh và hiện vật đang được bảo quản tại các Trung tâm Lưu trữ Quốc gia II và III; Lưu trữ Bộ Ngoại giao, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam, Lưu trữ Quốc gia Hoa Kỳ, Lưu trữ Nga, Ban Liên lạc Cựu chiến binh Ban liên hợp quân sự - Trại Davis và một số nhân chứng của Hội nghị…
 |
Khai mạc Triển lãm tài liệu lưu trữ "Hội nghị Paris - Cuộc đàm phán lịch sử" Ảnh: Kiến Nghĩa |
Quá trình đàm phán, ký kết Hiệp định Paris là cuộc đấu trí, đấu bản lĩnh quyết liệt giữa nền ngoại giao non trẻ của Việt Nam với nền ngoại giao lão luyện của Hoa Kỳ - một siêu cường hàng đầu thế giới. Hiệp định Paris mang ý nghĩa là sự thể hiện mối quan hệ đặc biệt giữa các mặt trận quân sự, chính trị và ngoại giao trong cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân Việt Nam.
 |
Đoàn đại biểu Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa dự phiên họp khai mạc cuộc hội đàm chính thức tại Hội nghị Paris, ngày 13/5/1968 |
Cuộc đàm phán tại Paris kéo dài gần 5 năm, được trải qua hai giai đoạn. Giai đoạn đầu (từ ngày 13/5 đến ngày 31/10/1968) là cuộc đàm phán giữa hai bên, khi Việt Nam Dân chủ Cộng hòa yêu cầu Hoa Kỳ chấm dứt chiến tranh từ ngày 31/10/1968 và chấp nhận việc triệu tập hội nghị 4 bên với sự tham gia của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam.
Giai đoạn 2 (từ ngày 25/1/1969 đến tháng 1/1973) là cuộc đàm phán 4 bên, khi đại diện Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam kiên quyết đòi Hoa Kỳ chấm dứt chiến tranh, rút quân khỏi Việt Nam, tôn trọng quyền tự quyết của nhân dân miền Nam. Hoa Kỳ muốn chấm dứt chiến tranh nhưng đòi miền Bắc và Hoa Kỳ cùng rút quân, đòi duy trì khu phi quân sự và duy trì chính quyền Sài Gòn.
 |
Bộ trưởng Nguyễn Thị Bình phát biểu trong cuộc mít tinh của Việt kiều Paris chào mừng đoàn đại biểu Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam đến Paris dự hội nghị bốn bên, tháng 12/1968 |
Sau gần 5 năm với 201 phiên họp công khai, 45 cuộc gặp riêng cấp cao, 24 cuộc họp bí mật, 500 cuộc họp báo, 1.000 cuộc phỏng vấn, hàng trăm cuộc mít tinh ủng hộ Việt Nam, đến ngày 27/1/1973, Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình tại Việt Nam được ký kết giữa các bên tham gia. Đây là một dấu son chói lọi trong lịch sử dân tộc Việt Nam, là thắng lợi hết sức to lớn trên mặt trận ngoại giao, đánh dấu bước phát triển mới của cách mạng Việt Nam. Hoa Kỳ buộc phải rút quân về nước là điều kiện thuận lợi để nhân dân ta tiếp tục đẩy mạnh đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
 |
Hiệp định về chấm dứt chiến tranh lập lại hòa bình tại Việt Nam, ký tại Paris, ngày 27/1/1973 |
 |
Đoàn đại biểu Chính phủ Hoa Kỳ dự phiên họp khai mạc cuộc hội đàm chính thức với đại diện Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, ngày 13/5/1968 |
Triển lãm “Hội nghị Paris - Cuộc đàm phán lịch sử” là một hoạt động thiết thực, ý nghĩa nhằm góp phần phát huy giá trị, nâng cao hiệu quả sử dụng tài liệu lưu trữ; góp phần bồi dưỡng, giáo dục tinh thần kiên cường, bất khuất, yêu nước, yêu độc lập tự do; ca ngợi và tự hào với truyền thống anh dũng đấu tranh giành độc lập trên mọi mặt trận của dân tộc Việt Nam.
