Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân cho biết, trong quá trình đàm phán TPP, các vấn đề liên quan đến KHCN được bàn thảo nhiều nhất là sở hữu trí tuệ, chất lượng, tiêu chuẩn của sản phẩm hàng hóa, trong đó vướng mắc nhất là sở hữu trí tuệ.
Yêu cầu của TPP là phải xử lý hình sự vi phạm liên quan đến sở hữu trí tuệ. Pháp luật Việt Nam mới quy định xử phạt vi phạm hành chính. Hiện chúng ta mới chỉ làm tốt việc xác lập quyền sở hữu trí tuệ nhưng việc thực thi lại rất hạn chế.
Khi xảy ra tranh chấp, chúng ta chưa có tòa án chuyên ngành. Tòa án dân sự cũng không có thẩm phán về sở hữu trí tuệ nên khi đưa các tranh chấp sở hữu trí tuệ ra tòa, chúng ta cũng chưa giải quyết được.
“Khâu thực thi quyền sở hữu trí tuệ vẫn là lo ngại lớn nhất. Khi làn sóng đầu tư cũng như hàng hóa các nước TPP vào Việt Nam sẽ bùng nổ tranh chấp sở hữu trí tuệ. Nếu chúng ta không giải quyết được sẽ phải chịu những chế tài chặt chẽ của TPP”, ông Quân nói.
Hai vấn đề nữa về sở hữu trí tuệ là bảo hộ với dược phẩm và nông hóa phẩm Việt Nam. Việt Nam là nước nông nghiệp. Nếu phải đáp ứng theo các yêu cầu rất cao của TPP về nông hóa phẩm (bao gồm nhiều lĩnh vực như vắc xin thú y, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn chăn nuôi) thì ngành sản xuất nông nghiệp của chúng ta sẽ bị ảnh hưởng lớn.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Quân, để đáp ứng các yêu cầu của TPP, Việt Nam sẽ phải sửa đổi, bổ sung nhiều văn bản pháp luật vì nhiều quy định của luật hiện hành chưa đáp ứng được nhu cầu rất cao của TPP. Trong lĩnh vực KHCN chúng tôi sẽ phải sửa Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Chất lượng hàng hóa, sản phẩm; Luật Chuyển giao công nghệ...
Lâu dài phải sửa Bộ luật Hình sự, Luật Xử phạt vi phạm hành chính. Ví dụ sắp tới phải xem xét sửa đổi Bộ luật Hình sự, trong đó quy định rõ tội danh liên quan đến sở hữu trí tuệ và khung hình phạt với nội dung này.
Bộ trưởng Bộ KH&CN cũng cho rằng, tối thiểu mỗi doanh nghiệp phải khẩn trương thực hiện ba việc: Nếu có tài sản trí tuệ thì phải đăng ký để được bảo hộ ngay lập tức như tên thương mại, kiểu dáng công nghiệp, chỉ dẫn địa lý. Thứ hai là nhanh chóng đổi mới công nghệ.
Thứ 3, doanh nghiệp phải chuẩn bị nguồn nhân lực và thị trường. Không thể có công nghệ tốt nếu như không có nhân lực tốt. Về thị trường, phải xây dựng chiến lược cạnh tranh.
