Sáp nhập không chỉ dựa vào diện tích và dân số
Theo ông Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy lần này được thực hiện một cách toàn diện. Đây là xu thế của thế giới. Trong đó, riêng nước Mỹ, qua thực hiện tinh gọn bộ máy đã sa thải hàng trăm nghìn nhân viên Nhà nước.
 |
Một góc thành phố Hải Dương, tỉnh Hải Dương Ảnh: báo Hải Dương |
Đề cập đến các thách thức trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, Chủ tịch Hiệp hội Khoa học hành chính Việt Nam cho rằng, thách thức lớn nhất là đổi mới tư duy trong đội ngũ lãnh đạo các cấp. “Nếu tư duy vẫn cả nể, nhập 2 - 3 phòng lại với nhau, tích hợp các đơn vị lại với nhau, số lượng cấp phó tăng lên thì vẫn là cơ học”, ông Tuấn nói.
Theo ông, thực hiện cách mạng tổ chức bộ máy phải “long trời lở đất”, “vừa chạy vừa xếp hàng” mới làm được, chứ không quyết tâm, không có lòng dũng cảm, nể nang thì khó làm được. “Không đổi mới tư duy, không thể thực hiện được cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, không đưa những người “sáng cắp ô đi tối cắp ô về” ra khỏi các cơ quan Nhà nước được”, ông Tuấn nói.
Đồng tình với chủ trương nghiên cứu sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện, vấn đề được ông Tuấn quan tâm là khi tổ chức chính quyền 3 cấp: Trung ương - tỉnh và cấp cơ sở thì phân cấp như thế nào? Cái gì Trung ương làm, cái gì địa phương và cấp cơ sở làm? Cùng với đó, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ đặt vấn đề sáp nhập tỉnh, thành theo tiêu chí, tiêu chuẩn nào, có nên đặt nặng quy mô dân số, diện tích tự nhiên hay không?
“Chúng ta phải xác định tinh gọn tổ chức bộ máy là bước vào thời kỳ phát triển mới, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên giàu mạnh. Do đó phải nghiên cứu thay đổi tiêu chí sáp nhập, không chỉ dựa vào dân số, diện tích mà là các yếu tố phục vụ cho sự phát triển. Cần phải đổi mới tư duy về vấn đề này”, ông Tuấn nói.
Giữ chân người tài
Nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Thế Liên cho rằng, thực hiện cuộc cách mạng tổ chức bộ máy lần này có nhiều thuận lợi. Trước hết là nhận thức về những hạn chế, yếu kém của bộ máy; tình trạng cồng kềnh, nhiều tầng nấc, đội ngũ công chức chưa chuyên nghiệp đã được nhận thức rõ. Tình trạng ôm đồm, Nhà nước lẽ ra làm việc vĩ mô thì làm cả những việc vi mô, làm thay nhiều việc, làm thay cho thị trường. Cùng với đó là những tư duy mới trong thực hiện đổi mới.
“Trước đây, đổi mới được thực hiện một cách tiệm tiến từng bước vững chắc, sợ gây “sốc” vĩ mô nên đồng thuận cao mới làm. Còn bây giờ, chúng ta sẵn sàng chấp nhận giải pháp “sốc” vì cái chung; đồng thời coi thời gian là thời cơ vàng để đổi mới, thử thách cán bộ có dám hy sinh không? Hơn nữa, qua 40 năm đổi mới, đất nước đã đủ điều kiện, tiền đề để thực hiện đổi mới mang tính cách mạng toàn diện và mạnh mẽ hơn, không còn phải “dò đá qua sông” nữa”, ông Liên nói.
Cho rằng, có nhiều thách thức khi thực hiện cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, theo ông Liên, phải nhận diện đúng các thách thức để có giải pháp xử lý. Cùng với đó, kịp thời xây dựng hệ thống pháp luật để bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả sau khi bỏ cấp huyện.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Tư pháp đặc biệt lưu ý, phải giữ được những người có năng lực trong bộ máy khi thực hiện cách mạng tinh gọn bộ máy. “Kinh nghiệm cho thấy, những người ra khỏi bộ máy toàn là những người có năng lực, cần phải quan tâm đến vấn đề này”, ông Liên cảnh báo.
Đề cập đến mô hình chính quyền địa phương, ông Nguyễn Văn Phúc, nguyên đại biểu Quốc hội, nguyên Phó trưởng ban Biên tập sửa đổi Hiến pháp cho rằng, khi sửa đổi Hiến pháp không nên quy định cụ thể từng đơn vị hành chính dưới cấp tỉnh mà để Luật Tổ chức chính quyền địa phương quy định. Hiến pháp chỉ quy định chung là có đơn vị hành chính cấp tỉnh và đơn vị hành chính dưới tỉnh. Còn cụ thể cấp dưới tỉnh như thế nào để luật quy định.
