Kể từ khi Nga khai màn chiến dịch quân sự ở Ukraine, Mỹ và các đồng minh đã cam kết viện trợ quân sự hơn 10 tỷ đô la cho Kiev. Các lô hàng bao gồm nhiều vũ khí nhỏ, cũng như tên lửa chống tăng vác vai và tên lửa phòng không.
“Tất cả những vũ khí này đều được đáp máy bay xuống miền Nam Ba Lan. Sau đó chúng được vận chuyển qua biên giới bằng nhiều phương tiện: xe tải, đôi khi là cả ô tô riêng”, một quan chức phương Tây giấu tên nói với Financial Times, giải thích lý do vì sao Liên minh châu Âu (EU) và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) muốn Kiev lên danh sách kiểm kê chi tiết tất cả các loại vũ khí mà nước này nhận được.
“Kể từ thời điểm đó, chúng tôi hoàn toàn không biết gì về vị trí của số vũ khí nói trên. Không biết chúng được đưa đi đâu, chúng được sử dụng ở đâu, hoặc thậm chí chúng có ở lại Ukraine hay không”, quan chức này nói thêm.
Theo Europol – cơ quan an ninh EU, một số vũ khí có thể đã rời Ukraine và được đưa trở lại châu Âu.
Hồi tháng 4, Europol cảnh báo rằng các cuộc điều tra sơ bộ của họ cho thấy một số vũ khí đã được đưa ra khỏi Ukraine và đến châu Âu để phục vụ cho các nhóm tội phạm có tổ chức.
Europol đặc biệt lo ngại việc chính quyền Ukraine bãi bỏ “sổ đăng ký vũ khí được giao cho dân thường” khi bắt đầu cuộc xung đột. “Các loại súng được phân phối mà không có hồ sơ ghi lại kể từ đó”, Europol nêu rõ, đồng thời kêu gọi xây dựng một hồ sơ đăng ký tương tự cho tất cả các vũ khí và thiết bị quân sự được chuyển từ EU sang Ukraine.
Kiev từng nhiều lần phủ nhận việc nơi này trở thành “trung tâm buôn lậu vũ khí”. Theo Yury Sak, cố vấn của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine, “bất kỳ hoạt động vận chuyển vũ khí nào vào Ukraine hoặc ra khỏi Ukraine… đều được Kiev và các đối tác quốc tế của chúng tôi theo dõi và giám sát rất chặt chẽ".
Washington nói rằng họ tin tưởng Kiev, nhưng đồng thời thừa nhận có khả năng vũ khí Mỹ rơi vào tay kẻ xấu do tình hình phức tạp trên thực địa.
“Chúng tôi tin tưởng vào cam kết của Ukraine trong việc giải trình một cách hợp lý đối với vũ khí Mỹ”, Bonnie Jenkins – một quan chức quân sự Mỹ nói với các phóng viên tại Brussels vào thứ Sáu tuần trước.
Trong khi đó, các đồng minh châu Âu của Mỹ dường như ít chắc chắn hơn. Bộ trưởng Quốc phòng Séc Jana Cernochova nói với các nhà báo tại Praha hôm 8/7 rằng: “Thật khó để phòng tránh tình trạng buôn lậu”, đồng thời cho biết thêm các quốc gia phương Tây “đã không làm được điều đó đối với Nam Tư cũ, do đó có lẽ sẽ không tránh được điều tương tự ở Ukraine”. Theo bà Cernochova, việc truy vết từng vũ khí được chuyển đến Ukraine gần như là bất khả thi.
