Trung bình năm phút mỗi tuần
Nguyễn Văn Hổ nhận lời ký họa chân dung cho TPCN từ năm 2016, qua đặt hàng của nhà báo Lê Anh Hoài - người phụ trách ấn phẩm. Đến nay, trong tay anh có hàng trăm bức ký họa các kích cỡ. Đa số vẽ bằng màu nước.
Thông thường quy trình làm việc của họa sĩ diễn ra như sau: tòa soạn chuyển cho anh 4-5 bức ảnh chân dung của nhân vật. Anh có khoảng hai đến bốn giờ để hoàn thành bức ký họa. Trong số ảnh chân dung anh chỉ chọn một cái mình thích hoặc tìm được góc độ dễ nhấn về đặc điểm ngũ quan, khuôn mặt hay tính cách, thì “bắt thần”. Tìm ra ý tưởng, sau đó anh thường chỉ mất 5 phút cho mỗi lần ký họa, có bức thậm chí còn nhanh hơn.
Các nhân vật của TPCN có đủ mọi ngành nghề, từ nhà văn, nhạc sĩ, họa sĩ, người lái xe ôm, thợ cắt tóc, DJ, diễn viên, phượt thủ cho đến giáo viên, tăng ni v.v... với đủ mọi lứa tuổi, thành phần xã hội. Đa số trong đó họa sĩ không biết chân dung mình sẽ vẽ là ai. Thảng hoặc, có người trong nghề hoặc người anh từng gặp, như vậy bức vẽ sẽ “có ý tứ hơn vì dù sao cũng được nhìn người thật rồi”.
Ví dụ khi nhận ảnh của họa sĩ Trần Đức Quỷ, anh vẽ rất nhanh và có cảm hứng bởi “anh em chơi với nhau, tôi có ấn tượng với khuôn mặt anh Quỷ. Ký họa không giống ảnh gốc vì hơi nhìn nghiêng nhưng vẫn ra thần thái”. Một số chân dung khác khiến Nguyễn Văn Hổ thích thú là của diễn viên Giang Còi, nghệ sĩ nhiếp ảnh Hữu Bảo, họa sĩ Nguyễn Văn Chung. Riêng trường hợp họa sĩ Nguyễn Văn Chung, anh Hổ kể khi còn học tại trường Mỹ thuật Yết Kiêu, thỉnh thoảng thấy bác đi qua, trước đó anh cũng từng học và nghiên cứu nhiều tranh sơn mài của bác nên nhớ. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Hữu Bảo cũng từng có duyên nói chuyện với họa sĩ vài lần. Anh cho biết, vì đặc thù nghề nghiệp nên trí nhớ hình ảnh rất tốt, người đã gặp qua một lần hoặc nói chuyện có chút ấn tượng là sẽ nhớ gương mặt, dáng vẻ, thần thái của họ.
100% các bức ký họa được họa sĩ vẽ tay, hoàn toàn không dùng phần mềm máy tính dù bây giờ các công cụ hỗ trợ này rất sẵn và dễ dàng. Hầu hết trong số đó sử dụng màu nước bởi ưu điểm chuyển màu nhanh.
Một vài trường hợp hiếm hoi được anh Hổ vẽ bằng màu bút sáp. Có lần anh đang ở Thái Nguyên, dụng cụ vẽ không sẵn, phải đi bộ cả cây số tìm cửa hàng tạp hóa mua một bộ sáp màu trẻ con giá mười ngàn để vẽ. Đôi lần ở xa anh cũng ký họa bằng chì hoặc màu đen trắng. Vẽ xong anh chụp lại bằng điện thoại và gửi tòa soạn bản mềm để in. Có những chuyến điền dã ở vùng núi, anh phải đi bộ rất xa để tìm sóng hoặc nhờ mọi người tìm cách gửi mail để đảm bảo không ảnh hưởng đến giờ in báo.
Họa sĩ Nguyễn Văn Hổ ngoài đời thực Khó nhất là vẽ người đẹp
Họa sĩ Nguyễn Văn Hổ chia sẻ, việc nhận lời vẽ chân dung cho báo Tiền phong Chủ nhật khiến cuộc sống của anh có thêm một trải nghiệm về sự “đúng giờ” của báo chí. Đúng ngày ấy, giờ ấy, bằng mọi cách anh phải có sản phẩm nộp lên, bởi nếu không sẽ ảnh hưởng đến cả ê kíp và giờ ra báo, và điều đó là không được phép. Cộng tác lâu cũng tạo cho anh phản xạ có điều kiện là phải “trả bài” đúng hạn. Điều này rất khác so với công việc sáng tác hàng ngày của anh. Hôm nay anh có cảm hứng, anh có thể vẽ thâu đêm, ngày mai hết hứng, thì chỉ rong chơi trà đá vỉa hè. Nhưng làm báo không giống như vậy.
Một thông tin khá bất ngờ nữa từ phía họa sĩ, đó là khi phải vẽ người đẹp anh luôn bị lúng túng và gặp khó khăn. “Mọi người trang điểm quá đậm, giống như đeo một lớp mặt nạ. Tôi muốn vẽ cho ra chất của họ, phải nhìn qua ảnh, qua lớp mặt nạ đó để tìm kiếm thần thái của mỗi người. Nhưng bây giờ mọi người lại có mốt trang điểm Hàn quốc, ai cũng giống ai, một kiểu mắt, một kiểu môi, một kiểu lông mày. Tôi không hiểu sao phụ nữ lại thích xóa nhòa cá tính bằng những lớp trang điểm giống hệt nhau như vậy”. Họa sĩ chia sẻ.
Trong số những tai nạn nghề nghiệp vẽ rồi mà phải bỏ của anh phần lớn liên quan đến chân dung các cô gái trẻ. Anh kể: “có lần vẽ chị Lê Khanh, tôi mất nhiều gấp ba thời gian bình thường. Bởi các nét trên mặt chị đều đều, đẹp kiểu hoàn thiện quá rất khó nhấn”.
Những chân dung gây cảm hứng với họa sĩ thường thuộc về những người góc cạnh ví dụ mũi to, mắt nhỏ, mắt quá to hoặc quá nhỏ... đại loại trên mặt họ có đặc điểm riêng rõ nhìn. Anh cũng nói rằng vẽ người già dễ hơn người trẻ bởi người già có nếp nhăn và đường nét khuôn mặt có góc cạnh. Tăng ni và các yếu nhân cũng là đối tượng khó vẽ bởi anh không dám “tất tay” và phải tiết chế sự hài hước.
Trong số các nhân vật đã vẽ, Hổ nói rằng anh thích chân dung bác phượt thủ già Nguyễn Văn Ngọc bởi “đạo cụ” đi kèm của bác là một con xe cà tàng rất khác biệt. Trước đó, các nhân vật thường chỉ gắn mình với cây bút, cuốn sách hoặc hiếm hoi là chiếc máy ảnh như nhiếp ảnh gia Nguyễn Việt Thanh, rất ít người gắn với cả một cái xe máy lai lịch đầy mình như bác Ngọc. Hổ cũng nói anh thích bức chân dung tự họa của mình đằng trước chân dung những nguyên thủ kiểu pop art mà anh hay làm. Đây là bức chân dung đã được trưng bày trong một triển lãm quốc tế và được đồng nghiệp đánh giá cao về tính hội họa.
Điều làm nên sự khác biệt trong những ký họa chân dung của Nguyễn Văn Hổ, theo anh là vì đã “đưa tinh thần tạo hình hội họa vào, không hẳn hí họa mà là hí họa. Nó khác với hí họa thuần túy chỉ chăm chăm vào tính giải trí”.
Sắp tới, Nguyễn Văn Hổ có ý định sẽ làm một tác phẩm liên quan đến những ký họa chân dung trên báo Tiền Phong Chủ nhật mà anh đã vẽ trong suốt ba năm qua. “Đấy sẽ là một cuộc chơi thú vị với chính tôi, và cũng là kỷ niệm đẹp với quá trình cộng tác cùng báo”.
Nguyễn Văn Hổ sinh năm 1977, tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Hà Nội. Phong cách nổi trội của anh là pop art với triết lý sáng tạo đậm tinh thần 9X: nghệ thuật phải fun, đừng quá nặng nề! Cuộc đời vừa ngắn vừa đầy bất trắc, nếu cả nghệ thuật cũng “mặt ủ mày chau” nữa thế thì quá mệt!
Hiện chủ yếu anh vẽ sơn mài và sơn dầu. Sắp tới anh có một triển lãm cá nhân ở Kangnam. 10% số tiền bán tranh sẽ được anh trích tặng quỹ xây trường cho học trò vùng cao.
Chân dung tự họa của Nguyễn Văn Hổ 
