Bác sĩ Nguyễn Kim Anh, Phó Phòng điều trị Rối loạn cảm xúc và ăn uống (Viện Sức khỏe tâm thần), chia sẻ, mới đây tiếp nhận nữ sinh viên đến khám do ăn uống vô độ. Người bệnh sinh ra và lớn lên trong gia đình có điều kiện khá giả, có học lực giỏi. Qua quá trình tiếp xúc, bác sĩ nhận thấy bệnh nhân là người dễ xúc động, yêu bản thân. Theo chia sẻ của nữ sinh, năm cuối lớp 12, em có yêu một bạn nam nhưng bị từ chối vì béo. Từ khi bị bạn nam từ chối, nữ sinh đã tìm mọi cách để thay đổi bản thân nhằm chinh phục được bạn trai. Khi vào đại học, nữ sinh giảm cân bằng cách ăn duy trì 2 bữa/ngày liên tục trong 6-7 tháng. Kết quả nữ sinh đã giảm được 8kg. Do giảm cân nhiều, bệnh nhân cảm thấy hình thể quá gầy nên bắt đầu ăn nhiều hơn. Bệnh nhân thích ăn thức ăn giàu năng lượng, tuy nhiên sau những bữa ăn như vậy, em bắt đầu cảm thấy hối hận.
 |
Bác sĩ Kim Anh tư vấn cho bệnh nhân mắc chứng ăn uống vô độ tâm thần. |
Số lượng cơn thèm ăn của bệnh nhân ngày càng tăng lên, nên tìm mọi cách để ăn nhiều hơn. Sau mỗi bữa ăn giàu năng lượng, bệnh nhân dùng thuốc nhuận tràng và nhịn ăn. Trung bình mỗi tuần nữ sinh xuất hiện 3-4 cơn thèm ăn, kể cả vào ban đêm. Bệnh nhân mệt mỏi, không thể đi học, tâm trạng bi quan, chán nản, ít tiếp xúc với mọi người, dễ cáu gắt, kết quả học tập kém… Lúc này người nhà mới đưa bệnh nhân tới bệnh viện khám. “Kết quả khám bệnh cho thấy bệnh nhân mắc chứng ăn vô độ tâm thần. Bệnh nhân đã được sử dụng thuốc chống trầm cảm, điều trị nội trú một tháng và giảm các cơn thèm ăn uống. Sau 2 tháng điều trị, bệnh nhân hết cơn thèm ăn, cảm xúc ổn định”, bác sĩ Kim Anh thông tin.
Bác sĩ, Ths. Vũ Sơn Tùng, Phòng rối loạn cảm xúc và ăn uống (Viện Sức khỏe tâm thần) cho biết, chứng cuồng ăn vô độ tâm thần, còn gọi là bệnh ăn vô độ tâm thần, là tình trạng được đặc trưng bởi các giai đoạn ăn uống vô độ, không kiểm soát, lặp đi lặp lại, theo sau đó là các hành vi để tránh tăng cân như tự đào thải thức ăn bằng cách gây nôn mửa, dùng thuốc nhuận tràng hoặc thuốc lợi tiểu, tập thể dục quá mức. Người bệnh ăn vô độ tâm thần hầu hết đều có ít nhất một rối loạn tâm thần khác đi kèm như rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn tâm thần do sử dụng chất, rối loạn nhân cách, rối loạn giấc ngủ, rối loạn ám ảnh nghi thức…
“Bệnh ăn vô độ tâm thần ảnh hưởng đến khoảng 1,6% trẻ vị thành niên nữ, phụ nữ trẻ và 0,5% nam giới trong độ tuổi tương đương. Không giống như đa số trường hợp chán ăn thần kinh, những người mắc chứng cuồng ăn vô độ tâm thần thường có cân nặng bình thường hoặc cao hơn bình thường”, bác sĩ Tùng nói.
Nguy cơ tự sát cao
Phòng Rối loạn cảm xúc và ăn uống đang điều trị ngoại trú cho nhiều bệnh nhân ăn vô độ tâm thần. Bệnh ăn vô độ tâm thần mang đặc trưng với các giai đoạn ăn vô độ tái diễn và sự bận tâm quá mức về cân nặng cơ thể. Bệnh nhân ăn như bị bỏ đói và sau khi cuồng ăn thì tìm cách giảm cân bằng cách gây nôn, sử dụng thuốc nhuận tràng, thuốc điều trị tuyến giáp.
Sự thiếu hụt dinh dưỡng ở người ăn vô độ có thể gây ra mất cân bằng nội tiết tố, giảm ham muốn tình dục, rối loạn chu kì kinh nguyệt hoặc mất kinh. Đặc biệt, người bệnh ăn vô độ tâm thần còn có hành vi tự huỷ hoại cơ thể, muốn và có hành vi tự sát.
Theo bác sĩ Tùng, bệnh thường khởi phát ở tuổi vị thành niên và chủ yếu ở nữ giới, chiếm tới 3/4, nhiều nhất là ở phụ nữ 20-29 tuổi. Bác sĩ Tùng cho biết: “Một trong số các nguyên nhân có liên quan đến yếu tố di truyền. Bên cạnh đó, phụ nữ mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc chứng ăn vô độ cao hơn những người không mắc bệnh tiểu đường. Sự căng thẳng, xấu hổ về việc bị chê bai về cân nặng cũng là yếu tố quan trọng thúc đẩy trẻ thanh thiếu niên (đặc biệt là nữ giới) mắc rối loạn ăn vô độ tâm thần”.
Những người có nguy cơ bị bệnh ăn vô độ tâm thần như: thanh thiếu niên hoặc tuổi mới trưởng thành; chịu sức ép của xã hội cũng như xu hướng nhận định về cái đẹp; vấn đề về tâm thần, không có khả năng kiềm chế cảm xúc, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn lo âu, trầm cảm; người mẫu, diễn viên hoặc vũ công phải chịu sức ép từ nghề nghiệp; vận động viên thi đấu thể thao phải chịu áp lực về cân nặng...
