Vào một đêm hè, khoảng 20.000 người hâm mộ cuồng nhiệt đã lấp đầy Sân vận động O2 ở London (Anh). Những que phát sáng nhấp nháy tạo nên bầu không khí sôi động. Trên sân khấu, nữ ca sĩ J-pop Ado thể hiện ca khúc mà mọi người ở đây đều biết: Kura Kura, trích từ loạt phim hoạt hình Nhật Bản Spy x Family.
Ca khúc có phong cách khó đoán nhưng lại bắt tai ngay từ đầu: nó chuyển đổi giữa giai điệu pop thập niên 1960, những đoạn jazz và nhạc rock opera đầy kịch tính - một ví dụ điển hình về một bài hát anime có sức sống riêng.
Hoạt hình Nhật Bản hay anime, có một di sản phong phú kéo dài từ đầu thế kỷ 20, với phạm vi sáng tạo trải dài qua những câu chuyện và phong cách dường như vô tận, từ cướp biển đến khoa học viễn tưởng; từ phép thuật đến thể thao; từ thần thoại võ thuật đến chuyện tình yêu trắc trở. Âm nhạc được sử dụng làm nhạc nền cũng mang đậm tính phiêu lưu tương tự.
Các bài hát đa dạng về thể loại và nhịp độ, nhưng chúng đều phục vụ một mục đích chung: chúng nâng tầm sản phẩm gốc và tạo mối liên kết sâu sắc với người xem. Những chủ đề sống động, gợi cảm xúc mạnh mẽ là chìa khóa cho sức mạnh lan truyền của các loạt phim chuyển thể từ truyện tranh Nhật Bản mang tính biểu tượng - One Piece, Demon Slayer, Jujutsu Kaisen, Dragon Ball Z, Cowboy Bebop, Attack On Titan và Naruto... Nhạc anime đang là sức mạnh âm nhạc lớn, đặc biệt là trong giới trẻ.
Theo một nghiên cứu gần đây của nền tảng phát trực tuyến anime Crunchyroll và Nhóm Nghiên cứu Quốc gia Mỹ, anime có sức ảnh hưởng ngang ngửa với ca sĩ Beyoncé đối với thế hệ Z, với 54% người trẻ trên toàn cầu hâm mộ anime.
Trong khi đó, Spotify báo cáo mức tăng 395% về lượng phát nhạc anime trên toàn cầu từ năm 2021 đến năm 2024, cũng như 7,2 triệu danh sách nhạc anime do người dùng tạo trên trang web của họ. Một phát ngôn viên của Spotify cũng chia sẻ rằng người dùng dưới 29 tuổi chiếm gần 70% lượng tiêu thụ nhạc anime toàn cầu.
“Nhạc anime đã phát triển thành một thế lực văn hóa toàn cầu và thế hệ Z thực sự là trung tâm của phong trào đó trên Spotify”, bà Sulinna Ong, Trưởng phòng Biên tập Toàn cầu của Spotify, cho biết.
Sự bùng nổ toàn cầu này không chỉ giới hạn ở các tác phẩm phát hành trong thế kỷ 21; vì giờ đây, việc tiếp cận kho tàng anime đồ sộ đã trở nên dễ dàng, những ca khúc nhạc phim hàng chục tuổi - chẳng hạn như ca khúc chủ đề của bộ truyện giả tưởng One Piece, có tên We Are! do Hiroshi Kitadani thể hiện - vẫn đang thu hút thêm nhiều người hâm mộ mới.
“Các bài hát mở đầu và kết thúc phim đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối cảm xúc của người hâm mộ với anime”, ông Satoshi Uto, giám đốc thu âm của Crunchyroll, giải thích.
Một ví dụ về một bản nhạc anime đình đám là ca khúc Gurenge của ca sĩ kiêm nhạc sĩ người Nhật Lisa năm 2019, đây là bài hát mở đầu cho bộ anime Demon Slayer: Kimetsu no Yaiba. Bản ballad với những nét rock bùng nổ này đã được đưa vào bản giao hưởng tại lễ bế mạc Thế vận hội Tokyo 2020.
Nguyên nhân bùng nổ
Thời điểm lượng khán giả tăng đột biến cho thấy đại dịch Covid-19 đóng vai trò then chốt trong việc khơi dậy làn sóng anime và những giai điệu của nó; những chủ đề kỳ ảo, cảm xúc mãnh liệt và âm thanh tự do của thể loại này đã đại diện cho một lối thoát khỏi những ràng buộc của lệnh giãn cách xã hội.
Trong một bài báo năm 2022, The Hollywood Reporter đã lưu ý rằng “anime có thể là hình thức giải trí đại chúng có khả năng chống chọi Covid tốt nhất thế giới”, trích dẫn một nghiên cứu cho thấy nhu cầu toàn cầu về anime đã tăng 118% từ năm 2020 đến năm 2022.
"Bạn đang chứng kiến sự gia tăng đột biến về lượng người hâm mộ anime mới và thời gian họ xem nó", Jonathan Clements, tác giả của nhiều cuốn sách, bao gồm cả cuốn Anime: A History của Viện Phim Anh, giải thích. Và kể từ đó, một nhóm người hâm mộ trẻ tuổi đã trở thành những thanh thiếu niên tiêu dùng với tình yêu dành cho anime.
Đối với những người hâm mộ trẻ tuổi, nhạc anime mở ra cánh cổng đến với văn hóa đại chúng Nhật Bản và hơn thế nữa. Nó cũng đã đưa một làn sóng ngôi sao mới lên sân khấu toàn cầu.
Nhạc anime trên sân khấu
Nhạc anime ngày càng được chuyển thể vào đời thực, từ các chuyến lưu diễn quốc tế của những nhà soạn nhạc kỳ cựu như Joe Hisaishi, bậc thầy âm nhạc nổi tiếng đồng hành với các tác phẩm của Studio Ghibli, đến những nghệ sĩ đương đại đình đám như Ado và Yoasobi.
“Anime đặc biệt đối với thế hệ Z. Đây là một thế hệ lớn lên trong thời đại internet toàn cầu, nơi J-pop và K-pop là một phần lớn của hệ sinh thái trực tuyến”, Eneni Bambara-Abban, nhà thành lập câu lạc bộ Anime & Chill ở Anh, chia sẻ.
Một điều đáng chú ý nữa là cách các nhạc sĩ phương Tây đang tiếp cận văn hóa anime. Trở lại năm 2003, bộ đôi nhạc điện tử người Pháp Daft Punk đã tái hiện album Discovery của họ dưới dạng một bộ phim anime: Interstella 5555 (do họa sĩ huyền thoại Leiji Matsumoto chỉ đạo).
Thời bấy giờ, nó dường như chỉ là một ngoại lệ. Nhưng ngày nay, một làn sóng các nhạc sĩ US - UK đã tham khảo anime trong các tác phẩm của riêng họ, từ các ngôi sao hip-hop như Lil Uzi Vert và Megan Thee Stallion cho đến nữ ca sĩ alternative-pop Billie Eilish.
Rapper Shao Dow, người sáng tác các bản nhạc dựa trên các bộ anime nổi tiếng, cho biết: “Tôi sử dụng anime như một phương tiện để khám phá những ý tưởng của mình”.
Anh nói thêm rằng thuyền trưởng Luffy từ One Piece là một nhân vật có ảnh hưởng lớn với anh: “Tôi nhìn vào nhân vật này, người tuyên bố rằng mình là vua hải tặc, và cho dù mọi người sẽ cười, cậu ấy vẫn tiếp tục làm vậy. Mặc dù đó là phim hoạt hình, nhưng năng lượng tích cực đó đã truyền cảm hứng cho tôi: cậu ấy đang tiến về phía trước với giấc mơ của riêng mình”.