Nó cho thấy, chưa đầy hai năm sau khi nắm quyền lực, ông Tập đã có đủ sự ủng hộ chính trị để thực thi bước đi chưa từng có tiền lệ là điều tra một cựu ủy viên thường vụ Bộ Chính trị.
Từ khi ông Tập phát động cuộc chiến chống tham nhũng “đả hổ diệt ruồi”, những người được Chu bảo trợ tại các trung tâm quyền lực của ông này trước đây liên tục bị “sờ gáy”.
Trước tiên là các quan chức trong lĩnh vực an ninh, tiếp đó là hàng ngũ chủ chốt tỉnh Tứ Xuyên nơi Chu từng làm bí thư tỉnh ủy, rồi tới nhóm lãnh đạo Tập đoàn Dầu khí Quốc gia nơi Chu từng lãnh đạo. Gia đình Chu Vĩnh Khang cũng bị sờ tới, con trai là Chu Bân đã bị bắt. Bản thân Chu được cho bị quản thúc tại gia kể từ tháng 12/2013, theo Reuters.
Theo truyền thông nhà nước Trung Quốc, ít nhất 13 quan chức có liên hệ với Chu bị điều tra. Việc “bẻ nanh hổ”, chính thức điều tra một cựu ủy viên thường vụ Bộ Chính trị đã phá bỏ nguyên tắc bất thành văn là các thành viên cấp cao trong Đảng Cộng sản Trung Quốc được miễn trừ trừng phạt tội tham nhũng hoặc hình sự.
Theo tạp chí Nhật Bản The Diplomat, nhằm vào một cựu ủy viên thường vụ Bộ Chính trị là một rủi ro chính trị nhưng cũng có những lợi ích không thể phủ nhận: làm nổi bật chiến dịch chống tham nhũng của ông Tập so với các phong trào của những người tiền nhiệm. Điều tra Chu Vĩnh Khang sẽ gửi một thông điệp rõ ràng đến người dân Trung Quốc rằng, hàng ngũ quan chức chóp bu cũng sẽ không được miễn truy cứu tội trạng.
Hồi tháng 4, báo Mỹ New York Times ước tính gia đình Chu vơ vét được một tỷ nhân dân tệ (160 triệu USD) tài sản trong ít nhất 33 công ty nằm rải ở hàng chục tỉnh thành. Số tài sản ước tính trên không bao gồm các bất động sản và tài sản ở nước ngoài. Reuters đưa tin, chính quyền Trung Quốc đã tịch thu khối tài sản lên tới hơn 14 tỷ USD của gia đình Chu và các đồng minh chính trị.
Theo Wall Street Journal, gia đình Chu và thân hữu đã thiết lập quan hệ làm ăn với Tập đoàn Dầu khí Quốc gia, trước khi Chu thăng tiến cao hơn và đã kiếm lợi nhuận khổng lồ nhờ gom cổ phiếu ngành dầu khí, đầu tư các lĩnh vực.
Cuộc điều tra Chu Vĩnh Khang có thể kéo dài nhiều tháng hoặc vài năm, nhưng cũng có thể nhanh hơn. The Diplomat nhận định, rất có thể Chu bị trừng phạt bằng cách khai trừ khỏi đảng là đủ. Trong cuộc chiến chống tham nhũng, ông Tập cũng thúc đẩy nhiệm vụ tăng cường hệ thống tòa án Trung Quốc và cai trị bằng luật pháp.
Vụ xét xử và kết tội ngôi sao chính trị Bạc Hy Lai được truyền thông Trung Quốc ca ngợi là một mẫu hình về việc tăng cường lãnh đạo bằng luật pháp. Theo The Diplomat, có vẻ ông Tập muốn dùng vụ Chu Vĩnh Khang như một ví dụ tích cực khác.
