Tố cáo hành vi vu khống
Đơn kiện bà Nguyễn Phương Hằng của Đàm Vĩnh Hưng (tên thật Huỳnh Minh Hưng) không bất ngờ. Từ đầu tháng 9/2021 khi nổ ra cuộc “tuyên chiến” đòi sao kê trên mạng xã hội, Đàm Vĩnh Hưng không thực hiện sao kê nhưng tuyên bố chuẩn bị thủ tục kiện bà Nguyễn Phương Hằng vì hành vi vu khống, bôi nhọ xúc phạm danh dự nhân phẩm và làm nhục mình trong nhiều ngày liên tiếp.
Nam ca sỹ cho rằng, bà Nguyễn Phương Hằng lợi dụng các tính năng của mạng xã hội phát sóng trực tiếp, sử dụng ngôn ngữ phản cảm để chửi rủa, xúc phạm nhân phẩm nhiều cá nhân, ca sĩ, diễn viên, đặc biệt là cáo buộc nhiều nghệ sỹ “ăn chặn tiền từ thiện” dù chưa có kết luận chính thức nào từ cơ quan có thẩm quyền. Đàm Vĩnh Hưng còn kiện bà Hằng hành vi công khai thông tin bí mật đời tư, chuyện tình cảm, cuộc sống riêng với những lời miệt thị trong nhiều cuộc livestream (phát trực tiếp) trong suốt tháng 8/2021. Trong đơn kiện, ca sỹ còn nói mình phải sống trong sự hoang mang, lo lắng bất an trước sự “ngông cuồng coi thường pháp luật của bà Hằng và một số thành phần trên cộng đồng mạng quá khích”.
Công khai 18 nghìn trang sao kê hôm 17/9, vợ chồng Thủy Tiên-Công Vinh tiếp tục tiến hành thủ tục pháp lý kiện bà Phương Hằng. Ngày 22/9, luật sư đại diện cho vợ chồng ca sỹ công bố hoàn tất thủ tục khởi kiện các cá nhân có hành vi vu khống, bịa đặt, đưa thông tin không chính xác xúc phạm tới danh dự, úy tín của Thủy Tiên và gia đình. Ngay tại thời điểm giải trình sơ bộ sao kê từ thiện, Thủy Tiên đã nhắc tới đơn kiện những người xúc phạm, vu khống vợ chồng cô “ăn chặn tiền từ thiện”.
Trước bầu không khí sục sôi của các nghệ sỹ nộp đơn kiện, phía nghệ sỹ Hoài Linh cũng mới lên tiếng về đơn kiện đã nộp từ tháng 7/2021. Hoài Linh giải trình trên mạng xã hội về số tiền hơn 13 tỷ đồng quyên góp từ thiện cho đồng bào miền Trung, tới tháng 6/2021 hoàn tất việc trao tiền nhưng trong nhiều lượt livestream, bà Phương Hằng chưa buông tha. Nghệ sỹ Hoài Linh kiện bà Phương Hằng ra tòa vì hành vi vu khống, không chỉ ở nội dung ngâm tiền trong tài khoản, mà bà Hằng còn có những lời lẽ nặng nề, xúc phạm đời tư của nghệ sỹ.
Thượng tôn pháp luật
Việc phát trực tiếp của bà Nguyễn Phương Hằng kéo dài mấy tháng qua, thu hút tới hàng triệu lượt người theo dõi. Tổng Giám đốc Công ty Đại Nam nhiều lần réo thẳng tên các nghệ sỹ, gán họ với những hành vi như “ăn chặn” tiền từ thiện, bêu đời sống riêng tư bê bối, phức tạp của họ với thái độ miệt thị. Bà Phương Hằng cũng chính là người gây sức ép trên mạng xã hội để Trấn Thành, Đại Nghĩa, vợ chồng Thủy Tiên-Công Vinh phải công khai sao kê từ thiện.
Thủy Tiên, NSƯT Hoài Linh và Đàm Vĩnh Hưng đều gửi đơn kiện bà Nguyễn Phương Hằng |
Đàm Vĩnh Hưng không học Trấn Thành, Thủy Tiên công khai sao kê, tuyên bố chỉ sao kê với cơ quan chức năng. Ca sỹ này thông báo trên trang cá nhân đã nhờ công ty kiểm toán vào cuộc để kiểm toán toàn bộ khoản tiền thu-chi liên quan từ thiện và cung cấp cho cơ quan điều tra. Đàm Vĩnh Hưng cho biết, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM thụ lý đơn kiện, đang trong quá trình xác minh. “Hưng xác định sẽ đi đến cùng bằng con đường pháp luật, nên dù có phải chờ đợi cơ quan điều tra xác minh và kết luận thì Hưng vẫn chờ. Hưng biết vẫn có nhiều người hoài nghi về sự trong sạch của Hưng trong việc từ thiện, nhưng Hưng tin con đường đang chọn sẽ là cách tốt nhất để câu chuyện về nghệ sỹ làm từ thiện được giải oan bằng pháp luật”, ca sỹ bày tỏ.
Luật sư Trần Anh Dũng, Đoàn Luật sư TP Hà Nội nêu, các nghệ sỹ hoàn toàn có căn cứ để kiện bà Phương Hằng về hành vi thóa mạ, vu khống, xúc phạm danh dự. “Việc thóa mạ người khác tùy theo mức độ đều có thể bị xử lý. Ngoài quy định xử phạt hành chính về sử dụng mạng xã hội, bị hại có quyền kiện dân sự yêu cầu khắc phục và bồi thường thiệt hại nếu có. Nếu hành vi đó đến mức hình sự thì bị hại có thể tố giác đề nghị cơ quan công an vào cuộc”, luật sư Anh Dũng nói.
Gửi đơn tố cáo ngược vụ quyên tiền từ thiện
Câu chuyện hậu sao kê tiền từ thiện càng trở nên thú vị hơn, khi một bên là nghệ sỹ nộp đơn kiện bà Phương Hằng, nhưng ngược lại một số cá nhân khác cũng nộp đơn tố cáo nghệ sỹ quanh chuyện quyên góp làm từ thiện. Đơn tố cáo được gửi tới Bộ Công an cũng là căn cứ để cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ có chuyện lừa đảo, ăn chặn tiền từ thiện hay không.
Việc phát trực tiếp ngày càng phổ biến trên mạng xã hội, tuy nhiên không phải cứ ai muốn là có thể “bán trời không văn tự”. Luật sư viện dẫn nhiều quy định của pháp luật liên quan đến việc vu khống, xúc phạm danh dự cá nhân. Đi kèm với các quy định này là các khung hình phạt từ hành chính tới hình sự đối với hành vi sử dụng mạng máy tính, hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội vu khống, lan truyền những thông tin sai sự thật xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác.
Đơn kiện bà Phương Hằng có lẽ còn dày thêm, bởi không riêng nghệ sỹ, một số cá nhân khác cũng chọn đưa bà Hằng ra tòa. Tuy nhiên, câu chuyện sao kê từ thiện và yêu cầu minh bạch tiền từ thiện lại càng không thể vì đó mà xem nhẹ. “Xét về mặt thượng tôn pháp luật thì ai thấy sai cứ kiện. Cái đó là quyền của họ. Nhưng việc kiện tụng không thay đổi được câu chuyện truyền thông, không thay đổi được niềm tin của công chúng. Bởi vì khi người A kiện người B, không có nghĩa là người A đúng hay người B đúng. Ai đúng ai sai, đúng đến đâu và sai đến đâu thì cứ chờ phán quyết của tòa án”, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long nói.
Cũng theo chuyên gia, hành trình đôi bên chứng minh bằng con đường pháp lý còn lâu dài, tiếp tục được dư luận dõi theo. Nhưng nghệ sỹ cần lưu ý rằng pháp lý chỉ là một mặt trận thôi. Để lấy được niềm tin của dư luận, của khán giả thì mặt trận truyền thông vô cùng quan trọng với nghệ sỹ.