Lệnh khẩn với máy bay Airbus: Hãng rốt ráo rà soát, khách có ảnh hưởng đi lại?

Việc Airbus yêu cầu cập nhật gấp hệ thống ELAC khiến nhiều hãng phải triển khai xử lý xuyên đêm để kịp thời hạn. Trong bối cảnh hơn một nửa đội bay A320/A321 tại Việt Nam thuộc diện phải cập nhật, câu hỏi lịch bay có bị xáo trộn đang được hành khách đặc biệt quan tâm.

Đại diện Vietnam Airlines thông tin, ngay sau khi tiếp nhận chỉ đạo của Cục Hàng không Việt Nam (HKVN), hãng đã kích hoạt phương án khẩn, triển khai kiểm tra và cập nhật phần mềm tại ba cơ sở kỹ thuật lớn gồm Nội Bài, Đà Nẵng và Tân Sơn Nhất.

Toàn bộ công cụ, hướng dẫn và gói phần mềm do Airbus cung cấp đã được hãng chuẩn bị sẵn; công tác cập nhật được tiến hành ngay trong đêm 28/11 và kéo dài đến rạng sáng nay (29/11), với thời gian thực hiện trung bình khoảng 1 giờ mỗi máy bay.

Hãng hàng không quốc gia khẳng định sẽ hoàn tất toàn bộ quá trình trước hạn chót, đồng thời tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn an toàn theo yêu cầu của cả cơ quan quản lý và nhà sản xuất.

Vietnam Airlines nhấn mạnh hoạt động khai thác của Vietnam Airlines Group trong ngày 29-30/11 vẫn duy trì bình thường, không phát sinh gián đoạn.

Hoạt động khai thác của Vietnam Airlines Group trong ngày 29/11, 30/11 vẫn duy trì bình thường, không phát sinh gián đoạn. Ảnh: VNA.

Bamboo Airways cũng kích hoạt quy trình rà soát kỹ thuật, kiểm tra toàn bộ đội bay A320/A321 để xác định mức độ ảnh hưởng. Kết quả cho thấy đội máy bay hiện tại của hãng không nằm trong danh sách cần cập nhật phần mềm theo cảnh báo, vì vậy mọi chuyến bay của Bamboo Airways vẫn được duy trì bình thường. Hãng cho biết tiếp tục bám sát các khuyến cáo mới nhất từ Cục HKVN và Airbus nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối trong khai thác.

Vietjet cho biết hãng đã nhận được yêu cầu và hướng dẫn từ nhà sản xuất Airbus, Cơ quan An toàn hàng không Liên minh châu Âu (EASA) và Cục Hàng không Việt Nam về việc triển khai cập nhật phần mềm/phần cứng đối với các tàu bay Airbus A320 và A321. Đây là yêu cầu bắt buộc nhằm bảo đảm an toàn khai thác và hạn chế tối đa nguy cơ xáo trộn lịch bay theo chỉ lệnh đủ điều kiện bay khẩn cấp có hiệu lực từ 23h59 ngày 29/11 giờ UTC (tức 6h59 ngày 30/11 giờ Việt Nam).

Ngay sau khi tiếp nhận thông tin, Vietjet đã khẩn trương kích hoạt phương án kỹ thuật, huy động các đội ngũ bảo dưỡng tại các cơ sở kỹ thuật của hãng ở Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Đà Nẵng và các cơ sở ở nước ngoài để triển khai cập nhật.

Tính đến sáng ngày 29/11, Vietjet đã hoàn thành cập nhật 45/69 tàu bay nằm trong danh sách bị ảnh hưởng. Hãng đang tiếp tục tăng tốc thực hiện để bảo đảm toàn bộ đội bay đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kỹ thuật trong thời hạn quy định của cơ quan chức năng và Airbus.

Hãng hàng không khẳng định hoạt động khai thác trong ngày 29/11 và từ ngày 30/11 diễn ra bình thường, không ảnh hưởng đến kế hoạch đi lại của hành khách.

Theo nhà chức trách hàng không, yêu cầu cập nhật phần mềm lần này xuất phát từ điện cảnh báo (AOT) được Airbus phát hành lúc 23h ngày 28/11 (16h UTC), cùng với Chỉ lệnh EAD 2025-0268-E của EASA.

Các tài liệu kỹ thuật này yêu cầu toàn bộ hãng bay trên thế giới đang khai thác dòng Airbus A319, A320 và A321 phải khẩn trương cập nhật phần mềm hoặc thay thế thiết bị liên quan đến hệ thống điều khiển máy tính ELAC - bộ phận then chốt quyết định khả năng kiểm soát độ cao và hướng bay.

Theo thống kê của nhà chức trách hàng không, cả nước có 81 trong số 169 máy bay A320/A321 đang khai thác nằm trong diện phải cập nhật theo yêu cầu mới. Điều này khiến lịch bay của một số hãng có thể chịu tác động trong những ngày tới, đặc biệt giai đoạn 30/11 - 1/12, thời điểm nhu cầu đi lại tăng cao.

Theo thông cáo của Airbus, hãng đã yêu cầu cập nhật phần mềm và phần cứng cho khoảng 6.000 máy bay A320/A321 - tương đương hơn một nửa đội bay A320 toàn cầu. Quyết định khẩn cấp được đưa ra sau một sự cố nghiêm trọng liên quan đến bức xạ mặt trời cường độ mạnh, yếu tố được xác định có thể làm sai lệch dữ liệu quan trọng trong hệ thống điều khiển bay ELAC - bộ phận gửi lệnh từ cần điều khiển của phi công tới các cánh nâng sau máy bay.

Quy mô triệu hồi lớn khiến tác động lan rộng ngay lập tức. Các hãng hàng không từ Mỹ đến Nam Mỹ, châu Âu, Ấn Độ và New Zealand đều cảnh báo nguy cơ chậm, hủy chuyến.