 |
| Ông Đào Trọng Thi. |
Ông Thi nói: Trong tờ trình, Chính phủ hơi nặng về các giải pháp hành chính để quản lý hoạt động xuất bản (XB), gồm đăng ký, cấp phép chặt hơn. Nhưng theo tôi, có thể mấu chốt không hoàn toàn ở chỗ này.Mà mấu chốt là thời gian qua chưa thực hiện tốt việc thanh kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm. Kỷ cương trong hoạt động XB bị lỏng lẻo.
Tờ trình Chính phủ cho rằng một trong những nguyên nhân khó quản lý hoạt động XB là việc liên kết giữa các NXB với các cơ sở phát hành sách tư nhân (công ty, nhà sách)?
Vấn đề là bó hẹp sự liên kết này hay tiếp tục mở rộng liên kết đi kèm với cơ chế giám sát, kiểm soát. Những vi phạm XB vừa qua chủ yếu trong lĩnh vực liên kết.
Nguyên nhân do những đối tác liên kết lợi dụng sử quản lý lỏng lẻo của các NXB. Thực tế có NXB đã bán cái, để cho phía liên kết làm tất cả. Sau đó, NXB chỉ ký XB.
Theo quy định hiện hành, trách nhiệm biên tập, quyết định XB là của các NXB, nên khi sai phạm xảy ra do lỗi của phía liên kết nhưng không quy được trách nhiệm của họ.
Tờ trình của Chính phủ theo hướng hạn chế liên kết với những điều kiện chặt chẽ hơn. Nhưng chúng tôi có quan điểm khác, thậm chí có thể mở rộng hoạt động liên kết, giao cho đối tác liên kết được thực hiện một số nhiệm vụ, kể cả khâu biên tập.
NXB chỉ thực hiện việc thẩm định nội dung tư tưởng và quyết định XB. Do đã giao nhiệm vụ chính thức cho phía liên kết nên cũng yêu cầu trách nhiệm chứ không đổ hết cho NXB được.
Lần này, nếu quy định cả quyền và trách nhiệm của phía liên kết thì có điều kiện để xử lý. Ngoài ra, vẫn có cái khóa là việc thẩm định tư tưởng do NXB thực hiện. Như vậy là thu hẹp trách nhiệm của NXB để tập trung làm tốt nhất, còn hơn là giao cho NXB tất cả nhưng trên thực tế họ không làm gì.
Phía liên kết không còn là bên trung gian không chịu trách nhiệm gì, mà phải yêu cầu có đủ năng lực chuyên môn và quản lý để thực hiện nhiệm vụ quy định trong luật.
Khi xảy ra sai phạm thì phía liên kết cũng chịu trách nhiệm trước pháp luật chứ không còn là quan hệ riêng của NXB và bên nhận liên kết. Hiện nay, không giao trách nhiệm thì phía liên kết vẫn làm. Bây giờ phải công nhận thực tế để quản lý, còn không công nhận thì không quản lý được.
Hiện nay, sách lậu, sách không có bản quyền được bày bán công khai, vậy lỗi ở đây không phải do luật mà ở việc thực thi?
Đúng là cơ chế chưa chặt chẽ, đủ mạnh nhưng mấu chốt là trách nhiệm của những người quản lý. Các cơ quan quản lý và xử lý vi phạm chưa làm đến nơi đến chốn. Sách lậu bày bán công khai thì không thể không biết.
Như vậy là câu chuyện trách nhiệm thực thi luật chứ không phải là giải pháp siết chặt cấp phép đối với các cơ sở in.
Tờ trình của Chính phủ muốn quản lý tất cả các cơ sở in, kể cả cơ sở không in XB phẩm. Tất cả các cơ sở in đều phải xin phép. Nhưng hướng này không được Ủy ban Thường vụ QH ủng hộ. Nên lần này trong tờ trình nới hơn là các cơ sở in phải đăng ký, còn cơ sở in XB phẩm thì phải xin phép hoạt động.
Do vậy, luật sửa đổi sẽ yêu cầu bổ sung các cơ sở in, dù in XB phẩm hay không thì cũng phải đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước để kiểm tra khi cần thiết.
Cảm ơn ông.
Hà Nhân
Thực hiện
