Theo tờ South China Morning Post, hơn 1.900 chuyến bay giữa hai nước bị hủy trong tháng 12, chiếm hơn 40% tổng số đường bay dự kiến trong tháng này. Đây được xem là một trong những gián đoạn nghiêm trọng nhất đối với du lịch song phương trong nhiều năm qua.
Chuyên gia hàng không Li Hanming khẳng định việc hủy chuyến đi cũng đồng nghĩa với việc các chuyến bay về tương ứng cũng bị hủy.
Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng được cho là xuất phát từ bình luận của bà Sanae Takaichi - Thủ tướng mới của Nhật Bản, khi bà gợi ý Nhật Bản có thể triển khai lực lượng quân sự nếu xảy ra xung đột tại eo biển Đài Loan. Bắc Kinh đã phản ứng nhanh chóng, đưa ra cảnh báo du lịch và yêu cầu các hãng hàng không hoàn tiền cho tất cả các chuyến đi Nhật đến hết năm.
Hàng trăm nghìn du khách Trung Quốc đã hủy chuyến, các hãng hủy chuyến bay ngày càng nhiều. Không chỉ du lịch, các sự kiện văn hóa có sự tham gia của nghệ sĩ Nhật Bản tại Trung Quốc cũng bị hoãn hoặc hủy.
Theo các công ty du lịch, tác động đã rất nghiêm trọng. Lượng đặt chỗ của khách Trung Quốc đến Nhật trong tháng 12 giảm 35% so với tháng 10, và số lượng hủy tiếp tục tăng.
Theo ông Subramania Bhatt - Giám đốc điều hành China Trading Desk, nếu tranh chấp kéo dài, lượng khách Trung Quốc đến Nhật Bản từ tháng 1 đến tháng 4/2026 có thể giảm 40-50%.
Nhật Bản là quốc gia phụ thuộc nhiều vào khách Trung Quốc, chiếm khoảng 0,4% GDP, có thể chịu tác động kinh tế, dù các chuyên gia dự đoán khả năng du lịch sụp đổ hoàn toàn là thấp.
Trong bối cảnh này, du khách Trung Quốc đang chuyển hướng du lịch sang Nga, Hàn Quốc và Đông Nam Á. Nga đặc biệt được hưởng lợi nhờ giá rẻ và chính sách miễn visa. Tổng thống Nga Vladimir Putin vừa ký sắc lệnh cho phép công dân Trung Quốc nhập cảnh không cần visa tối đa 30 ngày đến tháng 9/2026.
Căng thẳng càng leo thang khi lực lượng bảo vệ bờ biển hai nước đối đầu gần quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Nhật Bản cho biết hai tàu tuần tra Trung Quốc đã xâm nhập vùng biển lãnh thổ, tiếp cận một tàu đánh cá Nhật và bị cảnh báo bởi lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật.
Tokyo lên án động thái này vi phạm luật pháp quốc tế, trong khi Bắc Kinh phản bác rằng tàu Nhật “xâm nhập bất hợp pháp vào vùng biển Trung Quốc” và lực lượng của họ đã áp dụng “các biện pháp kiểm soát cần thiết”.
Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư vẫn là một trong những điểm nóng dai dẳng nhất châu Á, Trung Quốc tuyên bố “kiên quyết bảo vệ” các yêu sách hàng hải.
Tranh chấp đã lan ra ngoài phạm vi ngoại giao. Bắc Kinh kêu gọi công dân tránh đến Nhật, các sự kiện văn hóa bị hoãn và áp dụng hạn chế đối với hải sản Nhật, dù chưa thực hiện các biện pháp kinh tế trả đũa rộng hơn.
Với du lịch, thương mại và an ninh bị cuốn vào vòng xoáy căng thẳng, hậu quả từ vụ việc được dự báo sẽ còn lan rộng vượt ra ngoài tháng 12.