> 12 tỷ đồng cải tạo hào Thành cổ Sơn Tây
 |
| Tường thành được làm mới khiến du khách có thể hiểu sai về quy mô, kiến trúc Thành cổ Sơn Tây. Ảnh: Nhị Hà. |
Trước thực trạng toàn bộ hệ thống tường thành của di tích trở thành phế tích sau nhiều biến cố, thăng trầm của lịch sử, UBND thành phố Hà Nội cho phép lập dự án cải tạo, chỉnh trang hạng mục tường thành nhằm giúp khách tham quan hình dung về quy mô của di tích thành quân sự thời phong kiến này.
Trong văn bản thẩm định báo cáo kinh tế - kỹ thuật chỉnh trang hạng mục tường thành, Thành cổ Sơn Tây ngày 21-5-2010, Bộ VH, TT&DL lưu ý: Tu bổ, bảo tồn nguyên trạng các góc tường, tường thành cũ và không phục hồi tường thành mới mà chỉ tái định vị, lắp đặt lại các viên gạch đá ong bị long, lở trên các đoạn tường thành này.
Đối với những đoạn tường thành bị mất hoàn toàn, thực hiện phương án trồng cây thành hàng rào được cắt tỉa chạy dọc theo vị trí tường thành bị mất để khách tham quan có thể hình dung được tường thành cũ.
Tuy nhiên, chủ đầu tư vẫn chỉ đạo đơn vị thi công lắp dựng đá ong hàng loạt lên trên các đoạn nền móng tường thành vừa được phát lộ.
Vừa làm, chủ đầu tư và UBND thị xã Sơn Tây vừa có văn bản gửi Cục Di sản Văn hóa (Bộ VH, TT&DL) đề nghị cho phép tu bổ 117,5m đoạn tường thành phát lộ theo thiết kế đã được duyệt, trong đó có 17,2m mặt móng tường thành cũ thấp hơn mặt đường dạo hiện tại được tu bổ bằng đá ong thay việc trồng cây trên nền móng cũ.
Ngày 15-10-2010, Cục Di sản Văn hóa có văn bản gửi UBND thị xã Sơn Tây, trong đó nói rõ: Về việc tu bổ 117,5m tường thành mới được phát lộ, không phục hồi tường mới mà chỉ tái định vị, lắp đặt lại các viên gạch đá ong bị lở trên các đoạn tường thành này (không phục hồi những đoạn tường thành bị mất đến chiều cao 1,5m);
Thực hiện phương án trồng cây thành hàng rào được cắt tỉa hoặc xếp các chậu cây cảnh thành hàng chạy dọc đoạn tường thành dài 17,2m thấp hơn mặt đường dạo. Tuy nhiên, chủ đầu tư đã không thực hiện đúng ý kiến của cơ quan chuyên môn.
Ngày 19-11-2010, Thanh tra Bộ VH, TT&DL đến kiểm tra tại hiện trường, lập biên bản, trong đó cho biết một số nội dung công việc thi công chưa đúng tinh thần chỉ đạo tại các văn bản của Bộ. Và yêu cầu dừng ngay việc thi công, làm tiếp công việc phát lộ, báo cáo giải trình và chờ ý kiến trả lời của Bộ về việc tu bổ hạng mục này. Tuy nhiên, việc thi công vẫn tiếp diễn.
Ngày 28-12-2010, các thành viên Hội đồng Khoa học bảo tồn di tích (Bộ VH, TT&DL) kiểm tra thực tế tại di tích Thành cổ Sơn Tây và tổ chức họp để xem xét, cho ý kiến về việc chỉnh trang hạng mục Thành cổ Sơn Tây.
Tại cuộc họp này, chủ đầu tư cho rằng, sau khi phát lộ ở những đoạn tường thành thấp, chiều cao đất quá lớn, không thể trồng cây cắt tỉa trên tường thành. Hơn nữa, cao độ tường thành khác nhau nên cũng không thể trồng cây vào chậu để xếp lên tường thành được.
Chủ đầu tư đề nghị, phương án bảo quản tường thành cũ là sử dụng đá ong mới có kích thước tương đương đá ong cũ xếp lên trên (lùi vào từ 3-5cm so với tường đá ong cũ hiện còn) cao bằng tường thành còn lại khoảng từ 1,3m đến 1,5m.
Ngày 11-1-2011, Cục Di sản Văn hóa ra thông báo kết luận của Hội đồng Khoa học bảo tồn di tích, trong đó nêu rõ: Không phục hồi toàn bộ hệ thống tường thành cao 1,5m như đề xuất trong phương án chỉnh trang vì không cần thiết và sẽ tạo cho khách tham quan cảm giác Thành cổ Sơn Tây trước đây là như vậy.
Đối với những đoạn tường thành cũ lộ trên mặt đất, căn cứ vào độ cao của đất tường thành, có thể xếp thêm một số hàng gạch đá ong mới với kích thước tương tự như gạch đá ong cũ lên trên các đoạn tường thành hiện còn để chống sạt lở đất tường thành.
Đối với những đoạn tường thành bị mất chỉ còn móng, có thể xếp đá ong mới cao hơn mặt đất vài ba hàng đá ong để khách tham quan có thể hình dung về quy mô của tường thành và phục vụ việc chắn đất tường thành sạt lở.
Ngày 4-3, Sở VH, TT&DL TP Hà Nội có văn bản gửi UBND thị xã Sơn Tây, đề nghị UBND thị xã Sơn Tây dừng thi công công trình. Tuy nhiên, ngày 10-3, dự án chỉnh trang, cải tạo hạng mục tường thành đã cơ bản hoàn thành.
