Diễn đàn diễn ra ngày 6/10 tại Tokyo sẽ có sự tham dự của Ngoại trưởng Mỹ Michael Pompeo, Ngoại trưởng Nhật Toshimitsu Motegi, Ngoại trưởng Úc Marise Payne và Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar. Các ngoại trưởng sẽ thảo luận về nhiều vấn đề như tình hình đại dịch COVID-19 và tình hình khu vực, ông Motegi cho biết trong cuộc họp báo hôm nay.
Cuộc gặp dự kiến là sự kiện ngoại giao cấp cao nhất đối với chính quyền Trump trước khi bầu cử Mỹ diễn ra, khi chính sách đối với Trung Quốc trở thành một trong những vấn đề tranh cử quan trọng nhất. Hội nghị cũng diễn ra khi Trung Quốc và Ấn Độ vẫn chưa thể giải quyết được đợt căng thẳng kéo dài trên dãy Himalaya, sau khi xảy ra vụ đụng độ chết người nghiêm trọng nhất kể từ năm 1975.
“Đây là thời điểm phù hợp để ngoại trưởng 4 nước chia sẻ nguyện vọng chung về các vấn đề khu vực và trao đổi quan điểm về nhiều thách thức khác nhau”, Japan Times dẫn lời ông Motegi nói tại cuộc họp báo.
“Tầm nhìn về khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương mở và tự do ngày càng trở nên quan trọng trong thế giới hậu COVID-19, nên chúng tôi muốn xác nhận tầm quan trọng của việc làm sâu sắc hơn nữa sự phối hợp giữa chúng tôi và nhiều nước khác để hiện thực hóa tầm nhìn”, ông Motegi nói thêm. Ông cho biết sẽ có trao đổi riêng với từng người đồng cấp nhân hội nghị lần này.
Hội nghị cũng sẽ là sự kiến ngoại giao lớn nhất đối với chính phủ của tân Thủ tướng Nhật Yoshihide Suga. Ông Suga có cuộc điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tuần qua và hai bên đồng ý sẽ phối hợp chặt chẽ trong các vấn đề.
Ông Suga có kế hoạch sẽ gặp ông Pompeo bên lề hội nghị 4 bên, các nguồn tin nắm được vấn đề cho biết.
Một trong những nhiệm vụ thách thức nhất đối với ông Suga, một người có ít kinh nghiệm về ngoại giao, sẽ là tìm kiếm một sự cân bằng mong manh giữa Nhật với đối tác thương mại lớn nhất – Trung Quốc, và Mỹ - đồng minh quân sự duy nhất, trong bối cảnh căng thẳng Mỹ - Trung tiếp tục tăng nhiệt.
Quan hệ giữa Úc và Trung Quốc cũng xấu đi nhanh chóng sau khi Canberra kêu gọi tiến hành điều tra độc lập về nguồn gốc của virus corona. Từ đó, hai nước tiếp tục mâu thuẫn về vấn đề thuế và nhân quyền.
Nhật Bản vẫn phải bận tâm về các hoạt động của Trung Quốc ở khu vực xunh quanh quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông, nhưng Tokyo vẫn cố gắng duy trì quan hệ kinh tế với đối tác thương mại lớn nhất.
Bộ Tứ có cuộc gặp cấp bộ trưởng chính thức đầu tiên cách đây 1 năm ở New York. Đây được coi là dấu hiệu thể hiện sự lo lắng gia tăng trước chính sách đối ngoại ngày càng quyết liệt của Trung Quốc. Việc nâng cấp đối thoại từ cấp làm việc lên cấp ngoại trưởng cho thấy khuôn khổ này đang được tăng cường để đẩy mạnh hoạt động chia sẻ thông tin tình báo và tạo nên một mặt trận thống nhất trong các vấn đề an ninh khu vực.
Trung Quốc đã khẳng định rõ ràng quan điểm phản đối “chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương” của Bộ tứ. Tháng 3/2018, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói rằng khối này là một “ý tưởng giật tít”. Ông Vương Nghị có thể có chuyến thăm Nhật Bản ngay đầu tháng 10 để gặp ông Motegi, đài truyền hình Nhật Bản NHK đưa tin cuối tuần qua, nhưng không cho biết ngày cụ thể.
Hội nghị sắp tới của nhóm Bộ tứ diễn ra sau khi các bộ trưởng thương mại của Nhật, Ấn Độ và Úc trong tháng này đồng ý nỗ lực bảo đảm sự bền vững của chuỗi cung ứng ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương. Trước đó có những bài báo nói rằng 3 quốc gia này đang bắt tay để phá vỡ thế thống trị về thương mại của Trung Quốc.
