Chỉ cần lên Google, gõ dòng chữ “khẩu trang chống bụi mịn”, chỉ trong 0,35 giây đã có trên 6,8 triệu kết quả hiển thị. Tất cả đều giới thiệu những lời “có cánh” như có thể chống được tất cả các loại bụi siêu mịn, thời trang mà vẫn đẹp, hàng Ý, Anh, Nhật, Pháp… đều có đủ.
Tại cửa hàng bảo hộ lao động trên đường Cao Thắng (Q.3), khi hỏi về khẩu trang chống bụi mịn, khí độc, người bán cầm hộp khẩu trang có chữ Pitta Mask, được cho là của Nhật cho biết, nguyên liệu từ polyurethane, nhờ công nghệ màng lọc mắt lưới 3 chiều, tỷ lệ lọc giữ bụi, phấn hoa lên tới 99% nhưng vẫn dễ thở, giá 40.000 đồng/hộp 3 cái. Sản phẩm chi chít tiếng Nhật, bên ngoài bao bì không có nhãn phụ hay thông tin gì về sản phẩm.
Nhiều facebook cũng liên tục cập nhật các sản phẩm khẩu trang ngoại, quảng cáo xôm tụ trên trang cá nhân. Facebook Khẩu trang ngoại nhập giới thiệu vừa có khẩu trang Cambridge Mask. Đây là loại khẩu trang được sản xuất theo công nghệ mới nhất, có thể chống được hầu hết các loại khí độc hại do ô nhiễm môi trường, benzen, formaldehyde, các hạt bụi siêu mịn PM2.5... giá 500.000-530.000 đồng/sản phẩm. Cao cấp hơn là khẩu trang Vogmask Microfiber nhập khẩu đạt tiêu chuẩn Mỹ, giá 750.000-1,1 triệu đồng/sản phẩm.
Các sản phẩm dòng Microfiber của Vogmask đạt tiêu chuẩn N99 của Viện Khoa học An toàn và vệ sinh lao động Mỹ, đảm bảo lọc 99% các vật thể có trong không khí, kể cả bụi có kích thước 0,3 micromet (PM 0,3). Tuỳ từng dòng sẽ có van cacbon hoạt tính phân thải chất độc hiệu quả hơn. Khẩu trang có thể giặt và tái sử dụng nhiều lần.
Chị Hoa (30 tuổi, ngụ Q.3) chia sẻ, nghe quảng cáo khẩu trang chống bụi mịn mừng như “bắt được vàng” vì đang lúc cần. Chị bèn đặt mua liền 20 cái để gia đình dùng. Tuy nhiên do mua hàng online tận Hà Nội, tiền đã chuyển khoản nhưng khi nhận hàng mới té ngửa, vì sản phẩm không khác gì khẩu trang y tế, chỉ có thêm 1 van thở. Hơn nữa, tuy người bán khẳng định hàng Mỹ nhưng sản phẩm không hề có thông tin gì ngoài các thông số khó hiểu. “Gọi điện thoại thì họ bảo do khách hàng đã xem kỹ sản phẩm thì mới mua, mua rồi thì không đổi trả” – chị Hoa ngao ngán.
Trên các chợ điện tử như Lazada, Sendo… khẩu trang được quảng cáo chống bụi 3M 9001V, có van 1 chiều lọc mùi hôi, lọc độc, kháng khuẩn, chống bụi siêu mịn… nhưng giá chỉ từ 10.000-20.000 đồng/sản phẩm.
Theo TS Vũ Xuân Đán, Phó Trưởng Khoa bệnh nghề nghiệp thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM, khẩu trang là dụng cụ sử dụng để lọc bụi và một số chất ô nhiễm lơ lửng trong không khí. Khẩu trang lọc được bụi tốt phải đáp ứng hai điều kiện là độ kín và lớp lọc đảm bảo chất lượng.
Những loại khẩu trang thông thường như khẩu trang vải, khẩu trang y tế chỉ có thể lọc được bụi thô (có kích thước hạt lớn 10 micron). Trong khi những khẩu trang đạt tiêu chuẩn N-95, N-99 hoặc một số khẩu trang hoạt tính có 4-5 lớp lọc có thể lọc được bụi mịn (kích cỡ 2,5 micron) và một số hợp chất ô nhiễm khác có trong không khí.
“Trên thị trường đang bán nhiều loại khẩu trang nhập khẩu, có tác dụng lọc được nhiều loại bụi, kể cả bụi mịn hiệu quả. Tuy nhiên, khẩu trang thật, giả khó phân biệt” – TS Đán lưu ý.
"Các loại khẩu trang chỉ nên sử dụng một lần. Trong trường hợp tiết kiệm thì có thể sử dụng tối đa 3-5 ngày vì bất kỳ khẩu trang nào dùng nhiều lần sẽ nhàu nát, thấm mồ hôi làm rách các lớp lọc. Bên cạnh đó, lớp lọc bị thoái hóa hoặc dơ, làm mất tính năng lọc bụi. Thông thường khẩu trang mới sẽ ít ngửi thấy mùi hắc, khét của không khí ô nhiễm"- TS Vũ Xuân Đán, Phó Trưởng Khoa bệnh nghề nghiệp thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM.