Còn 65% số rác thải của cả nước cần chôn lấp
Sáng 7/11, tiếp tục phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân - Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Dương - cho biết, qua báo cáo hiện nay tỷ lệ về thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt rất cao. Tổng hợp từ nguồn báo cáo của 57/63 địa phương, cụ thể ở đô thị tỷ lệ này đạt 96%, vượt chỉ tiêu Quốc hội đề ra là 89%, nông thôn đạt 71%.
Tuy nhiên, qua giám sát và thực tế cử tri phản ánh, con số này chưa chuẩn xác, vì hệ thống quy trình phân loại, thu gom, vận chuyển xử lý chất thải rắn sinh hoạt chưa tốt và thiếu các tiêu chuẩn định mức kinh tế kỹ thuật về vấn đề này.
Tại phiên họp thứ 9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã kết luận: Năm 2022 phải ban hành quy chuẩn tiêu chuẩn kỹ thuật định mức kinh tế kỹ thuật hướng dẫn xử lý rác thải để các địa phương có cơ sở thực hiện. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết kết quả thực hiện, nguyên nhân và giải pháp để giải quyết vấn đề này?
 |
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh. Ảnh: Như Ý. |
Trả lời câu hỏi, Bộ trưởng Bộ TN&MT Đặng Quốc Khánh thông tin, năm 2022 tổng lượng rác thải sinh hoạt phát sinh trên toàn quốc có 67.110 tấn/ngày, trong đó các đô thị là 36.870 tấn, còn khu vực nông thôn là 29.455 tấn.
Theo Bộ trưởng, trong những năm qua, các địa phương cũng đẩy mạnh việc thu gom, xử lý rác thải, được quan tâm trong lĩnh vực này và có nhiều nhà máy đốt rác phát điện hoặc xử lý rác được xây dựng.
Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nêu rõ, hiện cả nước có khoảng 1.326 cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Hiện nay còn khoảng 65% số rác thải của cả nước cần chôn lấp, còn khoảng 16% tổng số rác thải được các nhà máy chế biến thu hồi và phát triển năng lượng.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cho rằng, thực tế rác thải sinh hoạt như đại biểu trao đổi, theo báo cáo của địa phương là 96% rác thải đô thị, còn là 75% rác thải nông thôn được xử lý. Ông Khánh nêu rõ, đây là con số được xử lý bằng hình thức chôn lấp.
Theo ông Đặng Quốc Khánh, nguyên nhân là do hiện nay khó khăn trong việc kêu gọi xã hội hóa để xử lý, xây dựng các nhà máy xử lý đốt phát điện và phân loại, xử lý rác tại các nhà máy đang còn nhiều khó khăn. Lý do chúng ta chưa có phân loại rác tại nguồn, chưa làm được triệt để, chưa triển khai làm; thứ nữa, việc các địa phương đủ lượng rác để cho xây dựng các nhà máy cần công suất và lượng rác lớn để xử lý tập trung.
Bộ trưởng cho biết, hiện Bộ TN&MT đã thực hiện một số giải pháp và thực hiện hướng dẫn như Thông tư 02 của bộ. Theo đó, ban hành nội dung, yêu cầu kỹ thuật bảo vệ môi trường đối với điểm tập kết, trung chuyển chất thải rắn sinh hoạt; yêu cầu kỹ thuật bảo vệ môi trường đối với phương tiện vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt…
 |
Đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp. Ảnh: Như Ý. |
Không để khai thác cát lậu ở các dòng sông
Tranh luận, đại biểu Phạm Văn Hòa - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp - quan tâm đến tình trạng khai thác cát làm sạt lở bờ sông. Ông Phạm Văn Hòa cho rằng, cần hạn chế tối đa khai thác cát, nhất là ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, kèm theo đó cần đánh giá tác động môi trường, có như vậy mới làm giảm tình trạng sạt lở bờ sông.
Theo đại biểu, bên cạnh tác hại từ việc khai thác cát trái phép gây ra, việc này cũng ảnh hưởng đến vấn đề môi trường. Đại biểu lo ngại, theo cấp phép chỉ được khai thác xuống 10 - 20 m nhưng họ lại khai thác tới 30 - 40m.
Tuy nhiên, công tác kiểm tra, xác minh khó khăn, trong khi đó cát ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long rất hiếm, trong khi xây dựng đường cao tốc sử dụng tới 54 triệu mét khối, như vậy là quá lớn. “Do vậy, cần có giải pháp quản lý và hạn chế khai thác cát để giảm tình trạng sạt lở bờ sông”, ông Hòa nói.
Liên quan đến chất vấn về khai thác cát, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết lượng cát về sông Tiền, sông Hậu của vùng ĐBSCL so với năm 2003, tức là sau 20 năm, lượng cát về chỉ bằng 30% so với trước đây. Nguyên nhân là do thượng nguồn 2 con sông này xây các đập nước. Thứ 2 là việc khai thác cát xây dựng trái phép.
Bộ trưởng cũng đồng tình với ý kiến đại biểu Phạm Văn Hòa về việc khai thác quá công suất, khai thác quá chiều sâu, khai thác không đúng. “Việc khai thác này đã phân cấp cho địa phương, sắp tới Bộ sẽ đánh giá toàn bộ hệ thống trữ lượng cát của Đồng bằng sông Cửu Long, sẽ hỗ trợ các địa phương kiểm tra, giám sát, dù việc này rất khó khăn. Bộ sẽ cố gắng cùng với Cục Địa chất khoáng sản có các máy để đánh giá vấn đề này”, Bộ trưởng nêu.
Cùng với đó, ông Đặng Quốc Khánh cũng đề nghị các địa phương đánh giá tổng thể, không để khai thác cát lậu ở các dòng sông, gây sạt lở bờ sông.
