Sau gần hai tháng Nga có các động thái quân sự ở khu vực biên giới giáp Ukraine, Hội đồng An ninh Quốc gia Ba Lan triệu tập một cuộc họp bí mật vào ngày 28/1 để thảo luận về tình hình, Breaking Defense đưa tin ngày 4/2.
Hệ thống phòng không vác vai
Sau cuộc họp, Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda tuyên bố: “An ninh, độc lập và tự do của Ukraine, cũng như Belarus, là những vấn đề chiến lược, quan trọng đối với chúng tôi. Tôi rất vui khi thấy có một tinh thần trách nhiệm lớn lao đối với những vấn đề này ở chính trường Ba Lan”.
Ba hôm sau, vào ngày 31/1, Bộ trưởng Quốc phòng Ba Lan Mariusz Błaszczak viết trên mạng xã hội Tweet: “Tôi đã nói chuyện với người đồng cấp Ukraine, Bộ trưởng Quốc phòng Oleksii Reznikov về đề xuất liên quan đến viện trợ mà chúng tôi đã đề xuất cho phía Ukraine vào giữa tháng Giêng. Chúng tôi sẵn sàng cung cấp đạn dược cho các nước láng giềng và những nước khác. Ba Lan đoàn kết với Ukraine”.
Ngày 1/2, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki chính thức thông báo, Ba Lan đang cung cấp “hàng chục nghìn viên đạn, đạn pháo, hệ thống phòng không vác vai (MANPAD), súng cối hạng nhẹ, máy bay không người lái (UAV) trinh sát và các loại vũ khí phòng thủ khác”. Thủ tướng Morawiecki không tiết lộ thêm chi tiết về các điều khoản và điều kiện giao hàng này.
 |
Tên lửa phòng không vác vai ở Ba Lan có khóa được mã hóa để ngăn chặn việc sử dụng trái phép. Ảnh: The Drive. |
Ba Lan vẫn chưa công bố danh sách chính thức các thiết bị mà nước này dự định gửi sang Ukraine, nhưng đạn có thể là “kiểu Liên Xô” được sử dụng cho pháo phòng không hai nòng ZU-23 23mm của Ukraine và AZP S-60 57mm - súng phòng không một nòng có thể vận chuyển đường bộ, tầm ngắn đến tầm trung.
Theo các báo cáo mở, có khả năng Ba Lan sẽ chuyển giao một loạt đạn cối 60mm và 82mm, cũng như súng cối hạng nhẹ 60mm LMP-2017.
Trong khi việc đưa các UAV (có thể là WB Electronics FlyEye, đã được sử dụng ở Ukraine từ năm 2015) sẽ gây chú ý ở phương Tây, điều đáng ngạc nhiên nhất là loại MANPAD được bàn giao cho Ukraine.
Ban đầu có thông tin cho rằng, MANPAD được chia sẻ sẽ là Grom (dựa trên tên lửa đất đối không di động hồng ngoại 9K38 Igla của Liên Xô, sử dụng tên lửa phòng không 72mm). Đây là hệ thống phòng không vác vai mà Ba Lan có rất nhiều trong kho vũ khí của mình.
Nhưng vào ngày 1/2, Bộ trưởng Błaszczak tuyên bố, “Ba Lan sẽ gửi tới Ukraine đạn dược và Piorun”. Hệ thống tên lửa phòng không vác vai Piorun là phiên bản hiện đại hóa của Grom do công ty công nghiệp Mesko sản xuất trong nước.
Piorun được đặt hàng lần đầu tiên vào tháng 12/2016. Ba Lan dự kiến sẽ nhận được toàn bộ đơn hàng gồm 420 bệ phóng và 1.300 tên lửa vào cuối năm nay.
Việc gửi Piorun cho Ukraine (theo thỏa thuận xuất khẩu loại vũ khí này lần đầu tiên) sẽ gây tranh cãi, vì nó sẽ tạo ra nguy cơ các công nghệ quốc phòng mới nhất của Ba Lan rơi vào tay Nga.
 |
Hệ thống tên lửa phòng không vác vai Piorun. Ảnh: Getty Images. |
Ngoài kế hoạch vận chuyển vũ khí, Ba Lan đã gửi viện trợ nhân đạo cho Ukraine. Ông Michał Dworczyk, Chủ nhiệm Văn phòng Thủ tướng Ba Lan, cho biết 120 tấn thiết bị y tế, băng gạc, thuốc men, giường và ga trải giường đã đến thủ đô Kyiv (Kiev) của Ukraine.
“Họ đang viện trợ cho 10.000 người tị nạn. Chúng tôi hy vọng rằng Ukraine sẽ không phải dùng đến hàng viện trợ. Nhưng nếu có leo thang dẫn đến tình trạng người dân Ukraine phải tị nạn ở chính nước mình, thì những chiếc xe tải đó vận chuyển hàng viện trợ cho họ”, ông Dworczyk nói.
 |
Binh sĩ Ba Lan. Ảnh: Getty Images. |
Liên kết địa chính trị
Trong khi đó, Ba Lan đang nỗ lực củng cố biên giới của mình trong trường hợp tình hình Ukraine leo thang.
Khi được hỏi về các kế hoạch hỗ trợ quân sự cho sườn phía đông của NATO, ông Pawel Soloch, Cục trưởng Cục An ninh Quốc gia Ba Lan, nói: “Một số kịch bản ứng phó đang được xem xét trong trường hợp Nga tấn công Ukraine. Người Nga phải biết rằng chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng để chống lại nếu họ phát động một cuộc tấn công vào Ukraine”.
Và có thể sẽ có một phong trào chính trị sắp tới. Trong cuộc họp ngày 1/2 tại Kyiv, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki và Thủ tướng Anh Boris Johnson gặp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, thảo luận khả năng đạt được thỏa thuận mới về an ninh ba bên giữa ba quốc gia.
 |
Pháo phòng không hai nòng ZU-23-2 ở Belarus. Ảnh: Wikiwand. |
Trong cuộc họp báo chung với Thủ tướng Morawiecki tại thủ đô Ukraine, Thủ tướng Ukraine Denys Shmygal nói: “Tôi hy vọng rằng, trong tương lai gần, chúng ta sẽ có thể chính thức khởi động một hình thức hợp tác khu vực mới Ukraine-Ba Lan-Anh. Trong bối cảnh Nga đang tiếp tục gây hấn, chúng ta nên ký một văn kiện ba bên về hợp tác nhằm tăng cường an ninh khu vực”.
Ông Waldemar Skrzypczak, một tướng về hưu từng là chỉ huy lực lượng bộ binh Ba Lan, nói với báo chí nước này rằng, việc thành lập liên minh không tương đương với việc gửi lực lượng quân sự đến Ukraine.
“Các binh sĩ Anh và Ba Lan có thể được cử đến Ukraine nếu cần thiết, nhưng chỉ khi có sự đồng ý của NATO. Chúng ta phải nhớ rằng Vương quốc Anh ở rất xa, và chúng ta đang ở mặt trận của Nga do vị trí địa lý. Do đó, các hoạt động do chúng ta tự thực hiện không vì lợi ích của Ba Lan. Sức mạnh của chúng ta là NATO”, ông Skrzypczak nói.
 |
Máy bay không người lái WB Electronics FlyEye. Ảnh: Topwar. |
Ông Leszek Sykulski, Hiệp hội Địa chính trị Ba Lan, trả lời phỏng vấn của Đài phát thanh RMF: “Liên minh Ukraine-Ba Lan-Anh sẽ là một sự sáng tạo nhân tạo. Vương quốc Anh cố gắng cân bằng lực lượng ở châu Âu thông qua các quốc gia khác ở Trung Âu và Đông Âu. Mặt khác, Ba Lan có rất nhiều vấn đề chưa được kiểm soát và chưa được giải quyết với Ukraine… Có vẻ như những tin đồn về liên minh này là quá sớm”.
Trong khi đó, Ba Lan đang chuẩn bị đón một đợt triển khai quân của lực lượng Mỹ. Ngày 2/2, Mỹ thông báo sẽ tái bố trí một số đơn vị đóng tại châu Âu xa hơn về phía đông, đồng thời gửi thêm lực lượng vào châu Âu. Trong số các lực lượng có khoảng 1.700 quân nhân của Sư đoàn Dù số 82. Lầu Năm Góc nhấn mạnh rằng, họ không phải đến Ukraine để chiến đấu, cũng như không được triển khai lâu dài.
 |
Binh sĩ Ukraine. Ảnh: Kyiv Post. |
Bộ trưởng Quốc phòng Błaszczak nói: “Việc tăng cường sự hiện diện của Mỹ tại Ba Lan với 1.700 binh sĩ là một tín hiệu mạnh mẽ của sự đoàn kết để đối phó hành động gây hấn có thể xảy ra…”. Theo ông, sức mạnh của các đồng minh trong việc ngăn chặn một cuộc tấn công tiềm tàng là sự đoàn kết và quyết tâm.
