Môi trường cạnh tranh công bằng
Ông Lê Triệu Dũng, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) thông tin, ngày 31/3/2017, 2 doanh nghiệp (DN) gồm Cty CP DAP Vinachem tại Hải Phòng và Cty CP DAP số 2 tại Lào Cai nộp hồ sơ yêu cầu biện pháp tự vệ. Hai DN này có tổng sản lượng chiếm trên 95% tổng sản lượng sản xuất của cả nước đối với mặt hàng DAP và MAP. Bộ Công Thương đã ban hành quyết định về việc điều tra, áp dụng biện pháp tự vệ đối với sản phẩm phân bón DAP và MAP nhập khẩu vào Việt Nam.
Sau khi tiến hành điều tra, cơ quan điều tra thấy rằng, cần sớm áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời nhằm tránh thiệt hại nghiêm trọng không thể khắc phục được đối với ngành sản xuất phân bón DAP và MAP trong nước. Trên cơ sở đó căn cứ theo quy định của pháp luật về phòng vệ thương mại mà cụ thể ở đây là Pháp lệnh tự vệ, ngày 4/8/2017 Bộ Công Thương đã ban hành quyết định 3044/QĐ-BCT về việc Áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời đối với sản phẩm phân bón DAP và MAP nhập khẩu vào Việt Nam, mức thuế tự vệ tạm thời là 1.855.790 đồng/tấn. Thời hạn áp dụng thuế tạm thời này không quá 200 ngày kể từ ngày 19/8/2017.
Theo lãnh đạo Bộ Công Thương, việc áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại nói chung và tự vệ nói riêng thì luôn luôn có tác động hai chiều, có lợi cho đối tượng này và bất lợi cho đối tượng khác. Cả hai hướng này đều được luật pháp quốc tế, cụ thể đó là quy định của tổ chức thương mại thế giới WTO và luật pháp Việt Nam tính đến, do đó việc áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại dựa trên nguyên tắc là coi trọng việc thiết lập môi trường cạnh tranh công bằng, bình đẳng cho DN và bảo vệ hợp lý sản xuất trong nước. Việt Nam có các ngành sản xuất trong nước nếu không bảo hộ một cách hợp lý thì về lâu về dài chúng ta phải hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu và sản phẩm nhập khẩu sẽ chiếm lĩnh thị trường….
Lợi ích lâu dài của người nông dân
Trước việc áp dụng biện pháp tự vệ tạm thời đối với sản phẩm phân bón DAP và MAP nhập khẩu vào Việt Nam, nhiều doanh nghiệp nông sản cũng như người nông dân tỏ ra băn khoăn về giá phân bón sẽ tăng cao trong thời gian tới, ảnh hưởng đến sản xuất.
Trước lo ngại này, ông Lê Triệu Dũng cho biết, ngay sau khi Bộ Công Thương ban hành quyết định, đơn vị đã có công văn yêu cầu các DN sản xuất trong nước phải có báo cáo kịp thời hàng tháng về giá bán sản phẩm DAP và MAP theo từng giao dịch cho đến khi kết thúc điều tra để đảm bảo việc áp dụng thuế phòng vệ tạm thời không làm tăng giá bán trong nước.
Bộ Công Thương đã thu thập số liệu và nhận thấy có dấu hiệu khi cơ quan quản lý Nhà nước ban hành văn bản về điều tra về tự vệ có một số DN nhập khẩu gia tăng việc nhập khẩu để chạy trước thời điểm chúng ta áp dụng thuế phòng vệ, tuy nhiên về lâu dài việc tăng giá hay găm hàng sẽ không xảy ra. Bên cạnh đó, Cục Phòng vệ thương mại cũng sẽ quản lý giám sát chặt chẽ việc sản xuất kinh doanh trong nước để yêu cầu các DN kinh doanh trong nước phải có giải trình cụ thể nếu như điều chỉnh giá bán phân bón DAP và MAP nhằm tránh gây thiệt hại cho người dân. Biện pháp tự vệ tạm thời cũng như chính thức cũng chỉ trong thời gian cụ thể đến khi nào có được môi trường cạnh tranh bình đẳng, ngay sau đó biện pháp này theo quy định của WTO và pháp luật Việt Nam sẽ phải dỡ bỏ.
Theo ông Nguyễn Tiến Dũng, Tổng giám đốc Cty Cổ phần Vật tư Nông sản, khẳng định chính sách phòng vệ thương mại sẽ mang lại lợi ích lâu dài. Vì khi đã bảo vệ được nhà máy sản xuất trong nước thì sau này các nhà máy có điều kiện trở lại phục vụ bà con nông dân tốt hơn. Bên cạnh đó, việc phân DAP nhập khẩu, trong đó có nhập qua đường tiểu ngạch nên khó kiểm soát chất lượng. Nếu không chủ động nguồn phân bón trong nước, 100% phân DAP lại phụ thuộc nhập khẩu như trước kia, lúc đó chưa biết giá phân DAP sẽ như thế nào?
