1- Tất cả phụ nữ vào tuổi mãn kinh đều khổ sở vì những triệu chứng gọi là tiền mãn kinh.
- SAI. Ở đa số xuất hiện những triệu trứng suy sụp như tình trạng vã mồ hôi ban đêm, người bốc hỏa, mất ngủ, tính khí thất thường, dễ cáu giận, tuy nhiên không phải tất cả những triệu chứng đó đều xảy ra và thường không tăng lên theo thời gian. Những triệu chứng rất khó chịu chỉ xảy ra với khoảng 30% phụ nữ.
 |
2- Không phải tất cả phụ nữ chuyển sang tuổi mãn kinh đều cần áp dụng liệu pháp hoóc-môn thay thế.
- CHÍNH XÁC. Chỉ nên quyết định áp dụng khi đối tượng bị những triệu chứng suy sụp nghiêm trọng, bắt đầu có dấu hiệu bị loãng xương hoặc teo dần niêm mạc âm đạo và tử cung. Họ là những nhóm chính được chỉ định áp dụng liệu pháp này.
3- Liệu pháp hoóc-môn thay thế (LPTT) có thể bắt đầu áp dụng vào thời điểm bất kỳ sau mãn kinh.
- SAI. Sẽ không có tác dụng, khi áp dụng LPTT vào thời điểm đã lâu sau kỳ kinh nguyệt cuối cùng. Nếu muốn, cần phải quyết định sớm hơn (quãng 40-45 tuổi). Lý do: Áp dụng LPTT ngay khi xuất hiện tình trạng kinh nguyệt thất thường, liệu pháp sẽ ngăn ngừa có hiệu quả tình trạng giảm thiểu đột ngột hoóc-môn nữ giới trong cơ thể và các triệu chứng tiền mãn kinh sẽ diễn ra dễ chịu hơn.
4- Các biệt dược sử dụng trong khuôn khổ LPTT phát huy tác dụng ngừa thai.
- SAI. LPTT không phải phương tiện tránh thai. Cho dù các chu kỳ phóng noãn ở phụ nữ tiến gần đến thời kỳ mãn kinh ngày càng hiếm, song vẫn có. Vậy nên trong thời gian này vẫn không được phép lơ là nhiệm vụ bảo hiểm, có thể sử dụng bao cao su, dụng cụ đặt tử cung hoặc viên ngừa thai hàm lượng thấp. Những giải pháp này không chỉ phát huy tác dụng phòng ngừa khả năng “vỡ kế hoạch”, mà còn phát huy vai trò nâng cao chất lượng cuộc sống và cho phép người đẹp trải qua giai đọan tiền mãn kinh êm dịu hơn.
5- Suốt giai đoạn áp dụng LPTT, đối tượng chỉ uống một loại thuốc và với liều không đổi.
- SAI. LPTT bắt đầu từ liều điều trị thấp nhất, sau đó có thể tăng dần theo thời gian. Bản thân biệt dược và chủng loại (băng dính hoặc viên uống) cũng thay đổi tùy thuộc vào tuổi tác, tình trạng sức khỏe thể chất và tâm lý.
6- Chỉ riêng LPTT sẽ không đủ, để chinh phục những triệu chứng khó chịu của tiền mãn kinh.
- CHÍNH XÁC. Thực đơn hợp lý (hạn chế bánh ngọt, đường, chất béo), duy trì thường xuyên chế độ tập luyện thể thao (tốt nhất bơi lội hoặc mỗi ngày dạo bộ tối thiểu 30 phút) đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Cũng phát huy tác dụng tích cực, khi đối tượng không tự cách ly môi trường, duy trì quan hệ xã hội, bàn bè hoặc có sở thích nào đó. Cố gắng suy nghĩ lạc quan, tưởng nhớ những giây phút tốt đẹp nhất cuộc đời. Cũng không được coi thường vai trò của gia đình, nhất là vai trò của đối tác. Sự cảm thông của người thân cũng là thành phần cấu thành của liệu pháp.
7- Áp dụng LPTT, đối tượng phải thực hiện chế độ thăm khám phòng ngừa định kỳ.
- CHÍNH XÁC. Hàng năm cần chụp X quang và xét nghiệm tế bào học. Những xét nghiệm khác như xét nghiệm men gan, xác định nồng độ cholesterol, triglicerid và glucoza trong máu cần thực hiện – khi bác sĩ chỉ định.
8- LPTT có thể gây tác dụng phụ khó chịu.
- CHÍNH XÁC. Thuốc hoóc-môn có thể gây ra tình trạng rong kinh, buồn nôn hoặc đầy bụng, khô âm đạo hoặc đau vú. Cũng may trong đa số trường hợp, những triệu chứng này chỉ xảy ra trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, nếu tác dụng phụ kéo dài, cần thiết phải gặp bác sĩ để điều chỉnh (không loại trừ khả năng phải ngừng hẳn).
Cần biết rằng, tác dụng phụ của LPTT rất hay phụ thuộc vào liều lượng thuốc và cách áp dụng. Các loại thuốc liều thấp hiện đang áp dụng giảm thiểu đáng kể nguy cơ xuất hiện tác dụng phụ không mong muốn.
9- Áp dụng LPTT dẫn đến béo phì
- SAI. Trong đa số trường hợp tình trạng phát phì là hậu quả chế độ ăn uống và lối sống. Tiền mãn kinh là giai đoạn cơ thể giảm thiểu dần nhu cầu cung cấp năng lượng, vì thế đối tượng rất dễ phát phì – nếu không kiểm soát thực đơn. Cũng nên nhớ, một số thành phần hoóc-môn có trong biệt dược có thể làm gia tăng cảm giác háu ăn hơn.
10- LPTT phát huy tác dụng bảo vệ cơ thể trước nguy cơ loãng xương
- CHÍNH XÁC. Cùng với thời gian qua đi, xương mòn dần. Quá trình này càng tăng tốc, khi cơ thể bắt đầu thiếu estrogen, tức đúng vào giai đoạn tiền mãn kinh. LPTT bổ sung sự thiếu hụt của lá chắn bảo vệ estrogen tự nhiên.
11- LPTT phát huy tác dụng phòng chống các bệnh hệ tim-mạch.
-SAI. Kết quả nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, phụ nữ áp dụng LPTT bị nguy cơ nhồi máu cơ tim hoặc tai biến não đe dọa cao hơn một chút so với đối tượng đối chứng. Vì thế không phải tất cả đối tuợng bị bệnh tim-mạch có thể áp dụng liệu pháp này.
12- LPTT có thể làm gia tăng nguy cơ xuất hiện một số bệnh ung thư.
- CHÍNH XÁC. Nhất là ung thư vú. Bản thân LPTT không gây ra ung thư, tuy nhiên có thể có thể đẩy nhanh quá trình tiến triển với đối tượng đã có mầm bệnh. Nguy cơ mắc bệnh gia tăng ở phụ nữ cao tuổi bắt đầu áp dụng liệu pháp muộn và ở những đối tượng áp dụng dài hơn 5 năm. Tuy nhiên nhiều nghiên cứu cũng có thế LPTT phát huy tác dụng giảm thiểu nguy cơ ung thư đại tràng.
Thu Vinh
Tri Thức Trẻ
