Trao đổi với báo chí tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ ngày 3/8, Bộ trưởng Bộ Tài Nguyên và Môi trường (TN&MT) Trần Hồng Hà cho biết, về mặt lâu dài, nhu cầu nhận chìm vật chất là rất lớn và kinh nghiệm của các nước thì đây vẫn là phương án được chấp nhận.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, hiện người dân vẫn nhầm lẫn vật chất nạo vét là chất thải. Trên thực tế, Luật về biển, Công ước Luân Đôn (Việt Nam chưa tham gia) luôn quan niệm vật chất nạo vét từ biển là tài nguyên, khuyến cáo cố gắng xem xét tái sử dụng.
Ông Hà cho biết, dự án này đã được đánh giá tác động môi trường vào năm 2014, theo luật Bảo vệ môi trường 2005. Khi đó mọi người cũng đã hết sức quan tâm đến vấn đề môi trường, đều có tính toán tác động, tuy nhiên vấn đề nhận chìm chưa được quan tâm nhiều như hiện nay.
“Chúng tôi đã quy định rõ trong giấy phép là thứ nhất, phải đảm bảo khảo sát, đánh giá lại toàn bộ hiện trạng môi trường biển. Trên thực tế chủ đầu tư dự án có những báo cáo khá đầy đủ thông qua các cơ quan có năng lực như Viện tài nguyên môi trường biển (khảo sát vùng 300ha). Tuy nhiên, dư luận, báo chí, người dân, các nhà khoa học quan ngại thì chúng tôi có trách nhiệm phải kiểm chứng lại”, ông Hà nói.
Theo ông Hà, thời điểm đó, trong giấy phép đã ghi rằng Viện Hải dương học Nha Trang là đơn vị trực thuộc Viện Hàn lâm khoa học là cơ quan độc lập đánh giá hiện trạng môi trường và lấy hiện trạng môi trường để đánh giá tác động khi hoạt động nạo vét, nhận chìm xảy ra. Viện Hải dương học Nha Trang đã thực hiện xong khảo sát và đã công bố tại Cổng thông tin điện tử Bộ Tài nguyên và Môi trường, Cổng thông tin điện tử Tổng Cục Môi trường. Viện đã công bố xác định ở địa điểm nào, thời gian nào và hiện trạng môi trường như thế nào.
“Chúng tôi cho rằng hiện trạng môi trường thời đó khác với bây giờ và chúng tôi yêu cầu đánh giá lại toàn diện môi trường”, ông Hà khẳng định.
Theo ông Hà, việc Viện Hải dương học Nha Trang báo cáo không có nghĩa đây là báo cáo của Viện Hàn lâm khoa học. Chính phủ đã giao cho Viện Hàn lâm khoa học đứng ra độc lập, tập hợp các nhà khoa học các lĩnh vực và đánh giá toàn diện. Kết quả về hiện trạng môi trường, hệ sinh thái, các cơ sở khoa học khác mỗi kết luận có khác nhau.
“Các nhà khoa học của Viện Hàn lâm tiếp cận góc độ khoa học, xem xét từ các mô hình, các vật chất, các yếu tố lý hóa ... Bộ Tài nguyên và Môi trường thấy rằng 22 nhà khoa học trong hội đồng là những nhà khoa học đầu ngành của các lĩnh vực. Xin nói lại là các nhà khoa học thuộc hội đồng khoa học của chúng tôi không một ai bị mạo danh. Các nhà khoa học bị mạo danh thuộc bên tư vấn, thuộc về trách nhiệm pháp lý của nhà đầu tư với tư vấn chứ không thuộc về cơ quan quản lý nhà nước”, ông Hà khẳng định.
Theo ông Hà, hiện nay, Bộ đã xác lập hệ thống thông qua Viện Hải dương học Nha Trang để quan trắc các tầng nước, các vị trí, coi như tiến hành thực nghiệm để đánh giá. Như vậy, nếu có hoạt động diễn ra, từ hoạt động đầu tiên thì có thể đánh giá được tác động đến môi trường.
“Quan điểm của Chính phủ là phải đặt môi trường lên trên hết nhưng môi trường phải hài hòa với phát triển. Chúng ta đang đứng trước vấn đề khá bức xúc là tiến độ của dự án này để đáp ứng cho việc cân bằng năng lượng cung cấp cho các tỉnh phía Nam. Hợp đồng hiện nay, nếu trong trường hợp chậm trễ, bên gây ra sự chậm trễ phải đền bù mỗi ngày 620.000 USD. Đặt ra vấn đề với EVN, Bộ Công thương và các bên cần phải lựa chọn phương án nào tốt nhất.
Theo tôi, để đảm bảo vấn đề môi trường, Viện Hàn lâm cần phải bình tĩnh, bài bản, tiếp tục đánh giá vì việc đánh giá rất cần, về mặt lâu dài, nhu cầu nhận chìm nhu cầu duy tu, bảo dưỡng cho trung tâm này còn rất lớn, và trên thực tế, kinh nghiệm thế giới và các nước đã làm thì đây vẫn là phương án được chấp nhận và khả thi. Bên cạnh việc sử dụng các vật liệu đó tài nguyên đó để tái sử dụng cho vấn đề lấn biển, vấn đề phòng chống sạt lở bờ biển, nhưng tất cả vấn đề đó cũng cần đánh giá bài bản vì đều có thể ảnh hưởng đến môi trường hoặc có thể không đảm bảo về kinh tế...”, ông Hà nói.
