Ứng phó dịch sởi: Vẫn điệp khúc 'trong tầm kiểm soát'

Người mẹ mệt mỏi trông con bị bệnh sởi tại Bệnh viện Nhi Trưng ương, Hà Nội. Ảnh: Ngọc Châu
Người mẹ mệt mỏi trông con bị bệnh sởi tại Bệnh viện Nhi Trưng ương, Hà Nội. Ảnh: Ngọc Châu
TP - Ngày 17/4, Bộ Y tế thông báo số ca phát ban nghi mắc sởi đã lên đến 8.441 trường hợp, trong đó 3.126 ca sởi, 112 ca tử vong.

Chiều qua, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định xuất cấp 12 máy thở chức năng cao từ nguồn dự trữ quốc gia và bổ sung kinh phí hơn 80 tỷ đồng cho Bộ Y tế để phòng, chống dịch bệnh.

Khi con số trẻ tử vong do sởi và các biến chứng liên quan đến sởi đã lên tới 112 trẻ thì hôm qua (17/4), lần đầu tiên kể từ khi dịch sởi xuất hiện, Bộ Y tế mới ban hành văn bản do Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long ký, yêu cầu giám đốc sở y tế các tỉnh, thành phố chỉ đạo các bệnh viện cần thiết lập khu vực riêng để khám, điều trị bệnh nhân mắc sởi.

Văn bản cũng nói rõ cần có biển cảnh báo và phân luồng khám chữa bệnh để hạn chế sự lây lan bệnh sởi. Lãnh đạo một bệnh viện lớn ở Hà Nội, nơi đang điều trị cho hàng trăm bệnh nhân sởi cho biết, đến hôm qua, (17/4), khi dịch sởi quá nặng nề lãnh đạo bộ mới chỉ đạo thiết lập khu vực riêng thì quá muộn bởi virus sởi đã lây lan ra cộng đồng từ mấy tháng nay, đã lây chéo trong bệnh viện và gây hậu quả nặng nề.

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng yêu cầu các sở y tế tổ chức đánh giá tình hình dịch bệnh một cách chính xác để có các biện pháp phòng chống phù hợp, hiệu quả; Thực hiện báo cáo hàng ngày tình hình dịch bệnh sởi về Cục Y tế dự phòng để tổng hợp, dự báo tình hình dịch; Thực hiện quyết liệt việc tiêm phòng vắc-xin sởi và tiêm vét nhằm đảm bảo đạt trên 95% số trẻ em trong đối tượng được tiêm vắc-xin sởi và đảm bảo an toàn tiêm chủng theo quy định, hoàn thành trong tháng 4 này.

Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị trên thực hiện tốt các chế độ, chính sách cho cán bộ y tế tham gia phòng, chống dịch sởi theo quy định…

Bộ Y tế cho biết đã giao Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư triển khai nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng, virus trên các ca bệnh sởi nhập viện và nền miễn dịch sởi trong cộng đồng. Cụ thể, trong các ngày qua đã lấy mẫu máu cuống rốn từ trẻ sơ sinh tại BV Phụ sản T.Ư. Các mẫu máu sẽ được xét nghiệm tìm kháng thể với sởi để có các thống kê cơ bản về tỉ lệ có miễn dịch từ mẹ truyền sang.

Theo Bộ Y tế thông thường, trẻ dưới 9 tháng tuổi phải có miễn dịch từ mẹ truyền sang nhưng trong vụ dịch đang xảy ra, nhiều trẻ dưới 9 tháng tuổi mắc sởi là hiện tượng bất thường vì trẻ không có kháng thể miễn dịch với sởi.

Quá tải chỉ xảy ra ở Hà Nội?

PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, theo quy định việc công bố dịch thực hiện theo Quyết định số 64/2010/QĐ-TTg ngày 25/10/2010 của Thủ tướng Chính phủ quy định về điều kiện công bố dịch, trong đó quy định rõ sởi là dịch bệnh nhóm B nên việc công bố dịch thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND tỉnh trên cơ sở đánh giá tình hình dịch bệnh và khả năng kiểm soát của địa phương.

WHO: Nên đặt dịch sởi hiện nay vào tình huống khẩn cấp

Về dịch sởi đang diễn ra bất thường tại VN, ông Takeshi Kasai, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế (WHO) thế giới tại VN cho biết, không có một định nghĩa toàn cầu nào về dịch, nó phụ thuộc vào mục đích của từng quốc gia.

Theo WHO, chỉ cần 3 ca bệnh đã có thể công bố được thành dịch. Tuy nhiên, ông Kasai cho hay, điều này không thể áp dụng chung cho tất cả mà phải phụ thuộc vào mục tiêu của từng quốc gia. Cụ thể, khi không thể giải quyết được hoặc cần sự giúp đỡ hoặc số ca mắc quá nhiều khiến ngành y tế không thể kiểm soát nổi thì tự quốc gia đó sẽ lựa chọn thời điểm để công bố dịch.

Trưởng đại diện WHO khuyến nghị, điều quan trọng là Bộ Y tế VN nên đặt tình trạng sởi hiện nay vào tình huống khẩn cấp và nghiêm trọng và cần phải nỗ lực hết sức để kiểm soát được tình trạng này.

Theo ông Phu, hiện nay các địa phương thấy rằng dịch vẫn trong tầm kiểm soát nên chưa công bố. Khi có hai tỉnh trở lên đồng thời yêu cầu công bố dịch, Bộ Y tế sẽ xem xét để công bố dịch theo thẩm quyền được giao. Ông Phu cho biết thêm, tình trạng quá tải dịch sởi chỉ xảy ra ở các bệnh viện thuộc Hà Nội còn các tỉnh thành vẫn chưa kêu ca về dịch sởi nhiều tức là dịch vẫn trong tầm kiểm soát của địa phương.

Trên thực tế các bệnh viện lớn đang quá tải bệnh nhân sởi đều muốn công bố dịch thì Bộ Y tế vẫn cho rằng “dịch trong tầm kiểm soát”. Ông Phu cho hay, một trong những điều kiện để công bố dịch trên toàn quốc là số bệnh nhân mắc vượt quá số dự tính bình thường.

Vậy nhưng sau rất nhiều diễn biến bất thường của dịch sởi năm nay, Bộ chưa từng công bố con số “dự tính bình thường” đó là bao nhiêu thì làm sao có thể biết số người mắc bệnh đã vượt số dự tính hay chưa?

Mới tiêm vắc-xin sởi cho 50% trẻ

Chiều 17/4, ông Phu cho biết, hằng ngày Cục sẽ báo cáo số liệu bệnh nhân mắc sởi, tử vong cũng như tình hình cụ thể của các bệnh viện cho Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam. Ông Phu khẳng định, cần thiết nhất vẫn là tuyên truyền để người dân cho trẻ đi tiêm vắc-xin đầy đủ và thực hiện giảm tải cho các bệnh viện tuyến trên. Có như vậy mới hy vọng giảm số ca mắc sởi và tử vong.

Hiện mới chỉ tiêm phòng vắc-xin sởi cho khoảng 50% trẻ. Việc tiêm chủng vẫn thực hiện như cũ (mũi 1 cho trẻ 9 tháng tuổi, mũi 2 cho trẻ 18 tháng tuổi). Bộ trưởng Bộ Y tế cũng đã yêu cầu Vụ Bảo hiểm Y tế đề xuất Bảo hiểm Xã hội Việt Nam thanh toán bảo hiểm y tế đối với các ca bệnh vượt trần thanh toán.

Đề xuất chế độ, chính sách bồi dưỡng cho cán bộ y tế tại Bệnh viện Nhi T.Ư cũng như khoa Nhi các bệnh viện trong công tác phòng chống bệnh sởi.

MỚI - NÓNG