Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken khẳng định như vậy trong bài nói chuyện sáng 21/4 tại Đại học KHXH&NV Hà Nội.
Trả lời câu hỏi của sinh viên chiến lược tái cân bằng sang châu Á mà Tổng thống Barack Obama đang theo đuổi sẽ ra sao sau khi Mỹ có lãnh đạo mới, ông Blinken nói rằng, các ứng viên tổng thống thường đưa ra những cách tiếp cận khác nhau trong quá trình vận động bầu cử. Nhưng điều quan trọng là làm thế nào để thúc đẩy các lợi ích của Mỹ cũng như các giá trị phổ quát trên thế giới. Vì thế, dù sẽ có thay đổi sau khi Mỹ có tổng thống mới nhưng vẫn có những điểm rất nhất quán trong chính sách đối ngoại của Washington. “Chúng ta vẫn sẽ thấy sự hợp tác của Mỹ với khu vực châu Á - Thái Bình Dương vẫn tiếp tục, bởi vì chúng tôi có lợi ích ở đây. Và tổng thống kế nhiệm sẽ tiếp tục những điều đó”, ông Blinken nói.
Nhắc đến việc Trung Quốc bồi đắp, xây dựng đảo nhân tạo làm dấy lên nhiều câu hỏi về ý đồ của họ trên biển Đông, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ tái khẳng định, Washington rất quan tâm đến cách thức các bên liên quan trên biển Đông giải quyết yêu sách chủ quyền của họ như thế nào. Tòa trọng tài thường trực quốc tế sẽ sớm đưa ra phán quyết đối với vụ Philippines kiện Trung Quốc. Mỹ mong muốn những tranh chấp như vậy được giải quyết thông qua luật pháp quốc tế, các biện pháp ngoại giao, chứ không phải cách đơn phương, ông Blinken nói.
Thứ trưởng Blinken tái khẳng định, Mỹ hoan nghênh sự trỗi dậy hòa bình của Trung Quốc, nhưng một quốc gia hùng mạnh cũng phải thực hiện trách nhiệm của mình, phải là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. “Chúng tôi hy vọng Trung Quốc cũng thực hiện nghĩa vụ của mình như vậy, bằng cách tuân thủ những chuẩn mực, quy tắc, luật pháp quốc tế để trỗi dậy hòa bình, để không có hành động hiếu chiến, tôn trọng quyền tự do hàng hải, hàng không và hành xử phù hợp với luật pháp quốc tế, các quy tắc và chuẩn mực”, ông Blinken nói. Thứ trưởng Mỹ cho rằng, nếu Trung Quốc làm như vậy, sự trỗi dậy của họ sẽ được các quốc gia hoan nghênh. Nếu Trung Quốc lựa chọn con đường khác, không tuân thủ các thể chế, quy tắc thì nhiều nước sẽ quay lưng lại với Trung Quốc.
Mỹ sẽ tăng cường hiện diện quân sự ở khu vực
Trả lời câu hỏi liệu Mỹ có sẽ tiếp tục duy trì can dự vào châu Á - Thái Bình Dương, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ cho biết, Mỹ sẽ không chỉ duy trì mà còn tăng cường hợp tác như vậy và đẩy mạnh mối quan hệ hợp tác với các đối tác truyền thống và đồng minh trong khu vực như Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines, đồng thời sẽ phối hợp với các đối tác mới. Mỹ cũng cũng sẽ đẩy mạnh các thể chế đang tồn tại ở châu Á - Thái Bình Dương và xây dựng các thể chế mới. Những thể chế như ASEAN, APEC, Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á tạo cơ hội để các bên đối thoại, trao đổi với nhau, hành động cùng nhau.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken nói chuyện tại Đại học KHXH&NV Hà Nội hôm 21/4. Ảnh: Trúc Quỳnh
Về quan hệ Việt - Mỹ, ông Blinken nhận xét, hai nước ngày càng gần gũi hơn trong nhiều lĩnh vực hợp tác, bao gồm an ninh hàng hải, cứu hộ cứu nạn, hỗ trợ trang thiết bị cho cảnh sát biển Việt Nam để phòng chống tội phạm xuyên biên giới và bảo đảm an ninh hàng hải, giúp Việt Nam có thể đóng góp vào an ninh và ổn định khu vực. Về câu hỏi liệu Mỹ và Việt Nam có thể duy trì quan hệ đối tác lâu dài trong tương lai, ông Blinken nói rằng, quan hệ đối tác Mỹ - Việt sẽ không chỉ đem lại lợi ích trước mắt vì hai bên chia sẻ niềm tin và những giá trị chung. Ông nói chuyến thăm của Tổng thống Barack Obama đến Việt Nam vào tháng 5 tới sẽ chứng minh thêm rằng, những cựu thù có thể trở thành đối tác.
Ngày 21/4, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh tiếp xã giao Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken. Hai bên đã trao đổi về các biện pháp thúc đẩy quan hệ Việt - Mỹ thời gian tới, đặc biệt là việc phối hợp giữa Bộ Ngoại giao hai nước nhằm tổ chức tốt chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Barack Obama vào tháng 5. Thứ trưởng Blinken cho biết, lãnh đạo Mỹ coi chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama là một trong những sự kiện đối ngoại quan trọng nhất của Mỹ trong năm 2016. Thông qua chuyến thăm, Tổng thống Obama mong muốn tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai nước và hiểu biết rõ hơn về văn hóa, lịch sử, con người Việt Nam. Thứ trưởng Blinken nhấn mạnh, Mỹ sẽ tiếp tục phối hợp với Việt Nam để thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực thương mại, đầu tư, biến đổi khí hậu, giáo dục-đào tạo, an ninh hàng hải và giải quyết hậu quả chiến tranh. Ông Blinken đánh giá cao quyết tâm của Việt Nam trong việc đàm phán và xúc tiến thông qua Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), và khẳng định đây là động lực giúp phía Mỹ sớm phê chuẩn TPP.
