Ngoài sức tưởng tượng
Tại điểm tiêm của Phòng tiêm chủng và dịch vụ Polyvac (cơ sở 2, số 182 phố Lương Thế Vinh, quận Thanh Xuân) một nhân viên y tế cho biết rất ngỡ ngàng khi sáng 25/12, 7 giờ đến cơ quan làm việc thì thấy một biển người chen chúc nhau chờ tiêm vắc-xin 5 trong 1. Tình huống người dân xếp hàng chờ tiêm đã được ban lãnh đạo Trung tâm tính đến trong cuộc họp chiều 24/12, nhưng thực tế đã diễn ra ngoài sức tưởng tượng của lãnh đạo và nhân viên trung tâm này. Nhiều người dân đã xếp hàng chờ đợi từ 2 giờ sáng mặc cho lịch làm việc của trung tâm bắt đầu lúc 7h30. Cảnh xếp hàng được nhiều người gọi là “cuộc chiến”.
Khoảng 500 người chen chúc trước cửa phòng tiêm dịch vụ Polyvac 182 Lương Thế Vinh để chờ tiêm vắc-xin 5 trong 1 Pentaxim cho con. Điều này khiến đường phố tắc nghẽn từ sáng sớm, tạo nên cảnh hỗn loạn chưa từng có tại trung tâm. Phòng tiêm dịch vụ Polyvac 182 Lương Thế Vinh là một trong 3 điểm đầu tiên tiêm chủng vắc- xin dịch vụ và hiện là điểm duy nhất không cần đăng ký trước khi tiêm. Chính vì vậy nên người dân kéo đến xếp hàng rất đông. Bà Hoàng Thị Mai (65 tuổi) cho biết: “Tôi dậy đi tập thể dục từ 4 giờ 30 giờ sáng đã thấy hàng trăm người xếp hàng co ro vì rét, điều này chưa bao giờ xảy ra tại đây”.
Đến 7 giờ sáng, lượng người tập trung trước điểm tiêm đã lên tới hơn 500 người. Do có quy định phải có con nhỏ kèm theo mới được tiêm nên ngay từ sáng sớm đã có rất đông phụ huynh bế con 3-4 tháng đến tiêm. Một số người không chịu đựng được chen lấn và chờ đợi lâu đã bị ngất. Trước tình cảnh đó, Trung tâm đã phải nhờ đến sự can thiệp của công an phường phát loa thông báo tạm hoãn tiêm trong ngày 25/12.
“Dịch vụ trọn gói”, “lót tay” mới tiêm được
TS Nguyễn Đăng Hiền, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu sản xuất vắc-xin và sinh phẩm (Bộ Y tế) cho biết, ở điểm tiêm tại cơ sở 1 của Phòng tiêm chủng - dịch vụ Polyvac ở 418 phố Vĩnh Hưng, Hoàng Mai, sáng 25/12, tình hình tiêm chủng trật tự hơn. Được biết, trong đợt tiêm lần này, mỗi cơ sở tiêm của Phòng tiêm chủng - dịch vụ Polyvac được phân phối khoảng 400 liều. Mỗi liều có giá 720.000đồng.
Trung tâm tiêm chủng Polyvac cũng thông báo đợt này chỉ ưu tiên trẻ chưa hoàn thành tiêm 3 mũi cơ bản, do số lượng có hạn Polyvac, không thực hiện tiêm mũi 4 đợt này. Phòng tiêm chủng cũng sẽ không nhận đặt trước vắc-xin, các gia đình phải đến lấy số thứ tự mỗi ngày. Mỗi cơ sở sẽ nhận tiêm cho 150 trẻ/ngày; trong đó có 100 trẻ tiêm theo số thứ tự lấy trong ngày và 50 trẻ sẽ tiêm theo đơn đặt hàng từ tháng 1/2015.
“Tôi dậy đi tập thể dục từ 4 giờ 30 giờ sáng đã thấy hàng trăm người xếp hàng co ro vì rét, điều này chưa bao giờ xảy ra tại đây”.
Bà Hoàng Thị Mai
(65 tuổi)
Tại điểm tiêm Viện kiểm định quốc gia vắc-xin và sinh phẩm y tế (Bộ Y tế), số 1 Nghiêm Xuân Yêm, phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, không diễn ra tình trạng chen chúc, hỗn độn như ở Phòng tiêm chủng và dịch vụ Polyvac nhưng cũng khá nhiều bố mẹ bế con đến tiêm nhưng phải ra về vì không có số để đăng ký! Chị Nguyễn Thị Minh (Vạn Phúc, Hà Đông) cho biết con trai chị 18 tháng tuổi còn thiếu 1 mũi vắc-xin 5 trong 1 nhắc lại nên khi biết thông tin chị đưa con đến tiêm. Nhưng kết quả bé không tiêm được vì đợt này Viện chỉ tiêm cho những bé đã có lịch hẹn từ đầu năm 2015 và những bé mua gói vắc-xin dịch vụ 24 tháng.
Trong lúc đợi đến lượt con gái 5 tháng tuổi chuẩn bị được tiêm vắc-xin 5 trong 1 chị M.H (Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ thông tin, để có thể có 1 suất tiêm vắc-xin 5 trong 1 này, chị M.H, phải qua rất nhiều “kênh” khác nhau mới tiếp cận được một lãnh đạo của Viện để mua được gói dịch vụ của Phòng tiêm vắc-xin (Viện kiểm định quốc gia vắc-xin và sinh phẩm y tế) gồm rất nhiều mũi tiêm với mức giá 13,99 triệu đồng.
Nhưng để mua được gói này, chị H. phải “lót tay” cho một nhân viên làm tại phòng tiêm 1 triệu đồng, số tiền này được kẹp cùng với tiền mua gói dịch vụ 24 tháng. Khi bày tỏ nguyện vọng muốn mua thêm 1 gói nữa cho người thân thì vị lãnh đạo của Viện từ chối thẳng thừng vì chỉ có 1 suất. Chị H. chỉ cho tôi thấy nhân viên đã giúp chị mua được gói dịch vụ 24 tháng và nói chắc nịch: “Cứ bám chặt người đó, kì kèo nhiều vào chắc chắn sẽ mua được”.
Bước ra khỏi phòng tư vấn, người đàn ông vừa cho con tiêm xong mũi 5 trong 1 tỏ ra phấn khởi khoe tiêm cho con trai nhờ gói dịch vụ 24 tháng. Khi biết tôi muốn mua một gói dịch vụ đó cho cháu mới sinh, anh này nói: “Khó lắm, phải quen biết trong ngành mà hết hơi mới mua được đấy”.
Tôi tiếp cận nhân viên được chị H. mách để hỏi về gói dịch vụ 24 tháng. T, nhân viên hẹn: “Chiều quay lại xem sao, giờ hết rồi”. Khi được hỏi về quyền lợi của người mua gói dịch vụ 24 tháng, T. cho hay: Trẻ sẽ được tiêm đầy đủ tất cả các mũi vắc-xin trong thời gian từ 0-24 tháng tuổi. Đây là những vắc-xin chất lượng tốt nhất và trẻ sẽ được ưu tiên tiêm ngay khi có vắc-xin mới về.
Trên trang Facebook của Phòng tiêm vắc-xin - Viện Kiểm định- Bệnh viện Nam Thăng Long cũng thông báo về “Gói dịch vụ tiêm chủng cho trẻ từ 0-12 tháng tuổi” với cam kết: “Khi khách hàng đặt gói dịch vụ này sẽ được ưu tiên giữ và tiêm các vắc-xin dịch vụ trong danh mục. Trong trường hợp xảy ra khan hiếm vắc-xin Trung tâm tiêm phòng vắc-xin Nam Thăng Long cam kết sẽ giữ đủ liều vắc-xin tổng hợp Pentaxim (5.1)”.
 |
Người dân chen lấn để đăng ký tiêm vắc xin 5 trong 1 tại Phòng tiêm chủng Polyvac số 182 Lương Thế Vinh, Hà Nội sáng ngày 25/12. Ảnh: Nhật Anh
Cách bán trọn gói này khiến cho nhiều phụ huynh bức xúc. Bởi phương thức cung cấp dịch vụ y tế không thống nhất sẽ ảnh hưởng tới quyền lợi chính đáng của khách hàng. Bà H.Th.H. (56 tuổi) đưa cháu đi đăng ký tiêm vắc-xin tổng hợp 5 trong 1 nhưng không được phản ánh: “Trẻ con phải được hưởng sự công bằng như nhau. Việc tiêm trước cho những trẻ có gói dịch vụ 24 tháng hay 12 tháng đều tạo nên sự bất công giữa những đứa trẻ mới vài tháng tuổi. Không phải gia đình nào cũng có tiền để mua trọn gói, như nhà tôi chỉ có thể gánh được vài ba mũi tiêm chứ sao chịu được tiền hàng chục mũi một lúc? Trong khi đó cùng lứa tuổi, trẻ nào cũng phải được phòng bệnh như nhau”.
Chị Minh Huyền, có con trai 16 tháng tuổi thắc mắc: “Sao lại có gói dịch vụ trọn gói này, mục đích của gói này là gì? Những đứa trẻ lỡ cỡ như con tôi đã tiêm nhiều mũi rồi, giờ phải tiêm ở đâu, chẳng nhẽ phải mua trọn gói chỉ để tiêm thêm một mũi vắc-xin 5 trong 1”.
Điệp khúc kiểm tra, chấn chỉnh
Trao đổi với Tiền Phong, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) khẳng định: “Không có quy định nào cho phép các cơ sở tiêm vắc-xin bán gói dịch vụ 12 tháng hay 24 tháng. Chúng tôi sẽ xem xét và chấn chỉnh việc này. Bộ Y tế sẽ họp sớm nhất để xử lý những vấn đề bất cập đang xảy ra trong tiêm chủng dịch vụ”.
Trước tình trạng hỗn loạn tại điểm tiêm vắc-xin dịch vụ trong ngày 25/12, Cục Y tế dự phòng đã yêu cầu dừng công tác tiêm phòng vắc-xin 5 trong 1 tại điểm tiêm Phòng tiêm chủng và dịch vụ Polyvac (cơ sở 2, số 182 phố Lương Thế Vinh, quận Thanh Xuân). Ông Phu cho biết, các điểm tiêm phải có hình thức tổ chức tiêm hợp lý, đảm bảo trật tự. Bắt đầu từ thứ 2 tới, các điểm tiêm mới bắt đầu tiêm vắc-xin 5 trong 1 trở lại.
Chiều 25/12, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long đã chủ trì cuộc họp khẩn bàn cách giải quyết vấn đề thiếu vắc-xin. Thứ trưởng giao Tổng Công ty Dược Việt Nam thành lập đoàn đi đàm phán tìm thêm nguồn vắc-xin. Hiện trên thị trường có sản phẩm vắc xin 5 trong 1 do Cu Ba sản xuất, có thành phần ho gà toàn tế bào nhưng sản xuất bằng công nghệ tái tổ hợp, ít phản ứng sau tiêm hơn.
Lãnh đạo Bộ Y tế cũng yêu cầu các cơ sở tiêm chủng tiêm vắc-xin Pentaxim từ ngày 28/12. Cha mẹ trẻ đến đăng ký mang theo giấy khai sinh, chứng sinh của trẻ và giấy tờ tùy thân để tránh hiện tượng trục lợi, mua gom vắc-xin. Dự kiến, trong tuần sau sẽ có 68.000 liều vắc-xin hoàn tất kiểm định tính an toàn. Đây là vắc-xin được phân bổ cho khu vực phía Nam nhưng Thứ trưởng Long yêu cầu Cục Quản lý Dược đứng ra điều phối để đưa thêm vắc-xin cho khu vực phía Bắc.
* Ngày 25/12, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng đã có công văn khẩn gửi giám đốc Sở Y tế các tỉnh thành phố yêu cầu tổ chức triển khai tiêm chủng vắc-xin dịch vụ.
Theo đó, lập kế hoạch chi tiết tổ chức buổi tiêm chủng vắc-xin Pentaxim phù hợp với số lượng vắc-xin Pentaxim được phân bổ tại đơn vị. Thực hiện công bố công khai kế hoạch tiêm vắc-xin, dự kiến đối tượng và thời gian tiêm tại cơ sở tiêm chủng, đặc biệt lưu ý việc tổ chức cho người dân đăng ký đảm bảo khoa học thông qua điện thoại, internet hoặc các phương tiện thông tin truyền thông khác. Tránh hiện tượng tập trung đông người tại cơ sở tiêm chủng gây khó khăn cho việc tổ chức buổi tiêm và ảnh hưởng đến tâm lý chờ đợi của người dân. Nghiêm cấm và xử lý nghiêm mọi hành vi trục lợi từ tiêm chủng dịch vụ như tự ý nâng giá vắc-xin, tiêm vắc-xin tại nơi không đủ điều kiện theo quy định.
* Bà Đặng Hồng Thúy, Giám đốc Công ty tư vấn phát triển đầu tư và thương mại Hồng Thúy, đơn vị được chọn phân phối vắc-xin Pentaxim tại khu vực miền Bắc, cho biết: “Công ty đặt đơn hàng lên đến hàng trăm nghìn liều nhưng không có. Để đáp ứng được nhu cầu tiêm chủng vắc-xin 5 trong 1 của Việt Nam thì mỗi năm cần khoảng 600.000 đến 1 triệu liều”. Hiện ở Việt Nam có hai đơn vị được Sanofi chọn là nhà phân phối trực tiếp là Công ty Hồng Thúy- phía Bắc và Công ty Cổ phần Dược mỹ phẩm May- phân phối phía Nam. Việc Việt Nam nhận được bao nhiêu liều vắc-xin hoàn toàn do hãng Sanofi tự phân bổ cho các nước, khu vực Bắc và Nam.
