Như với trường hợp bà Hồ Thị Kim Thoa, dù bà đã bị bãi nhiệm chức vụ Thứ trưởng Bộ Công Thương, nhưng công luận vẫn đặt nhiều dấu hỏi về hiệu quả chống tham nhũng khi chưa thấy đề cập việc điều tra tính pháp lý số tài sản lên tới gần 1.000 tỷ đồng của bà và gia đình. Câu hỏi có thu hồi tài sản nhà nước bị thất thoát trong quá trình trước, trong và sau cổ phần hóa Công ty Bóng đèn Điện Quang đến nay cũng vẫn chưa chạm đến điểm mấu chốt nhất: Bà Thoa có lợi dụng chức vụ để gây thất thoát tài sản Nhà nước về tay gia đình mình trong quá trình cổ phần hóa? Khối tài sản “khủng” lên tới gần 1.000 tỷ đồng về sau này bị phát lộ đối với gia đình công chức như bà Thoa càng làm dấy lên những nghi ngờ về việc tài sản chỉ được hình thành trong thời gian bà Thoa nắm giữ chức quyền.
Những từ khóa quan chức cấp bộ, ngành có tài sản “khủng” được báo chí gần đây nhắc đến nhiều ở Bộ Công Thương (như bà Hồ Thị Kim Thoa hay nguyên Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng), ông Trần Văn Truyền - nguyên Tổng Thanh tra Chính phủ hay các quan chức các địa phương như ông Nguyễn Sỹ Kỷ - Phó Ban Nội chính Tỉnh ủy Đắk Lắk rồi ông Phạm Sỹ Quý - nguyên Giám đốc Sở TN-MT Yên Bái…
Những khối tài sản cả trăm tỷ đồng sau khi bị “phát lộ” được chứng minh một cách dễ dàng thông qua việc “làm giàu không khó” trong suốt thời thanh niên cũng như trong thời gian các quan chức, cựu quan chức đã nghỉ hưu. Hay như ông Nguyễn Sỹ Kỷ phải “chạy xe ôm từ thời trai trẻ” để xây biệt thự cùng với sở hữu các bất động sản có giá trị khác. Trong khi đó, ông Trần Văn Truyền trở thành tỷ phú nhờ “lao động giỏi” - nhờ vào việc khi đã nghỉ hưu, ông làm vườn, lao động đến thối cả móng tay.
Thực tế thời gian qua cho thấy, lao động cực nhọc với trăm kế sách, nghìn mẹo kinh doanh hay và chớp thời cơ thuận lợi đã giúp một số quan chức, cựu quan chức bỗng nhiên giàu có. Những bài học kinh doanh, làm giàu của quan chức các bộ ngành, nếu tổng hợp lại, sẽ là những mô hình làm giàu kinh điển xứng đáng cho hàng triệu triệu người trên thế giới đăng ký học tập. Cũng không loại trừ việc có thể có cả những tỷ phú tự thân ở các nước cũng phải cắp cặp sang Việt Nam học hỏi.
Nhiều đề xuất về khi điều tra phát hiện, kết luận tài sản cán bộ, công chức có được từ những việc làm bất minh, từ tiền “chùa” thì phải kê biên, thu hồi ngay đã được đưa ra. Việc này về tổng thể cần sớm làm. Vì nếu cảnh cáo, cách chức nhưng không thu hồi được thì người vi phạm vẫn có thể dùng số tiền hàng chục, thậm chí hàng trăm tỉ “về vườn” sống một cuộc đời an nhàn mà nhiều đời con cháu cũng không tiêu hết.
Việc lật lại để xử lý nghiêm đối với số tài sản nếu có nguồn gốc bất minh của gia đình bà Hồ Thị Kim Thoa cũng như các cựu quan chức khác để những cán bộ thuộc diện kê khai nhìn vào đó chấp hành đúng góp phần loại trừ bệnh hình thức trong kê khai tài sản cho thấy đây là việc cần phải làm.
