Thương vụ mua bán hệ thống tên lửa phòng không S-400 trị giá 2,5 tỷ USD giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga hiện đang là một trong những mối quan tâm hàng đầu của phương Tây, đặc biệt là Mỹ.
Theo Thổ Nhĩ Kỳ, việc mua S-400 đơn giản để đảm bảo an ninh quốc gia. Tuy nhiên, Mỹ cho rằng vẫn còn kế hoạch lớn hơn đằng sau. Thậm chí, người đứng đầu Lầu Năm Góc James Mattis còn yêu cầu Ankara giải thích rõ.
Sputnik dẫn lời Abdullah Agar, chuyên gia về an ninh và quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ, lý do đằng sau mối quan tâm quá mức của Mỹ đối với thỏa thuận S-400 có liên quan đến thái độ kiên quyết của Ankara khi phản đối kế hoạch của phương Tây ở Trung Đông vì “đe dọa tính toàn vẹn lãnh thổ của Thổ Nhĩ Kỳ”.
“Trong ba năm qua, Thổ Nhĩ Kỳ đã biết những mối đe dọa mà họ phải đối mặt, cũng như các hành động của đối tác phương Tây trong bối cảnh hiện tại. Phương Tây hậu thuẫn người Kurd, bị Ankara liệt vào danh sách tổ chức khủng bố, gây ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với Thổ Nhĩ Kỳ”, Agar nhận định.
Theo chuyên gia, kể từ chiến tranh Iraq năm 2003, phương Tây đã thực hiện “kế hoạch vẽ lại bản đồ Trung Đông”, dẫn đến mối đe dọa khủng bố ngày càng gia tăng gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó bao gồm sự bùng nổ của Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
“Một chính sách như vậy có thể dẫn đến những cuộc xâm lăng từ nước ngoài trong khu vực. Thổ Nhĩ Kỳ cần một cách tiếp cận mới để phản đối chính sách này. Việc sở hữu S-400 là một phần cho câu đố lớn”, Agar chỉ ra.
Agar nói thêm, phương Tây đang dần đánh mất uy tín đối với Ankara do chính sách hỗ trợ các nhóm muốn “ly khai khỏi Thổ Nhĩ Kỳ”.
Quan trọng hơn, theo Agar, vì Thổ Nhĩ Kỳ không được phép triển khai các hệ thống phòng thủ tên lửa Patriot do Mỹ sản xuất, nên hợp tác với Nga là hệ quả tất yếu.
“Thỏa thuận S-400 là một phần trong bức tranh lớn hơn về hợp tác song phương giữa Nga và Thổ Nhĩ kỳ trong các lĩnh vực khác nhau, chủ yếu là năng lượng và an ninh”, chuyên gia kết luận.
Ông Sergei Chemezov, CEO của công ty Rostec Corporation (Nga), tiết lộ, các cuộc đàm phán giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã diễn ra từ năm 2016.
Theo ông này, Thổ Nhĩ Kỳ đã sẵn sàng mua hệ thống S-400 với khoản vay do Moscow ưu đãi. Chemezov nói thêm, ngày 18/7 vừa qua, các vấn đề kỹ thuật của hợp đồng cung cấp S-400 cho Ankara đều được giải quyết, chỉ còn lại các thủ tục hành chính.
S-400 Triumph là hệ thống tên lửa đất đối không di động thế hệ tiếp theo, có thể mang theo 3 loại tên lửa khác nhau, có khả năng phá hủy các mục tiêu trên không ở tầm ngắn đến rất xa. Loại vũ khí này được thiết kế để theo dõi và tiêu diệt các loại mục tiêu trên không từ máy bay trinh sát đến tên lửa đạn đạo.
Tính đến hiện tại, Nga chỉ mới hoàn thành thỏa thuận cung cấp hệ thống này với Trung Quốc. Ngoài Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ cũng đang trong giai đoạn đàm phán.
