THẾ GIỚI 24H: Anh – Nga căng thẳng

Ông Fallon khuyến cáo, NATO cần phải chuẩn bị sẵn sàng cho tình huống Tổng thống Nga Vladimir Putin đe dọa các nước thuộc Liên Xô trước đây, bao gồm Latvia, Litva hay Estonia. Bình luận trên được Bộ trưởng Fallon đưa ra trước báo giới trong chuyến đi tới Sierra Leone và là một trong những phát biểu gay gắt nhất của giới chức cấp cao Anh trong vài tháng gần đây. Ngay lập tức, Moscow đã có phản ứng với tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Anh. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Alexander Lukashevich cho biết, tuyên bố của Michael Fallon đã vượt ra ngoài đạo đức ngoại giao. “Tuyên bố của ông Fallon, tất nhiên là vượt ra ngoài đạo đức ngoại giao, và các đặc tính hoàn toàn không thể chấp nhận mà ông gán cho Liên bang Nga là cái gì đó khiến tôi nhớ đến lời phát biểu năm ngoái của Tổng thống Mỹ Barack Obama tại Đại hội đồng LHQ, khi đó đã đưa Nga vào danh sách ba mối đe dọa chính của đất nước mình. Tôi nghĩ rằng chúng tôi sẽ tìm ra cách để đối phó với tuyên bố của Bộ trưởng Anh”, ông Lukashevich nói.

Vương quốc Anh ngày 19/2 tuyên bố đã điều hai chiến đấu cơ Typhoon theo sát hai máy bay ném bom tầm xa Bear của Nga ở ngoài khơi bờ biển phía nam nước Anh hôm 18/2, và là lần thứ hai trong vài tháng qua. "Chiến đấu cơ phản ứng nhanh của Không quân Hoàng gia Anh (RAF) xuất kích sau khi phát hiện máy bay Nga gần không phận Anh. Phi cơ Nga được máy bay Anh theo sát cho đến khi ra khỏi vùng quan tâm của London. Oanh tạc cơ Nga không hề bay vào không phận thuộc chủ quyền Anh", Reuters trích dẫn tuyên bố của Bộ Quốc phòng Anh. Anh hồi tháng một triệu tập đại sứ Nga để giải trình về một vụ việc tương tự, khi oanh tạc cơ Nga bay qua eo biển Manche, khiến London phải điều chiến đấu cơ đánh chặn và thay đổi đường bay dân dụng. Vụ việc mới nhất có khả năng làm trầm trọng thêm quan hệ vốn đã không tốt đẹp giữa London và Moscow.

Ngày 19/2, Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Pháp Francois Hollande và Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã cuộc thảo luận qua điện thoại về tình hình miền Đông Ukraine. Bộ phận báo chí của Tổng thống Nga cho biết, Nhóm Tiếp xúc đã ghi cường độ chiến sự ở Donbass giảm đáng kể, giúp thương vong dân sự được hạn chế tối đa. Bốn nhà lãnh đạo nhấn mạnh cần phải đảm bảo tính bền vững của thỏa thuận ngừng bắn, triển khai các bước thiết thực để các bên rút vũ khí hạng nặng, cũng như sớm thả tù binh, đồng thời nhấn mạnh sẵn sàng hỗ trợ tích cực cho công việc của phái đoàn giám sát của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) tại thời điểm này. Họ cũng nhất trí sẽ tổ chức liên lạc trong tương lai gần giữa cơ quan ngoại giao của bốn quốc gia để thực hiện thỏa thuận Minsk.

Bộ Quốc phòng Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng thông báo, tổng cộng 3.088 lính Ukraine đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công ở chảo lửa Debaltsevo. "Tính cho tới lúc này, ngoài 40 lính trước thì tổng cộng 3.048 binh sĩ Ukraine đã thiệt mạng ở Debaltsevo", Phó Chỉ huy lực lượng dân quân DPR, ông Eduard Basurin nói. Tuy nhiên, các quan chức Kiev chưa đưa ra bất cứ lời bình luận nào về tuyên bố trên của ly khai. Thông tin về thương vong này được đưa ra khi mà lực lượng ly khai và quân đội Ukraine đang quyết chiến ở Debaltsevo, giao lộ quan trọng nối liền hai thành trì ly khai là Donetsk và Lugansk. Trước đó, tối muộn 18/2, Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko lại nói rằng, 2.475 binh sĩ Kiev rút khỏi “chảo lửa” này.

Đại sứ Iraq tại Liên Hợp Quốc Mohamed Alhakim ngày 19/2 yêu cầu Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc điều tra vụ 12 bác sĩ bị IS hành quyết ở thành phố Mosul. Ông cho biết họ bị sát hại do không chịu phẫu thuật khai thác nội tạng các thi thể bị IS sát hại. Ngoài ra lực lượng an ninh Iraq còn phát hiện hàng chục thi thể bị mất những nội tạng quan trọng, trên cơ thể có đầy dấu vết phẫu thuật. Các thi thể này được tìm thấy trong những ngôi mộ tập thể ở những nơi IS hoạt động. Đại sứ đặc biệt Liên Hợp Quốc về vấn đề Iraq Nickolay Mladenov cũng cho biết đã nhận được một số thông báo khác về nghi vấn IS khai thác và buôn bán nội tạng các nạn nhân của chúng. Trên thực tế, tin đồn IS buôn bán nội tạng và thu lợi lớn đã xuất hiện từ nhiều tháng trước. “Rõ ràng là sự hung bạo của IS ngày càng gia tăng” - ông Mladenov nhận định. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng tuyên bố: “Chúng tôi không nghi ngờ thông tin này nếu xét đến các hành vi khủng khiếp mà IS đã thực hiện”.

Nga đã kết thúc cuộc diễn tập bay - chiến thuật với việc sử dụng lực lượng chiến đấu của không quân Quân khu phía Nam. Hơn 10 máy bay tiêm kích ném bom đa chức năng Su-34 được huy động trong cuộc tập trận kéo dài trong hai ngày 18 và 19/2 tại khu vực Rostov và Volgograd. “Các phi đội Su-34 đã bay đến sân bay tác chiến, hoàn thiện hoạt động đánh trả các cuộc tấn công trên không của đối phương giả định, cũng như thực hiện các bài tập không kích quy mô lớn vào những mục tiêu mô phỏng các đoàn xe thỉết bị quân sự của đối phương giả định. Trong những điều kiện gần tối đa với điều kiện chiến đấu, các phi công đảm bảo hỏa lực yểm trợ cho các đơn vị xe tăng cơ giới tấn công và phòng thủ”, hãng Tass dẫn nguồn tin báo chí Quân khu phía Nam của Nga cho biết.  

Ngày 19/2, Ấn Độ đã thử thành công tên lửa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân Prithvi-II do nước này tự chế tạo. Theo các nguồn tin, Prithvi-II là tên lửa đất đối đất, có tầm bắn 350 km, được phóng thử vào hồi 21 giờ 20 phút (giờ địa phương) tại bãi thử tổng hợp ở Chandipur, thuộc bang Odisha miền Đông Ấn Độ. Tên lửa Prithvi-II được đưa vào sử dụng năm 2003, do Tổ chức nghiên cứu và phát triển quốc phòng Ấn Độ phát triển, có thể mang đầu đạn hạt nhân nặng tới 1.000 kg. Lần gần đây nhất Ấn Độ thử loại tên lửa này là vào tháng 11/2014 và cũng thành công, qua đó cho thấy công nghệ chế tạo loại tên lửa nội địa này đã được kiểm chứng, theo Vietnamplus.

Ngày 19/2, một quan chức quốc phòng Ấn Độ cho biết, nước này đã thông qua kế hoạch đóng 7 khinh hạm trị giá 8 tỷ USD. Đây là một phần trong nỗ lực nhằm thúc đẩy hoạt động sản xuất trong nước của Ấn Độ và đối phó với sự quyết đoán ngày càng gia tăng của Trung Quốc. Quan chức trên nói: “Ủy ban nội các về an ninh đã nhất trí về đề xuất chế tạo 7 khinh hạm tàng hình tại các xưởng đóng tàu nội địa”. Theo đó, 4 tàu chiến sẽ được đóng tại xưởng Mazagon ở Mumbai và 3 chiếc còn lại do công ty đóng tàu Garden Reach sản xuất tại Kolkata. Các khinh hạm này sẽ được trang bị công nghệ tàng hình, khiến các hệ thống radar và giám sát của đối phương khó phát hiện hơn.

Lo ngại tình trạng lây lan virus gây Hội chứng viêm đường hô hấp Trung Đông (MERS-CoV), Chính phủ Saudi Arabia đã ra chỉ thị đình chỉ chế độ nghỉ phép trong ba tháng đối với các nhân viên y tế tại các cơ quan chịu trách nhiệm phòng chống dịch bệnh này. Quyết định trên được đưa ra sau khi Saudi Arabia phát hiện thêm 27 ca nhiễm mới MERS-CoV và 5 trường hợp tử vong chỉ riêng trong tuần trước. Tính đến ngày 18/2, quốc gia vùng Vịnh này đã ghi nhận gần 900 người nhiễm virus MERS-CoV, trong đó 377 ca tử vong. MERS-CoV được xếp cùng họ với virus gây hội chứng viêm đường hô hấp cấp (SARS) từng ám ảnh châu Á năm 2003. Giống như SARS, virus MERS-CoV gây ra các triệu chứng cúm và có thể truyền từ động vật sang người. Giới khoa học nhận định MERS-CoV nguy hiểm hơn SARS vì có thể gây suy thận và có tỷ lệ tử vong ở người nhiễm bệnh lên tới 51%. Hiện các chuyên gia vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tìm hiểu đặc tính của MERS-CoV cũng như tìm ra vaccine phòng chống, theo Vietnamplus.

Giá dầu tiếp tục giảm trên thị trường châu Á trong phiên giao dịch chiều 19/2, khi dự trữ dầu của Mỹ được dự báo ở mức cao kỷ lục, trong khi sản lượng dầu của Saudi Arabia có khả năng tăng. Những thông tin này làm dấy lên các mối lo mới về tình trạng dôi dư nguồn cung. Cụ thể, vào lúc 14 giờ 44 phút giờ Việt Nam , giá dầu ngọt nhẹ New York (WTI) giao tháng 3/2015 giảm 1,69 USD xuống 50,45 USD/thùng, trong khi giá dầu Brent Biển Bắc giao tháng 4/2015 cũng giảm 1,17 USD xuống 59,36 USD/thùng. Hoạt động giao dịch tương đối ảm đạm khi một số thị trường châu Á đóng cửa nghỉ lễ.