Sản xuất thép, ô tô gặp thách thức
Theo Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, tham gia CPTPP về tổng thể là có lợi cho Việt Nam. Ngoài ra, việc có quan hệ FTA với các nước CPTPP sẽ giúp Việt Nam có cơ hội cơ cấu lại thị trường xuất nhập khẩu theo hướng cân bằng hơn, từ đó giúp ta nâng cao tính độc lập tự chủ của nền kinh tế.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng chỉ ra những thách thức đối với một số mặt hàng như: thịt lợn, thịt gà, giấy, thép, ô tô, dịch vụ quảng cáo, dịch vụ logistics... Bên cạnh đó, lĩnh vực an toàn, an ninh thông tin cũng chịu thách thức. Theo Phó Thủ tướng, hiện Việt Nam đã ký thư song phương với các thành viên CPTPP về các nghĩa vụ tự do lưu chuyển thông tin và yêu cầu đặt máy chủ tại nước sở tại.
Nêu thực tế hiện nay thịt bò từ các nước trên thế giới, trong đó có những nước tham gia CPTPP vào Việt Nam với giá rất rẻ, ĐB Nguyễn Đức Sáu, Phó Chủ tịch thường trực Hội luật gia TPHCM cho rằng, nếu không đổi mới, đầu tư phát triển cho chăn nuôi thì Việt Nam sẽ thất bại ngay trên sân nhà. “Chăn nuôi và nghề cá hiện nay phải đầu tư và làm sạch môi trường. Nếu không sản phẩm xuất đi nước ngoài rất khó”, ông Sáu lưu ý. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Nguyễn Đức Kiên cũng cảnh báo, ngành dịch vụ, chăn nuôi, bảo hiểm... sẽ gặp khó khăn do khả năng sản xuất 3 ngành hàng này yếu hơn các nước trong khu vực.
Muốn cạnh tranh, tư duy quản trị phải 4.0
Nhắc lại bài học khi Việt Nam gia nhập WTO năm 2007, ông Trần Hoàng Ngân (TP Hồ Chí Minh) cho biết, “lúc đó ai cũng kỳ vọng Việt Nam sẽ ra biển lớn, nhưng thực tế các nước vào Việt Nam nhiều hơn”. Từ đó, ông Ngân lưu ý cần có những giải pháp một cách chủ động để nâng cao năng lực, thích nghi với các quy định mới.
Giám đốc Sở KH&CN TPHCM Nguyễn Việt Dũng cũng cho rằng, các cơ quan chức năng cần quan tâm đổi mới và phát triển nông nghiệp, trong đó tập trung xây dựng thể chế để ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. “Phải sản xuất lớn, có chuỗi cung ứng thì khoa học công nghệ mới vào được”, ông Dũng nói.
Từ đó, ông kiến nghị hoàn thiện luật pháp về sở hữu trí tuệ, đảm bảo chặt chẽ trong thời gian tới. “Tư duy quản trị phải 4.0, cứ 2.0 thì khó thay đổi lắm. Mình phải tạo điều kiện để có sự sáng tạo phát triển”, ông Dũng nói và nhấn mạnh, năng lực thực thi của chính quyền và văn hóa của cộng đồng cũng phải được chuẩn bị. Lý do là khi ra sân chơi thế giới, văn hóa phải thay đổi, không để thực trạng “chôm”, copy khi hội nhập.
Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng thì tỏ ra lo ngại, với trình độ phát triển, năng suất lao động thấp, chưa có sản xuất quy mô lớn, theo chuỗi và ứng dụng khoa học vào sản xuất chưa cao... nếu không đổi mới thì nguy cơ Việt Nam sẽ trở thành thị trường tiêu thụ của các nước khác.
Theo ông, nhân tố quan trọng nhất để tránh việc này là đẩy nhanh ứng dụng khoa học, công nghệ để tăng năng suất lao động. Từ đó, ông đề nghị, Chính phủ cần có những giải pháp trước mắt, lâu dài làm rõ mặt được, chưa được và thách thức cũng như chỉ rõ doanh nghiệp, người dân cần làm gì để có lợi thế nhất khi tham gia CPTPP.
