Đại biểu cho rằng nếu không có biện pháp khai thác thì nguồn lực này sẽ bị lãng phí, do vậy, cần có cơ chế đặc thù để khai thác nguồn lực khi có hạ tầng.
Có nên trao quyền cho lãnh đạo địa phương?
Tiếp tục Kỳ họp thứ 3, sáng 10/6, Quốc hội thảo luận về Chủ trương đầu tư dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và Vành đai 3 TP HCM. Đại biểu Trương Trọng Nghĩa, đoàn TPHCM khẳng định, đường vành đai 3 TPHCM sẽ tạo ra một hiệu ứng đột phá, tháo gỡ điểm nghẽn nhiều năm qua, giúp hồi phục kinh tế và phát triển kinh tế của khu vực miền Đông Nam bộ, trong đó có TPHCM. Đáng lưu ý, đại biểu Nghĩa đề xuất cho phép Thủ tướng ủy quyền cho Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố liên quan xem xét, quyết định chỉ định thầu. “Trong thời gian thực hiện dự án, nếu có phát sinh công việc chỉ định thầu hay nếu phát sinh những vấn đề liên quan cần xin ý kiến thì Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố báo cáo Thủ tướng”, đại biểu đoàn TP HCM nêu.
 |
Đại biểu Quốc hội Tạ Văn Hạ (Quảng Nam). ảnh: Nhật Minh |
Tranh luận về việc này, đại biểu Nguyễn Văn Thân (Thái Bình) cho rằng, dự án đường Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và Vành đai 3 TP HCM là 2 công trình “để đời cho con cháu”, nên cần giao Thủ tướng Chính phủ “cầm trịch”, bởi theo ông, nếu giao cho các địa phương sẽ dễ dẫn tới tình trạng “xôi đỗ” và không đồng nhất; đồng thời cũng nên dành nguồn vốn thích đáng cho hai dự án này, trong đó phải tìm đơn vị thiết kế có uy tín trên thế giới để thiết kế và tư vấn. Đại biểu cũng cho rằng, không cần quá vội vàng triển khai và hoàn thành dự án, có thể kéo dài nếu cần.
Tranh luận lại, đại biểu Trương Trọng Nghĩa cho rằng, việc cho phép Thủ tướng quyết định chỉ định thầu, về mặt pháp lý, quyền này vẫn thuộc về Thủ tướng, Thủ tướng có thể ủy quyền theo nhu cầu cụ thể. “Nếu có vấn đề phát sinh thì chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố cũng phải báo cáo về việc thực hiện như thế nào”, ông Nghĩa nhắc lại.
Đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) cho rằng cơ chế “chỉ định thầu” nếu được sự chấp thuận cũng “không phải là vấn đề phấn khởi đâu”. Theo ông Hạ, chỉ định thầu vừa qua có kẽ hở, tạo cơ chế xin- cho. Nếu làm không cẩn thận sẽ gây hệ lụy, mất cán bộ sau này, đơn vị được, đơn vị không, người được quyết, người không được, thậm chí ảnh hưởng đến chất lượng công trình sau này. “Như hậu quả vừa rồi do dịch bệnh mà cho cơ chế chỉ định thầu, chúng ta thấy hệ lụy rất lớn. Quá trình triển khai cần làm thật tốt, thật kỹ để tránh sau này phải xử lý hậu quả, đặc biệt đau đớn nhất là làm mất cán bộ do cơ chế”, ông Hạ cảnh báo.
Không có lý do gì trì hoãn thêm
Khẳng định ý nghĩa của các tuyến đường này, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng “không có lý do gì trì hoãn thêm nữa”. Về nguồn lực, theo ông Cường, hai tuyến vành đai này sẽ hình thành nên các đô thị, trung tâm thương mại, trung tâm phân phối… “Đây chính là một nguồn lực rất lớn cho quá trình phát triển ở các vùng”, ông Cường nêu, đồng thời thông tin, khi chỉ nghe Quốc hội xem xét, thảo luận tuyến đường này, giá đất khu vực dự kiến tuyến đường đi qua đã sôi động, giá tăng lên rất nhiều. Đại biểu cho rằng, nếu không có biện pháp khai thác thì nguồn lực này sẽ bị lãng phí, do vậy nên có cơ chế đặc thù để khai thác nguồn lực hai bên tuyến đường khi hạ tầng hoàn thiện.
Cũng tại phiên thảo luận, đại biểu Lê Hoài Trung (Thừa Thiên- Huế) lưu ý, qua kinh nghiệm quốc tế, khi xây dựng các công trình, hạ tầng cơ sở đều nảy sinh nhiều vấn đề. Do đó, ông Trung kiến nghị nên thành lập các nhóm đặc trách. Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, cần có một khoá đào tạo về những vấn đề pháp lý, quy trình, kỹ thuật cho các đơn vị, địa phương, kể cả các cơ quan, nhà đầu tư… từ đó giúp giảm bớt những sai sót không cần thiết và giúp thúc đẩy dự án. Mặt khác, đại biểu Lê Hoài Trung cho rằng nên có cơ chế giám sát, kiểm tra để giảm bớt sai sót.
Tranh luận với đại biểu về quan điểm cần sự tham gia của các cơ quan bảo vệ pháp luật như công an, thanh tra, kiểm toán, vào quá trình xây dựng và triển khai dự án, đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau) cho rằng, Nhà nước được tổ chức trên nguyên tắc có phân công kiểm soát quyền lực trên cơ sở phân định rạch ròi chức năng, nhiệm vụ của mỗi loại cơ quan.
“Về chỉ định thầu đối với các gói thầu tư vấn di dời các công trình hạ tầng hay xây dựng, tái định cư, Chính phủ hoàn toàn ủng hộ, tinh thần là phân cấp cho địa phương”
Bộ trưởng KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng
“Việc tổ chức xây dựng các dự án đó là cơ quan hành chính nhà nước trong đó có phân ra các cơ quan kiểm tra, kiểm soát nội bộ. Nếu như mỗi lần làm dự án lại đưa cả các cơ quan công an, thanh tra, kiểm toán vào sẽ trái với nguyên lý tổ chức vận hành của bộ máy Nhà nước và chúng ta sẽ không khắc phục được tình trạng vi phạm pháp luật”, ông Vân nói.
