Sáng 5/5, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID) công bố trực tuyến Báo cáo thường niên Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2019. Đây là lần công bố thứ 15, kể từ ngày chỉ số PCI ra đời.
PCI 2019 được xây dựng dựa trên thông tin phản hồi từ gần 12.500 doanh nghiệp, trong đó có khoảng 11.000 doanh nghiệp tư nhân tại 63 tỉnh, thành phố và trên 1.500 doanh nghiệp FDI tại 21 địa phương tại Việt Nam.
PCI 2019 cho thấy, Quảng Ninh tiếp tục thể hiện là ngôi sao, khi ba năm liên tiếp ở vị trí quán quân, tiếp đó là Đồng Tháp, Vĩnh Long và Bắc Ninh. Đồng Tháp là năm 12 liên tiếp đứng trong Top 3 địa phương dẫn đầu.
Các địa phương nằm trong Top 10 còn có Đà Nẵng, Quảng Nam, Bến Tre, Long An, Hà Nội và Hải Phòng. Nằm trong nhóm những địa phương được xếp hạng cao trong PCI 2019 còn có Cần Thơ, Thái Nguyên, Bình Dương, TPHCM, Tây Ninh và Bà Rịa-Vũng Tàu...
Trong khi đó, vị trí “đội sổ” trong PCI năm 2019 là Lai Châu, Đắk Nông, Bình Phước, Hà Giang, Bắc Kạn.
Bảng xếp hạng PCI 2019 Theo ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI, PCI 2019 như cánh chim báo tin vui về những xu hướng tích cực trong cải cách ở cấp địa phương của Việt Nam, đặc biệt là từ đầu nhiệm kỳ này của Đại hội Đảng, Quốc hội và Chính phủ.
PCI 2019 có điểm trung vị cao nhất từ trước tới nay. Xu hướng hội tụ, thu hẹp sự cách biệt trong chất lượng điều hành giữa các tỉnh, thành phố cho thấy dàn nhạc cải cách đã đồng điệu hơn.
“Bức tranh toàn cảnh của môi trường kinh doanh trở nên tươi sáng hơn. Ở một số chỉ số thành phần của PCI, có tới 70-80 % doanh nghiệp bày tỏ sự hài lòng với cách ứng xử của cơ quan công quyền”, ông Lộc nói.
Theo Chủ tịch VCCI, niềm tin của doanh nghiệp được tiếp tục khơi dậy. Ở thời điểm giữa năm 2019, khi tiến hành cuộc khảo sát này, có trên 50% doanh nghiệp trong và ngoài nước cho biết sẽ mở rộng quy mô kinh doanh trong hai năm tới.
Chỉ riêng trong năm 2019, bình quân mỗi ngày có gần 380 doanh nghiệp được thành lập mới, quy mô vốn đăng ký tăng lên.
Tuy nhiên, theo ông Lộc, PCI 2019 cũng cho thấy nhiều điểm chưa được như kỳ vọng, nhất là một số lĩnh vực cải cách triển khai còn chậm, thủ tục còn phiền hà.
Có gần 60% doanh nghiệp có công trình xây dựng trong hai năm qua cho biết họ gặp khó khăn trong thủ tục hành chính về đất đai, giải phóng mặt bằng gần tương đương với tỷ lệ 63% doanh nghiệp gặp khó khăn về khách hàng – khó khăn lớn nhất trên thương trường.
Chi phí không chính thức đã giảm liên tục trong mấy năm gần đây nhưng vẫn còn cao. Vẫn có tới trên 50% số doanh nghiệp phản ánh họ phải trả các chi phí không chính thức.
PCI 2019 cho thấy vẫn có tới trên 50% số doanh nghiệp phản ánh họ phải trả các chi phí không chính thức. “Đây vẫn là vấn đề nhức nhối. Và một điều quan trọng nữa chưa được như mong đợi là, trong khi các địa phương ở nhóm thấp ở bảng xếp hạng vượt lên thu hẹp khoảng cách với nhóm dẫn đầu, thì các ngôi sao cải cách mấy năm qua vẫn chưa có được những bứt phá nào đáng kể”, ông Lộc nói.
Chủ tịch VCCI cũng cho rằng, đang có hiện tượng “đụng trần” thể chế khi Luật pháp chồng chéo, bất cập đang gây rủi ro cho những nỗ lực sáng tạo để vượt lên.
Theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế VCCI, PCI 2019 cho thấy, vấn đề khó khăn lớn nhất với các doanh nghiệp dân doanh là tìm kiếm khách hàng, tiếp cận vốn, tìm kiếm nhân sự thích hợp, tìm đối tác kinh doanh, biến động thị trường. Các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa có gặp nhiều khó khăn hơn so với các doanh nghiệp lớn.
Khó khăn của doanh nghiệp chắc chắn sẽ còn nghiêm trọng hơn trong năm 2020 và thời gian tới bởi những tác động tiêu cực do bùng phát dịch COVID-19. Nhiều doanh nghiệp đang đứng trước nguy cơ tạm dừng hoạt động, thậm chí phá sản.
