Mâu thuẫn nảy sinh khi phía kiểm soát không lưu yêu cầu máy bay hạ xuống độ cao khoảng 671m. Tuy nhiên, phi công Turkish Airlines từ chối thực hiện vì độ cao này không nằm trong giới hạn an toàn theo biểu đồ độ cao tối thiểu của hãng, vốn được sử dụng để đảm bảo khoảng cách an toàn với địa hình và chướng ngại vật.
Dù kiểm soát viên nhiều lần nhấn mạnh yêu cầu, thậm chí khẳng định “tôi không làm theo mệnh lệnh của ai”, phi công vẫn kiên quyết từ chối, viện dẫn quy trình an toàn và trách nhiệm cuối cùng của tổ bay đối với an toàn chuyến bay. Cuộc trao đổi căng thẳng nhưng vẫn trong khuôn khổ kiểm soát, không vượt khỏi giới hạn chuyên môn.
VASAviation đã ghi lại và công bố đoạn giao tiếp kèm dữ liệu đường bay, giúp công chúng có cái nhìn hiếm hoi về quá trình ra quyết định tức thời giữa phi công và kiểm soát viên bên ngoài không phận Mỹ - nơi việc công khai dữ liệu ATC vốn không phổ biến.
Theo đoạn ghi âm, phi công Turkish Airlines khẳng định không thể chấp nhận mệnh lệnh nếu không có xác nhận độc lập rằng độ cao yêu cầu đáp ứng tiêu chuẩn an toàn. Anh đề xuất các phương án thay thế, đồng thời duy trì giọng điệu bình tĩnh, lịch sự và nhất quán.
Trong hàng không, kiểm soát viên không lưu có nhiệm vụ điều phối luồng bay, nhưng phi công vẫn là người chịu trách nhiệm cao nhất đối với an toàn. Các quy định quốc tế cũng khẳng định, nếu chỉ dẫn của ATC không bảo đảm tiêu chuẩn an toàn, phi công có quyền và nghĩa vụ từ chối.
Chuyên gia hàng không nhận định phản ứng của tổ bay Turkish Airlines phù hợp với nguyên tắc quản lý rủi ro, tinh thần quản lý nguồn lực phi hành đoàn hiện đại và thể hiện “kỷ luật buồng lái” ở mức cao khi xử lý áp lực.
Dù căng thẳng, tình huống không bị đẩy thành xung đột hay hành động mang tính trả đũa, mà vẫn giữ tính chuyên nghiệp, tập trung vào mục tiêu chung là đảm bảo an toàn bay.
Sự cố cho thấy sự "lệch pha" giữa quy trình ATC địa phương và dữ liệu kỹ thuật của hãng hàng không có thể tạo ra tranh cãi trong giai đoạn bay nhạy cảm nhất tiếp cận hạ cánh. Tuy nhiên, cách xử lý bình tĩnh, tuân thủ quy trình và đặt an toàn lên hàng đầu của phi công Turkish Airlines tiếp tục khẳng định vai trò quyết định của tổ bay đối với an toàn hàng không.