“Các ca khúc do Đỗ Hiếu sáng tác được trình bày bởi ca sĩ Noo Phước Thịnh đã hết hạn độc quyền 2 năm kể từ ngày phát hành” là thông báo được đưa ra cách đây không lâu của Đỗ Hiếu. Những ca khúc được liệt kê đều là bản hit quan trọng, góp phần làm nên sự nghiệp của Noo Phước Thịnh.
Nam ca sĩ giữ im lặng trong suốt những ngày qua, trong khi khán giả đang băn khoăn vụ việc đã được đôi bên giải quyết đến đâu. Và Noo Phước Thịnh sẽ hát gì khi mất đi những ca khúc đã gắn liền tên tuổi. Đó cũng là câu hỏi được không ít khán giả đặt ra lúc này.
Số phận loạt bản hit gắn liền tên tuổi Noo Phước Thịnh
Như Đỗ Hiếu thông báo, Mãi mãi bên nhau, Gạt đi nước mắt, Hold me tonight, Đừng nhìn lại, Đến với nhau là sai, Cause I love you, Xin đừng buông tay, Như phút ban đầu là những ca khúc anh sáng tác và Noo Phước Thịnh thể hiện nhưng chúng đã hết hạn độc quyền từ rất lâu.
“Trong suốt khoảng thời gian dài, 2 bên chưa hoàn tất việc thương lượng và thống nhất được các vấn đề liên quan tới chi phí tác quyền, cũng không tiến hành gia hạn hợp đồng, nên từ hôm nay 28/10, tôi xin thông báo: Mọi hành vi biểu diễn và sử dụng các tác phẩm âm nhạc của Đỗ Hiếu không có sự đồng ý của tác giả được xem như hành phi vi phạm bản quyền tác phẩm âm nhạc. Hy vọng phía ca sĩ tôn trọng tác giả, quyền tác giả và dừng lại hành vi biểu diễn, thu lợi nhuận từ việc biểu diễn các ca khúc nêu trên”, Đỗ Hiếu thông báo.
Đồng nghĩa, Noo Phước Thịnh có nguy cơ mất hàng loạt bản hit nếu phía anh không thể đưa ra thỏa thuận chung với tác giả.
  |
Noo Phước Thịnh bị Đỗ Hiếu yêu cầu ngừng biểu diễn 6 bản hit. |
Vpop đã có Erik không được hát Sau tất cả sau khi rời công ty hay Jack mất loạt hit hàng trăm triệu view… Noo Phước Thịnh cũng thế nhưng với sự nghiệp kéo dài cả thập kỷ, đương nhiên Noo Phước Thịnh không đến mức bế tắc, chẳng biết hát gì nếu đi sự kiện khi bị cấm hát những ca khúc trên.
Anh có kha khá nhiều ca khúc cũng được khán giả biết tới và đón nhận, chẳng hạn Chạm khẽ trái tim anh một chút thôi, Thương em là điều anh không thể, Những kẻ mộng mơ… Chưa kể những ca khúc đánh dấu sự hợp tác giữa Noo Phước Thịnh và Đỗ Hiếu đã được phát hành từ khá lâu.
Dẫu vậy, khi tìm kiếm theo từ khóa “Những bản hit của Noo Phước Thịnh”, Mãi mãi bên nhau, Gạt đi nước mắt hay Cause I love you, Xin đừng buông tay, Như phút ban đầu đều xuất hiện ở những vị trí đầu. Điều đó chứng tỏ chúng đã gắn liền với Noo Phước Thịnh lâu bền như thế nào. Bởi thế, chắc hẳn trong lòng khán giả, những ca khúc kể trên cũng đã trở thành một phần không thể thiếu khi họ nhắc đến Noo. Sự tiếc nuối vì thế là không tránh khỏi.
Thế nhưng, giữa lúc khán giả thắc mắc, phía Noo Phước Thịnh vẫn giữ im lặng về vấn đề này.
Ca sĩ thế giới phản ứng khi mất hit
Ở Hàn Quốc, các ca sĩ thường hoạt động trong công ty. Do đó, ngoại trừ trường hợp các ca sĩ tự sáng tác thì bản quyền ca khúc do họ thể hiện thường thuộc về công ty quản lý hay đội ngũ sản xuất âm nhạc của công ty đó. Trong trường hợp đôi bên chấm dứt mối quan hệ hợp tác, hầu hết đều không được hát những ca khúc trước đó họ từng thể hiện.
Các ca khúc gần như bị “xếp xó” và không còn được lộ diện trên sân khấu trực tiếp nếu không có sự xin phép. Có trường hợp, điển hình nhóm nhạc Beast thậm chí phải đổi tên khi mà tên nhóm cũng thuộc về quyền sở hữu của công ty.
Bởi thế, đã rất nhiều năm (kể từ khi rời CUBE Entertainment) khán giả không còn thấy HyunA hát Change, Bubble Pop - 2 ca khúc nổi tiếng nhất của cô.
Taylor Swift từng kêu cứu vì 6 album của cô gồm Taylor Swift (2006), Fearless (2008), Speak Now (2010), Red (2012), 1989 (2014) và Reputation (2017) thuộc bản quyền của công ty Big Machine. Sau khi Scooter Braun thâu tóm Big Machine, Taylor bị cấm biểu diễn các bài hát trên truyền hình. Trong tình huống đó, Taylor Swift cố gắng trao đổi với Scooter Braun nhưng không thể đi đến thỏa thuận chung.
Người viết, nhà soạn nhạc và người biểu diễn một bài hát sẽ sở hữu bản thu âm của bài hát đó, nhưng ngành công nghiệp âm nhạc hoạt động dựa trên bộ quy tắc khác được hình thành bởi hợp đồng và bản quyền. Khi nghệ sĩ ký hợp đồng với một hãng thu âm, họ sẽ lập hợp đồng quy định rõ quyền sở hữu trí tuệ đối với tác phẩm được tạo ra.
Trong trường hợp của Swift, cô đã ký hợp đồng với hãng thu âm Big Machine Records vào năm 2005 và hình thành một hợp đồng. Trong đó, một trong những quy định là Big Machine sở hữu quyền đối với các bản ghi âm vĩnh viễn. Sau khi hợp đồng kết thúc vào năm 2018, Swift chuyển sang và ký hợp đồng với hãng khác.
Các bản thu âm của cô được thực hiện trong 13 năm vẫn thuộc về Big Machine và hãng đã bán bản quyền với giá 300 triệu USD cho Scooter Braun vào năm 2019. Khi đó, Swift cáo buộc cô chưa bao giờ có cơ hội mua lại bản quyền của những tác phẩm đó. Mặc dù đã viết và biểu diễn hàng chục bài hát, cô ấy không có quyền đối với những đĩa hát đó và không nhận được khoản thanh toán nào khi chúng được phát. Vì vậy, nữ ca sĩ đã bắt tay vào sứ mệnh thu âm lại 6 đĩa nhạc đầu tiên của mình để sở hữu cả phần sáng tác lẫn những bản thu âm mới.
 |
Taylor Swift thu âm lại các ca khúc. |
Tương tự Taylor Swift, Prince, Kesha và The Beatles chỉ là một số trong số rất nhiều nghệ sĩ đã đấu tranh để giành quyền sở hữu âm nhạc của họ.
Vpop có đặc thù rất khác so với nghệ sĩ thế giới. Ở đây, ca sĩ chủ yếu hoạt động độc lập thay vì ràng buộc với công ty quản lý. Do đó, khi ca sĩ hát ca khúc do nhạc sĩ khác sáng tác, hai bên ký hợp đồng độc quyền trong thời gian cụ thể, thường là 2, 3 năm. Hết thời gian độc quyền đó, ca sĩ nếu muốn tiếp tục hát ca khúc thì gia hạn hợp đồng với nhạc sĩ hoặc làm việc với VCPMC - Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam - nếu nhạc sĩ đó ủy quyền.
Bởi thế, trường hợp Noo Phước Thịnh rất khác Taylor. Nếu anh và Đỗ Hiếu tiếp tục không thể tìm được tiếng nói chung trong vấn đề bản quyền thì những ca khúc hit kể trên khó lòng xuất hiện trên sân khấu.
Vpop cũng có trường hợp tương tự Taylor Swift là Jack. Jack sáng tác nhiều ca khúc nhưng K-ICM sản xuất âm nhạc và bản quyền thuộc về công ty ICM. Do đó, sau khi tách khỏi công ty, khán giả không còn thấy Jack hát những bản hit đã làm nên tên tuổi trên sân khấu, chương trình.
