THAY CƯỚP BẰNG ĐÁNH PHẾT
Hội Phết Hiền Quan diễn ra 12-13 tháng Giêng, trong đó sau các nghi lễ màn cướp phết ngoài cánh đồng chiều 13 tháng Giêng thu hút hàng nghìn người xã Hiền Quan (Phú Thọ) và các địa phương lân cận. Sau mỗi mùa cướp phết là hàng loạt hình ảnh hàng trăm người xô đẩy, lấm lem bùn đất tranh nhau quả phết. Không hiếm thanh niên lợi dụng lễ hội để ẩu đả, gây thương tích.
Năm 2018 Bộ VHTTDL cắt cử cán bộ sát sao ở lễ hội, nhưng cảnh tượng hỗn loạn chưa chấm dứt. Mùa lễ hội 2019, Bộ yêu cầu địa phương thay đổi phương án cướp phết, không để tái hiện hình ảnh phản cảm. Ông Nguyễn Việt Trung, Phó Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Phú Thọ thông báo suốt nửa năm qua cùng huyện Tam Nông, xã Hiền Quan lên phương án mới với nhiều giải pháp đảm bảo an toàn hơn.
Mọi năm bãi phết là cả cánh đồng rộng lớn, hàng rào mềm bằng dây mỏng manh chẳng mấy chốc bị dòng người cuốn phăng, tràn qua con mương và càn quét cả hàng trăm người đứng trên đường lớn xem hội. Khi dòng người cướp phết tràn lên đường theo quả phết bay, nhiều người già, phụ nữ và trẻ em hoảng loạn thậm chí trầy xước chân tay là chuyện thường.
Chiều 15/2, ông Bùi Văn Thanh, Chủ tịch UBND xã Hiền Quan thông báo chuẩn bị xong bãi phết rộng khoảng 1.000 m2. Ban tổ chức bố trí bốn lớp hàng rào bằng cọc gỗ, mỗi lớp hàng rào được căng ba lớp dây thằng chắc chắn. Lực lượng công an, an ninh huy động ở quanh các lớp hàng rào nhằm đảm bảo người dân tràn vào sân đánh phết.
Bãi phết có bốn cây nêu làm ranh giới. Mọi năm người giành được quả phết cứ thế chạy thẳng về nhà, năm nay BTC yêu cầu chỉ khi quả phết được đưa vào vòng cắm câu nêu mới được tính là thắng cuộc. Sau trận phết, quả phết được đem về làm lễ rồi người đưa phết vào vòng này cũng được đem về nhà.
Địa phương chọn ra 100 người chia hai đội đánh phết, mỗi đội 50 người có trang phục xanh đỏ để phân biệt. Thanh niên đi làm ăn xa tới 12 tháng Giêng mới tề tựu đông đủ để nhập đội, ông Thanh nói.
Nguy cơ vỡ trận vẫn còn đó. Ảnh: Nguyên Khánh NGUY CƠ VỠ TRẬN Số lượng công an đảm bảo an ninh trật tự huy động từ tỉnh, huyện khoảng 100 người. Chủ tịch UBND xã nói rằng còn có một lực lượng đặc biệt với phương án đảm bảo trật tự bí mật. Lãnh đạo xã khoe tỉnh hỗ trợ rất nhiều loa đài công suất lớn, tất cả huy động ra khu vực lễ hội để tuyên truyền cho người dân và du khách thập phương.
Không chờ tới lễ hội mới kêu gọi người dân có ý thức, lãnh đạo xã mở hai hội nghị tập huấn từ trước tết. Kế hoạch tổ chức và tinh thần lễ hội năm nay cũng được gửi về tận khu dân cư. Nội dung này được nhắc lại trên đài truyền thanh suốt dịp tết, bởi lực lượng thanh niên tham gia đánh phết chủ yếu đi làm ăn xa nên Tết mới đông đủ.
"Nếu có vấn đề gì sẽ dừng ngay hội Phết", Thứ trưởng Trịnh Thị Thủy.
Cán bộ địa phương nhiều lần kêu “oan”, bởi hình ảnh phản cảm và nhiều cảnh xô xát, ẩu đả tại lễ hội không do người dân Hiền Quan. Chủ tịch UBND xã Hiền Quan kể, cán bộ đi nghe ngóng về báo cáo lại nguy cơ “vỡ trận”: Dân các xã và huyện xung quanh thành lập tổ đi cướp phết. Khoảng 80-100 nười tham gia cướp phết, họ treo giải thưởng 5 triệu đồng cho ai cướp được phết, cả làng còn ăn mừng nữa. Riêng Phú Thọ cũng có tới 200 người như thế, chưa kể nhiều người từ các địa phương lân cận cũng a dua đổ về.
“Chúng tôi báo cáo lãnh đạo huyện, tỉnh rồi bởi trong số này có nhiều đối tượng phức tạp. Hàng trăm người tụ tập như thế xông vào cướp, có vấn đề gì là gây gổ đánh nhau. Rất gay go, chúng tôi mất ăn mất ngủ làm theo đề án mới. Cán bộ và nhân dân đồng thuận cao, tuy nhiên có được hay không do ý thức người dân địa phương và du khách thập phương. Năm nay nếu tỉnh và huyện hỗ trợ tích cực, chúng tôi nghĩ có thể tổ chức thành công hội Phết”, ông Bùi Văn Thanh nói.
YÊU CẦU DỪNG NGAY NẾU CÓ VẤN ĐỀ
Thứ trưởng Bộ VHTTDL Trịnh Thị Thuỷ cho biết, từ trước Tết Bộ chỉ đạo sát sao Cục Văn hoá cơ sở, địa phương bám án phương án đổi mới tổ chức hội Phết. Thứ trưởng yêu cầu đích thân Cục trưởng Cục Văn hoá cơ sở Ninh Thị Thu Hương lên Phú Thọ, phối hợp với địa phương thực hiện theo đúng báo cáo.Năm trước cán bộ của Cục Văn hoá cơ sở “nằm vùng”, tuy nhiên chưa ngăn được hiện tượng vỡ trận, bởi vậy năm nay lãnh đạo Bộ yêu cầu bám sát hơn nữa. “Năm nay BTC cho tung từng quả phết, khi nào tuyên bố đội thắng mới tiếp tục tung quả phết tiếp theo để tránh hỗn loạn. Lãnh đạo Bộ yêu cầu, địa phương thực hiện đúng đề án báo cáo với Bộ. Nếu có vấn đề gì, lãnh đạo Cục lập tức tạm dừng hội để đảm bảo an toàn cho người tham gia hội”, Thứ trưởng Trịnh Thị Thuỷ nói.
