Sau khi tài xế xe container tông liên tiếp 21 xe máy làm 4 người chết, 18 người bị thương gây chấn động dư luận ở Long An được xác định dương tính với ma tuý và có nồng độ cồn trong máu cao, lực lượng chức năng tại TPHCM đã tiến hành kiểm tra chất kích thích với tài xế xe này trong những ngày qua. Chỉ qua kiểm tra nhanh một số tài xế, cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều người dương tính ma tuý và cất giấu hung khí trên xe.
Ngày 14/1, trao đổi với phóng viên Tiền Phong, đại diện Phòng Cảnh sát giao thông (CSGT) PC08 công an TPHCM cho biết, một trong những nguyên nhân dẫn đến các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng là tài xế dương tính với chất kích thích như rượu bia, ma tuý… Đơn vị này đang xây dựng, triển khai kế hoạch kiểm tra nồng độ cồn, chất kích thích với tài xế lái xe chuyên nghiệp, đặc biệt là xe khách, xe tải, container… Hai ngày qua (12-13/1), CSGT cũng đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành kiểm tra đối với tài xế xe container tại các cảng container ở quận Thủ Đức, TPHCM.
Qua kiểm tra nhanh, nhiều tài xế dương tính với ma tuý được đưa về trụ sở công an làm việc. Cơ quan chức năng cũng đã đưa 2 tài xế dương tính ma tuý đến cơ sở cai nghiện. Trong đó, chiều 13/1, lực lượng CSGT phối hợp cùng công an phường Trường Thọ, quận Thủ Đức và các đơn vị liên quan kiểm tra hành chính, đồng thời kiểm tra nhanh ma túy đối với các trường hợp nghi vấn tài xế xe container vào cụm cảng trên địa bàn.
Qua kiểm tra nhanh hơn 10 tài xế, lực lượng chức năng phát hiện có đến 4 người dương tính với ma tuý. Trong đó, có người sử dụng một lúc ba loại ma tuý gồm ma tuý tổng hợp, cần sa, ma tuý đá. Ông Nguyễn Hữu Hậu, Phó trưởng Công an phường Trường Thọ, quận Thủ Đức cho biết, để đảm bảo an ninh trật tự, an toàn giao thông, công an phường đã phối hợp cùng các đơn vị liên quan kiểm tra tài xế xe container ra vào cảng trên địa bàn.
Ông Hậu cho hay, khi bị kiểm tra, đa phần tài xế đều tìm cách chống đối, cố tình kéo dài thời gian. Thậm chí có người bỏ chạy vào cảng để tìm chỗ trốn. “Qua kiểm tra các xe container có tài xế, đa phần đều có dụng cụ để sử dụng ma tuý. Có tài xế còn thủ cây đao dưới ghế nằm. Sáng 13/1, công an phường đã đưa 2 tài xế đến cơ sở xã hội thanh thiếu niên 2 tại huyện Củ Chi để cai nghiện”, ông Hậu nói. Theo ông Hậu lời khai của các tài xế cho rằng, biết mình sử dụng ma tuý là nguy hiểm nhưng vì áp lực công việc nên phải dùng.
Xem thường tính mạng người
Từng có mặt trên những chuyến vào Nam ra Bắc cùng với cánh tài xế đường dài, chúng tôi ghi nhận vô số trường hợp tài xế điều khiển xe bản năng, họ rỉ tai nhau về những bước ngoặt của nghề đôi khi phải đánh đổi bằng tương lai, thậm chí là tính mạng.
Tài xế Phan Hậu (32 tuổi, quê Phú Yên) phân tích, gần 5 năm trở lại đây, các đầu kéo container cũ của Mỹ và Trung Quốc ồ ạt nhập về Việt Nam, giá cả chỉ vài trăm triệu đồng, ai muốn mua thì mua, mua bán vô tội vạ. Chính vì vậy, việc các doanh nghiệp sở hữu, có trong tay hàng loạt đầu kéo và rơ moóc là chuyện bình thường. Mặc khác, nhu cầu chở thanh long từ Bình Thuận xuất khẩu sang Trung Quốc quá lớn, khiến các doanh nghiệp, chủ xe bị “khát”… tài xế. Điều này dẫn đến thực trạng “nhà nhà lái xe, người người lái xe” đường dài, trong khi đó, kinh nghiệm của họ chưa tích lũy được là bao.
“Nếu công ty làm ăn chân chính thì chủ động thuê và trả lương cho hai tài xế đường dài. Tuy nhiên, nhiều chủ xe chỉ thuê một tài xế để tiết kiệm chi phí, và tài xế này tự tìm người ít kinh nghiệm, mới vào nghề theo lái phụ, tự trả lương. Điều này dẫn đến việc phát sinh nhiều hệ lụy. Trên những chuyến hàng Nam - Bắc, tài xế chính chỉ lái vào những giờ đẹp, còn buổi trưa, buổi tối là họ lăn đùng ra ngủ, giao tài xế phụ tự lái. Để bám nghề, phần lớn các tài xế phụ phải dùng ma túy để căng mắt mà đạp ga. Do đó, tai nạn thường xảy ra khi các tài xế phụ cầm vô lăng", tài xế Hậu tiết lộ.
Chế tài chưa đủ mạnh
Trước thực trạng tài xế dương tính với chất kích thích gây tai nạn nghiêm trọng nhưng chế tài vẫn còn nhẹ, cơ quan công an và các chuyên gia pháp lý cho rằng, cần phải sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật nhằm xử lý hình sự cả chủ doanh nghiệp, chủ phương tiện khi biết tài xế sử dụng ma tuý nhưng vẫn điều động lái xe.
Phát biểu tại buổi họp báo mới đây, Thiếu tướng Phan Anh Minh, Phó Giám đốc Công an TPHCM thừa nhận thực tế xe tải nặng, container hoành hành ở các tuyến đường trên địa bàn, tài xế có sử dụng chất kích thích nhưng để giải quyết thì không phải dễ. Ông Minh cho rằng, rất đáng ngại khi số lượng người nghiện ma tuý chưa được quản lý trên địa bàn TPHCM đang rất lớn. Đặc biệt, có cả người nghiện là lái xe đường dài, xe container. Để hạn chế tình trạng tai nạn giao thông liên quan đến các loại xe trên, ông Minh cho rằng, cần siết chặt quản lý chủ phương tiện, doanh nghiệp kinh doanh vận tải trong việc sử dụng lao động. Hiện nay, chủ doanh nghiệp chỉ phải chịu trách nhiệm dân sự chứ không chịu trách nhiệm hình sự khi tài xế gây tai nạn.
Theo thống kê của Công an TPHCM, hiện nay số người nghiện trên địa bàn thành phố có hồ sơ quản lý là 23.508 người. Trong đó, tòa án đã ra gần 6.000 quyết định đưa người nghiện vào các cơ sở cai nghiện bắt buộc. Số này có nơi cư trú và có hồ sơ quản lý (chỉ chiếm gần 40%, còn 60% người nghiện vẫn chưa có hồ sơ quản lý). Do đó, ông Phan Anh Minh cho rằng, pháp luật cần sớm bổ sung sửa đổi nhằm xử lý hình sự chủ doanh nghiệp, chủ phương tiện vận tải, khi có dấu hiệu ép tài xế chở quá tải, biết tài xế sử dụng ma túy vẫn điều động lái xe… dẫn đến gây tai nạn.
Trong khi đó, luật sư Nguyễn Tri Đức, Giám đốc Công ty luật 360, đoàn luật sư TPHCM cho rằng, hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà trong máu, nước tiểu có chất kích thích như ma tuý, rượu bia… được các quốc gia khác trên thế giới áp dụng biện pháp chế tài mạnh từ phạt tiền, truy tố phạt tù, cấm chạy xe suốt đời...
Trong khi đó, chế tài ở Việt Nam hiện nay vẫn ở mức quá nhẹ.
Ông Phan Anh Minh cho rằng, pháp luật cần sớm bổ sung sửa đổi nhằm xử lý hình sự chủ doanh nghiệp, chủ phương tiện vận tải, khi có dấu hiệu ép tài xế chở quá tải, biết tài xế sử dụng ma túy vẫn điều động lái xe… dẫn đến gây tai nạn.
