Trong tuyên bố đưa ra ngày 4/10, Bộ Ngoại giao Malaysia cho biết Đại sứ Trung Quốc Ouyang Yujing đã được triệu tập để “chuyển tải quan điểm và sự phản đối của Malaysia đối với sự hiện diện và hoạt động của các tàu Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia ở ngoài khơi Sabah và Sarawak”.
“Sự hiện diện và hoạt động của các tàu này không phù hợp với đạo luật Vùng đặc quyền kinh tế năm 1984 của Malaysia, cũng như Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS)”, CNA dẫn tuyên bố.
Phía Malaysia cũng khẳng định những quan điểm và hành động của Malaysia “dựa trên luật pháp quốc tế trong việc bảo vệ chủ quyền và quyền chủ quyền trên biển".
Phản đối của chính quyền Kuala Lumpur được đưa ra sau khi Thủ tướng Ismail Sabri Yaakob, người vừa lên nắm quyền vào tháng 8 vừa qua, nói trong một cuộc trả lời phỏng vấn rằng chính phủ Malaysia sẽ không “thoả hiệp về chủ quyền” trong tranh chấp trên biển.
Thủ tướng Sabri Yaakob lãnh đạo một liên minh được tạo nên bởi các thành viên của Tổ chức quốc gia Mã Lai thống nhất, tức đảng của người tiền nhiệm Muhyiddin Yassin, và các liên minh ở Sabah và Sarawak, hai bang tự trị của Malaysia trên đảo Borneo.
Các quan chức Malaysia từ lâu đã phàn nàn về sự hiện diện của các tàu hải cảnh Trung Quốc quanh cụm bãi cạn Luconia ở ngoài khơi Sarawak.
Cuối tuần qua, Phó tỉnh trưởng Sabah Jeffrey Kitingan kêu gọi chính phủ liên bang triệu đại sứ Trung Quốc để nêu vấn đề về sự hiện diện liên tục của tàu Trung Quốc trong vùng đặc quyền của Malaysia.
Trung Quốc có yêu sách phi lý bao trùm đến 85% diện tích Biển Đông dựa trên cái gọi là quyền lịch sử, dù Toà trọng tài Liên Hợp Quốc đã bác bỏ lý lẽ này.
Đây là lần thứ hai trong năm nay Malaysia triệu đại sứ Trung Quốc vì vấn đề Biển Đông. Hồi tháng 6, Đại sứ Ouyang bị triệu tập sau khi 16 máy bay vận tải Trung Quốc áp sát không phận của Malaysia mà không thông báo trước, khiến Kuala Lumpur quyết định điều máy bay chiến đấu ra xua đuổi.
Sau đó, hai bên đều khẳng định vụ việc không thay đổi quan hệ song phương tốt đẹp. Trung Quốc đang là bên viện trợ và bán vắc-xin COVID-19 nhiều nhất cho Malaysia.
