Tàu khảo sát địa chấn Shiyan 6 rời cảng Quảng Châu từ ngày 6/9 để thực hiện “những nhiệm vụ khoa học quan trọng” ở cửa sông Châu Giang ở tỉnh Quảng Đông và phần phía bắc của Biển Đông, nhật báo Khoa học Công nghệ của Trung Quốc đưa tin.
Nhóm do nhà nghiên cứu Du Yan của Viện nghiên cứu Nam Hải thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc dẫn đầu sẽ nghiên cứu thuỷ động lực học, các quá trình vận chuyển vật chất và phản ứng sinh thái ở khu vực biển gần Vùng Vịnh lớn Quảng Đông – Hong Kong – Macau và khúc sông Châu Giang gần đó, CGTN đưa tin.
Tàu Shiyan 6 được chế tạo từ tháng 11/2018 và được nói là con tàu nghiên cứu tầm trung hiện đại nhất của Trung Quốc hiện nay. Các phòng thí nghiệm trên tàu cho phép thực hiện những nghiên cứu xử lý, phân tích mẫu và gửi dữ liệu về đại lục thông qua vệ tinh.
 |
Tàu Shiyan 6 đang trên đường xuống Biển Đông. (Ảnh: CGTN) |
Con tàu được báo chí Trung Quốc gọi là “nhân tố chính trong hạm đội nghiên cứu khoa học của Trung Quốc ở Biển Đông và các vùng biển lân cận”, và việc hạ thuỷ con tàu sẽ nâng cao năng lực của Trung Quốc trong khai thác các tài nguyên biển, dầu khí, khoáng sản và tài nguyên di truyền để “bảo vệ an ninh quốc gia cũng như các quyền và lợi ích của Trung Quốc”, CGTN viết.
Với mức đầu tư lên đến 500 triệu tệ (77 triệu USD), con tàu đủ chỗ cho đoàn 60 người, có lượng giãn nước 3.990 tấn, có thể hoạt động 60 ngày liên tục trên biển và đi xa tới 12.000 hải lý.
Nó cũng có thể thực hiện các nghiên cứu ngoài khơi và trong vùng biển gần các đảo đá và rạn san hô trên Biển Đông, có thể thu thập dữ liệu về địa hình, địa mạo, hải lưu và quần xã sinh vật trong những môi trường khắc nghiệt như rãnh sâu dưới đáy biển.
Bên cạnh đó, ngày 7/9, Trung Quốc hoàn thành thử nghiệm loại robot mô phỏng loài cá đuối ở khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
 |
Robot hình dạng cá đuối vừa được Trung Quốc thử nghiệm. (Ảnh: Xinhua) |
Robot nặng 470kg này có thể đập hai cánh để di chuyển dưới nước và có thể lặn sâu tới 1.025m.
Hình dạng và chuyển động của robot mô phỏng cá đuối, một trong những sinh vật có khả năng bơi hiệu quả nhất trong tự nhiên.
Xinhua nói rằng robot này đang được sử dụng để quan trắc môi trường biển và tiến hành những điều tra khoa học biển ở các rạn san hô lớn của quần đảo Hoàng Sa.
Việt Nam nhiều lần tuyên bố có đầy đủ bằng chứng lịch sử để khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa phù hợp với luật pháp quốc tế. Việt Nam cũng đã nhiều lần lên tiếng phản đối, yêu cầu Trung Quốc chấm dứt các hành vi vi phạm và rút tàu ra khỏi vùng biển Việt Nam.
Tháng 7 vừa qua, Trung Quốc bắt đầu chế tạo tàu khoa học không người lái để đưa các thiết bị không người lái thực hiện những hoạt động khảo sát trên không, trên mặt biển và dưới nước điều khiển từ xa. China Ship News nói rằng loại tàu này sẽ trở thành “nhân tố thay đổi cuộc chơi trong lĩnh vực khảo sát biển”.
Hồi đầu tháng 7, báo Hong Kong SCMP đưa tin Trung Quốc sẽ đưa tàu nghiên cứu Đại học Trung Sơn đến quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam trong tháng 10 tới nhằm "thúc đẩy thăm dò các vùng biển giàu tài nguyên".
Báo chí Trung Quốc nói rằng tàu nghiên cứu "Đại học Trung Sơn" là "phòng thí nghiệm di động cỡ lớn trên biển", với chiều dài 113m, rộng 19,4m và lượng giãn nước 6.880 tấn.
Trên boong tàu, 760m2 mặt sàn được dành cho các phòng thí nghiệm cố định và hơn 610m2 dành cho 10 phòng thí nghiệm di động kiểu công-ten-nơ, cho phép các nhà nghiên cứu thu thập mẫu trên biển và phân tích chúng ngay trên tàu trước khi chuyển dữ liệu về đất liền.
 |
Tàu nghiên cứu Đại học Trung Sơn. (Ảnh: Guangzhou Daily) |
Tàu có một sàn đáp trực thăng để vận chuyển người và thiết bị cũng như cho phép các máy bay không người lái (UAV) cất cánh để mở rộng phạm vi quan sát khoa học trên không, trên mặt biển và dưới đáy biển. Nhà chức trách dự kiến cho lắp đặt thêm một radar thời tiết trên tàu trong năm tới.
Tháng 3 năm nay, một công ty liên kết với Tập đoàn đóng tàu Trung Quốc ký thoả thuận với Viện công nghệ không người lái thông minh Quảng Đông để chế tạo “tàu nghiên cứu khoa học biển tích hợp hiện đại nhất của Trung Quốc”.
Nhiều tàu Trung Quốc thuộc nhiều loại và có những khả năng khác nhau đã và đang khảo sát ở Biển Đông, phục vụ cả mục đích dân sự và quân sự. Dữ liệu mà các tàu đó thu thập được cũng là mối quan tâm của các nhà hoạch định quân sự. Hoạt động của các tàu đó bị nhiều quốc gia chỉ trích vì diễn ra trong khu vực mà Trung Quốc có yêu sách phi lý, chồng lấn lên vùng biển của các quốc gia láng giềng.
Ngoài các tàu nói trên, Trung Quốc từng đưa một số tàu khác xuống Biển Đông, như tàu Dong Fang Hong 3 vỏ trắng xuống Biển Đông năm 2020; tàu Hai Yang Di Zhi Ba Hao (Hải Dương Địa chất 8) vỏ đỏ cùng nhóm tàu hộ tống vào quấy rối trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam ở khu vực phía nam Biển Đông hồi năm 2019; tàu Shi Yan 1 vỏ xanh xuống Biển Đông vào tháng 5/2020.
