Mới đầu vụ thu hoạch, tiểu thương ở tỉnh Đắk Lắk vào tận vườn điều thu mua với giá 30-32 nghìn đồng/kg khiến nông dân phấn khởi. Chị Nguyễn Thị Hòa ở thôn 10 xã Ea Lê, huyện Ea Súp cho biết: Năm 2006, gia đình chị trồng 1,2 ha điều. Ba năm sau, cây ra trái rất sai, năng suất đạt khoảng 1,5 tấn hạt/ha. Nhưng rồi điều nhiễm bệnh, sâu mọt đục khoét, cây chết dần, giá cả bấp bênh nên gia đình chị đã chặt bỏ hơn nửa vườn, chuyển sang trồng hoa màu. “Giờ thấy giá điều cao lại tiếc”, chị Hòa nói.
Mấy năm nay giá điều quá thấp, chỉ từ 15-18 nghìn đồng/kg, đợt cao nhất cũng không quá 20 nghìn đồng/kg. Vì thế, gia đình chị H’ Trum Byắ ở Buôn Ky, phường Thống Nhất, thành phố Buôn Ma Thuột đã chặt bớt vườn điều đã 10 năm tuổi để trồng xen cà phê. Chị bảo, cây điều dễ trồng, không tốn nhiều tiền đầu tư, ít công chăm sóc, tới vụ thu hoạch chỉ cần phát cỏ, cào lá sạch là được.
Nhưng cây phụ thuộc nhiều vào thời tiết, lúc ra hoa gặp mưa lạnh là hoa rụng, mất mùa. Trồng điều “năm ăn năm thua” nên chị đốn bỏ bớt, trồng xen cà phê phòng khi mất mùa điều còn có cà phê cứu vãn. Cây điều hưởng nước, phân bón “ké” từ cây cà phê, ngược lại, nó tạo bóng mát giúp cà phê phát triển tốt. Năm nay hạt điều có giá nhưng chưa chắc được mùa. Hiện tại nhiều cây mới ra hoa, tỉ lệ đậu trái rất thấp vì đang khô hạn.
Điều được xem là cây xóa đói, giảm nghèo ở vùng sâu, vùng xa, phủ xanh đất trống, đồi trọc.?Do nông dân thiếu chọn lọc giống, ít đầu tư chăm sóc nên năng suất thấp, gặp lúc giá điều quá rẻ đã quay lưng phá bỏ chuyển sang trồng cao su, hồ tiêu, cà phê… Hiện nay, cao su liên tục rớt giá, cây điều lại bắt đầu “lên ngôi”.
Ông Nguyễn Huy Phát, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đắk Lắk, cho biết: Chủ trương của tỉnh là không mở rộng diện tích, tập trung đầu tư chăm sóc tăng năng suất diện tích điều đã trồng.
