Ghi nhận của phóng viên Tiền Phong, những ngày cận Tết Giáp Thìn 2024, gia đình bà Đường Thị Xinh (con gái cụ Sáu Trọng) ở phường An Thới (Bình Thủy, TP Cần Thơ) tất bật với những mẻ bánh tét lá cẩm mỗi ngày. Ảnh: Hòa Hội.

Bà Xinh là con gái cụ Sáu Trọng - người đã nâng tầm bánh tét lá cẩm lên tầm cao mới. Cụ Trọng đã mất nhưng câu chuyện của cụ và đòn bánh tét lá cẩm nổi tiếng xứ Tây Đô luôn được người dân miền Tây ghi nhớ. Ảnh: Hòa Hội.

Trong ảnh, bà Đường Thị Xinh đang gói bánh tét. Bà cho biết từ 23 Tết đến nay, lò bánh đỏ lửa ngày đêm, trung bình mỗi ngày gói trên dưới nghìn đòn phục vụ thị trường Tết. Ảnh: Hòa Hội.

Đây không chỉ là công việc mỗi dịp Tết đến mà lò bánh nhà bà Xinh đã đỏ lửa hơn nửa thế kỷ qua. Câu chuyện về đòn bánh tét lá cẩm trứ danh xứ Tây Đô không mới nhưng mỗi dịp Tết đến lại được nhiều người quan tâm. Ảnh: Hòa Hội.

Trăm năm trước, bà ngoại của bà Xinh đã nức tiếng một vùng với tay nghề làm bánh dân gian. Trong đó, đặc sắc là những đòn bánh tét thơm dẻo được dùng trong các dịp giỗ, đám tiệc, Tết. Ảnh: Hòa Hội.

Đến thời của mẹ bà Xinh là cụ Huỳnh Thị Trọng (Sáu Trọng) thì tài nghệ đó đã được nâng tầm và mang một đẳng cấp khác. Ảnh: Hòa Hội.

Hơn nửa thế kỷ trước, thừa hưởng được kỹ năng làm bánh, nấu xôi khéo léo từ mẹ và người chồng của mình, xôi lá cẩm cụ Trọng nức tiếng một thời ở chợ Bình Thủy. Ảnh: Hòa Hội.

Nhân bánh qua bàn tay khéo léo của thợ làm nên bánh tét ngon, hấp dẫn. Ảnh: Hòa Hội.

Những gói xôi, chiếc bánh dân gian của cụ Trọng hợp khẩu vị của những người khó tính. Món đặc trưng là xôi lá cẩm. Thứ xôi đơn giản được lấy màu tím của lá cẩm, ăn kèm dừa nạo, muối lạc, đậu xanh khiến thực khách chỉ nhìn thấy đã thèm. Ảnh: Hòa Hội.

"Mẹ tôi từng kể trong những lần nấu xôi chợt nghĩ: Tại sao không thử dùng màu tím lá cẩm cho những đòn bánh tét? Rồi mẹ tôi nấu lá cẩm, ngâm nếp tạo màu, bắt tay làm thử", bà Xinh kể về quá trình sáng tạo ra bánh tét lá cẩm trứ danh của mẹ mình. Ảnh: Hòa Hội.

Bánh tét lá cẩm của cụ Trọng được xào nếp với nước cốt dừa, một ít gia vị cho chín 30%. Phần nhân vẫn có đậu xanh, thịt mỡ nhưng được thêm lòng đỏ trứng vịt muối tạo hương vị đặc trưng. Ảnh: Hòa Hội.

"Cái khó nhất là nêm cho vỏ bánh và nhân. Cái này là bí quyết gia truyền, không phải muốn là làm được. Bánh tét lá cẩm ăn rất khác biệt với bánh tét của những nơi khác", bà Xinh lý giải. Ảnh: Hòa Hội.

Tùy vào từng loại nhân mà bánh có giá khác nhau, dao động từ 40.000-120.000 đồng/đòn. Cũng có trường hợp khách đặt, chị sẽ làm theo yêu cầu và có giá khác nhau. Ảnh: Hòa Hội.

Không chỉ giữ được hương vị bánh nguyên thủy hơn nửa thế kỷ qua, gia đình bà Xinh cũng không thay đổi cách nấu bánh bằng củi dù hiện đã có nhiều cách khác như sử dụng nồi điện. Ảnh: Hòa Hội.

"Bếp điện sẽ tiết kiệm thời gian và không mất công canh lửa, nhưng ông bà mình đã nói rồi, nấu ăn không gì ngon bằng củi lửa. Những đòn bánh tét của gia đình tôi chỉ dùng cây nhà lá vườn", bà Xinh bộc bạch. Ảnh: Hòa Hội.

Giá những đòn bánh tét được gia đình giữ hơn mười năm qua không tăng, kể cả dịp Tết dù vật giá leo thang từng ngày. Đó là lý do món bánh tét lá cẩm này được thực khách khắp nơi yêu thích. Ảnh: Hòa Hội.