Một lần tôi đi làm giấy tạm vắng, mặc dù đã cầm theo các giấy tờ cần thiết nhưng lên tới Công an vẫn “được” chỉ dẫn về lại thôn xác nhận. Cầm tờ đơn trong tay tôi chạy về gặp anh công an thôn. Nghe tôi trình bày, anh bèn ghi bên dưới dòng chữ: “Kính chuyển Trưởng thôn giải quyết trường hợp xin tạm vắng cho anh...”.
Tiếp tục chạy qua tìm bác Trưởng thôn nhưng thật không may, bác đi mua chó ở xa, cách nhà những hơn 10 cây số. Tiếp tục đợi. Bác về, tôi như bắt được vàng, thế rồi bác vào ký vội khi người nhễ nhại mồ hôi: “Kính chuyển Công an thị trấn giải quyết theo đơn của anh...”.
Tiếp tục lên Công an- lần này là Công an thị trấn thì đã muộn! Hết giờ làm, mặc dù mới 10 giờ 30 phút!
Đó chỉ là việc “cỏn con”, còn những việc lớn hơn kính chuyển càng sẽ nhập nhằng hơn. Cứ cầm đến cái đơn, giấy tờ cần giải quyết thì hầu như đều được kính chuyển đến ban này, ngành kia, bộ phận nọ...
Người cần cứ phải chạy qua chạy lại bở hơi tai, thế nên “dịch vụ” đua nhau phát triển, điển hình nhất vẫn là lũ “cò”, cứ đưa cho họ kèm các khoản tiền thì xong cái rẹc, khỏi mất công đi tới đi lui.
Kính chuyển theo cách nghĩ đơn thuần vẫn là dưới chuyển lên trên nhưng có những kiểu chuyển mà người ta thấy tức cười. Chuyện một học sinh nọ viết đơn lên xã xin được miễn giảm học phí vì thu nhập gia đình thấp, ấy thế nhưng khi thôn đã xác nhận rồi chuyển lên vị Chủ tịch xã thì ông... gãi đầu!
Sau một hồi loay hoay ông “kính chuyển” cho ông... Phó chủ tịch! Ông bảo: “Không thể biết nó có nghèo thật không?”, cái sổ hộ nghèo thì nằm ngay trước bàn làm việc của ông!
Ai trong đời chẳng bệnh, bệnh thì tới bệnh viện và lại có chuyện phải bàn, huyện nào cũng cố làm cho lớn, cho to nhưng xin thưa, trình độ của bác sĩ, y sĩ còn quá yếu! Yếu đến nỗi chẩn đoán không ra bệnh, thế là có hai phương án: Hoặc chuyển tuyến trên, hoặc ở lại để theo dõi!
Phương án một thì nhiều khi bệnh chả nặng cũng “kính chuyển”, phương án hai thì có bệnh nhân chết oan. Đơn giản như đau ruột thừa, người ôm bụng đau thì bác sĩ chích thuốc, cho uống giảm đau, có người sau một hai ngày “theo dõi” thì các cụ đã về “đón” đi luôn!
Có một kiểu “giam” bệnh nhân khá phổ biến mà tuyến dưới hay làm nhưng ít người nói tới: Cơ sở đoán không ra bệnh nhưng không dám chuyển vì sợ tuyến trên... chửi! Để bệnh nhân bệnh nặng mới chuyển: “Sao để nặng thế này rồi mới chuyển?”, chuyển lên mà bệnh nhân chỉ là bệnh vặt thì: “Có thế cũng chuyển lên đây?”, đằng nào cũng bị chửi nên thà “giam” lại cho nặng hơn để nhỡ có bị chửi cũng đỡ... oan!
Bồi dưỡng
Chuyện “phong bì lót tay, xong ngay công việc” là thường ngày ở huyện mà cũng chỉ nước ta mới nặng thế. Muốn làm giấy tờ nhanh, bồi dưỡng. Mất xe, các anh tìm lại được, bồi dưỡng. Mất điện, nhờ mấy thợ điện đến, bồi dưỡng. Bị tai nạn, làm giấy tờ bảo hiểm, bồi dưỡng. Tất tần tật.
Bồi dưỡng cho y tá, bác sĩ... để người nhà mau được quan tâm. Nó gần như một quy luật phải có, là do mọi người nghĩ: “Thôi thì có đáng là bao, miễn là người nhà được chăm sóc, còn lần khác nữa mà”. Vô hình trung đã tạo cho các vị ấy một tiền lệ xấu.
Có nhiều “bác” vào nhà đá bóc lịch rồi mà vẫn hoài nghi: “Sao tiền, nhà, xe hơi, gái đẹp... người ta bồi dưỡng cho mình mà Nhà nước cấm rồi bắt tù, cho rằng mình nhận hối lộ?”.
Nói sòng phẳng, ai cho không ai cái gì? Ra tòa rồi có ông còn mạnh mồm: “Đó là tiền bồi dưỡng chứ không phải hối lộ!”, câu nói này có lẽ là câu nói xuất sắc nhất trong năm của vị trọng tài được mệnh danh là “vua sân cỏ” Lương Trung Việt.
Cấn Thị Phương
Khánh Hòa
