Theo ông Huỳnh Thành Đạt - Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) là một tài liệu hữu ích, cung cấp các căn cứ khoa học và thực tiễn để các cơ quan, tổ chức, cá nhân và trực tiếp là lãnh đạo các địa phương sử dụng trong xây dựng và thực thi các chính sách để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Bộ KH&CN mong muốn đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các nhà đầu tư về môi trường đầu tư và điều kiện nguồn lực cho hoạt động sản xuất, kinh doanh ở các địa phương.
Theo ông Vũ Văn Tích - Giám đốc Học viện Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, không giống như một số bộ chỉ số khác mang tính chuyên ngành, Bộ chỉ số đổi mới sáng tạo có thể hiểu như một công cụ tổng thể kiểm tra sức khoẻ nền kinh tế gắn với hoạt động khoa học đổi mới sáng tạo. Nhiều nước như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc coi bộ chỉ số này như một công cụ rất quan trọng để đánh giá sự phát triển kinh tế xã hội, nhất là trong lĩnh vực đầu tư.
“Nếu các địa phương thấu hiểu được bộ chỉ số này sẽ là công cụ rất tốt để điều tiết phát triển kinh tế xã hội lâu dài“, ông Tích nói.
Bộ Khoa học và Công nghệ công bố Top 10 địa phương đứng đầu về đổi mới sáng tạo. |
Bộ KH&CN cho biết, nhiều văn bản quan trọng của Đảng và Chính phủ đã khẳng định phải nhanh chóng chuyển đổi mô hình tăng trưởng của nước ta theo hướng “chuyển dần từ dựa vào gia tăng số lượng các yếu tố đầu vào của sản xuất sang dựa vào tăng năng suất, chất lượng lao động, ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo”.
Bộ chỉ số góp phần cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn về điểm mạnh, điểm yếu, về các yếu tố tiềm năng và các điều kiện cần thiết để giúp các cấp lãnh đạo có căn cứ xác định, lựa chọn các định hướng, giải pháp phù hợp cho phát triển kinh tế xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở cả cấp quốc gia và cấp địa phương.
Ở cấp quốc gia, từ năm 2017, Chính phủ đã sử dụng bộ chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu do Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế giới công bố hằng năm như một công cụ quan trọng để qua đó xác định các điểm mạnh, điểm yếu của Việt Nam và từ đó đưa ra các giải pháp, biện pháp cải thiện phù hợp, cũng như để kịp thời xây dựng, ban hành các chính sách có liên quan.
Tại địa phương, bắt đầu từ năm 2023, Bộ Khoa học và Công nghệ thực hiện công bố bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương. Bộ chỉ số có 52 chỉ số, chia làm 7 trụ cột gồm: Thể chế; vốn con người và nghiên cứu và phát triển; cơ sở hạ tầng; trình độ phát triển của thị trường; trình độ phát triển của doanh nghiệp; sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ; tác động.
Top 10 địa phương nằm ở top cuối bảng xếp hạng gồm Đắk Nông, Quảng Trị, Bắc Kạn, Sơn La, Yên Bái, Điện Biên, Hà Giang, Gia Lai, Lai Châu và Cao Bằng.
Bộ KH&CN cho biết, kết quả đánh giá cho thấy sự phù hợp, tương đồng giữa kết quả PII 2023 với thực trạng phát triển kinh tế xã hội của các địa phương.
Hà Nội đứng đầu cả nước về chỉ số đổi mới sáng tạo. Trong ảnh người xem trải nghiệm công nghệ mới tại Triển lãm quốc tế đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2023 diễn ra tại Hoà Lạc. |
Các địa phương thuộc nhóm dẫn đầu có điều kiện tự nhiên và địa lý thuận lợi (tập trung ở vùng Đồng bằng Sông Hồng, Đông Nam Bộ), có ngành công nghiệp-xây dựng, dịch vụ chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu kinh tế, tập trung nhiều khu công nghiệp, có cơ sở hạ tầng phát triển và có hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) mạnh mẽ.
Ngược lại, các địa phương thuộc nhóm cuối là các địa phương còn hạn chế trong phát triển kinh tế xã hội, có vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên chưa thuận lợi cho phát triển và ứng dụng KH,CN&ĐMST vào phát triển kinh tế xã hội (tập trung ở Tây Nguyên, Trung du và miền núi phía Bắc).
Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh, trong báo cáo PII 2023, mỗi địa phương đều có một bảng thông tin tổng hợp trình bày chi tiết số liệu theo từng chỉ số. Trên cơ sở các thông tin chi tiết này, các cấp lãnh đạo có căn cứ khoa học và thực tiễn để xác định, lựa chọn các định hướng, giải pháp phù hợp phát triển kinh tế xã hội của địa phương mình. Sau lễ công bố chiều 12/3, Bộ KH&CN sẽ làm việc và hướng dẫn chi tiết các địa phương về việc sử dụng Bộ chỉ số này.