Có xã chưa đến 1.000 hộ dân đã vay ở ngân hàng nông nghiệp 6 tỷ đồng. Số hộ vay để mở cơ sở sản xuất kinh doanh thì không nói làm gì. Đáng nói là số hộ vay vốn về rồi “bóc ngắn cắn dài”.
Có số nhắm tới mục đích “con gà tức nhau tiếng gáy”, nhằm giải quyết “khâu oai” vì cứ nghĩ rằng người khác đang chê mình nghèo, kém, phải ngồi chiếu dưới.
Vay tiền về rồi mua xe máy đi chơi. Những cuộc đua đám cưới, đám ma, xây lăng mộ, nhà thờ diễn ra quanh năm mệt mỏi.
Nông thôn hay tổ chức phường tiền, muốn được bốc phải qua đấu giá. Muốn thắng cuộc phải chịu mất đi một số tiền khoảng ¼ tổng số được bốc nhưng thấy ai cũng hăng đấu thắng.
Có cái lạ là có người được tiền rồi chẳng thấy làm gì, tiêu pha hao hụt, số còn lại dùng để nộp cho những người bốc sau mình với giá cao hơn, thành ra nợ nần chồng chất. Họ làm như vậy chỉ vì thích oai.
Ở công sở tính thích oai được căn bệnh thành tích đồng hành và khích lệ. Hễ được lên cấp trưởng, việc đầu tiên là xây dựng mới. Mua xe mới, xây trụ sở mới, cổng vào cơ quan mới.
Nhiều trường phổ thông, khâu thích oai của thủ trưởng nằm ở động cơ chạy theo hình thức bề nổi mà trước hết là sự to, mới, bề thế của cơ sở vật chất. Họ tìm mọi cách thu, xin để có vốn. Thời gian bám trường chỉ đạo dạy và học ít đi, nhường thời gian cho chạy dự án.
Mà nhiều công chức thời mới này cũng hay mê tín. Phòng làm việc hương khói nghi ngút. Cổng trường đang dùng tốt cũng đập xây cổng mới. Thay đổi quy hoạch tổng thể, phá dỡ công trình còn tốt. Không mấy ai mới lên chịu ngồi làm việc ở phòng thủ trưởng cũ, phải tân trang một phòng mới to đẹp, trổ cửa hậu để sếp sang đó làm việc…
Khâu oai của các quan xóm biểu hiện ở cổng làng. Công to nhất là cổng xã dựng trên đường vào trụ sở, còn lại mỗi xóm một cổng. Có khi hai xóm chung đường, liền kề cách nhau vài trăm mét cũng xây hai cổng. Mẫu cổng chắp vá không ai giống ai. Hai tầng, hai chóp, rồng phượng uốn lượn, câu đối nhất thiết phải đúc chữ Hán có chú thích chữ Việt.
Hoàng Văn Hân
Nghệ An
