Đích thân Đại học Florida chi 500.000 USD (2,2 tỷ đồng VN) để lo an ninh cho Richard Spencer 38 tuổi đến nói chuyện về viễn cảnh người Do Thái và những ai không thuộc dòng dõi châu Âu cần tự nguyện rời Mỹ để quốc gia được thuần chủng.
Spencer chính là thủ lĩnh phong trào “da trắng thượng đẳng” thuộc Viện Chính sách Quốc gia. Kẻ chủ trương thanh lọc sắc tộc bằng biện pháp hòa bình từng bị đấm vào mặt trong cuộc phỏng vấn đúng ngày tổng thống Donald Trump nhậm chức. Ngày 12/8, ông ta cầm đầu tuần hành ở Đại học Virginia. Xung đột phe ủng hộ và phản đối làm ba người chết. Cả nước chao đảo và tổng thống Trump bị chỉ trích dữ dội vì thái độ lập lờ.
Florida là nơi đầu tiên Spencer chọn để tái du thuyết. Ông ta nhắm thẳng vào cơ sở có 9.400 sinh viên Do Thái, nhiều nhất trong số 5.000 trường đại học toàn quốc. Đơn của Spencer bị bác với lý do nguy cơ lặp lại vụ 12/8 ở Charlottesville, bang Virginia.
Đâm đơn mãi cuối cùng vẫn phải duyệt. Chỉ sáu tuần sau trận bão Irma lịch sử tốc độ gió khủng khiếp 295 km/h khiến 6,3 triệu người sơ tán và thiệt hại tài sản 20-40 tỷ USD, thống đốc bang Rick Scott lại ban bố tình trạng khẩn cấp do sự hiện diện của Spencer.
40 phút trước buổi thuyết trình chiều 19/10, Spencer họp báo và tán dương hiệu trưởng Kent Fuchs đã tạo thuận lợi. Fuchs phản ứng lập tức trên Twitter: “Tôi cùng phe những ai phản đối và lên án thông điệp hèn hạ và ti tiện của Spencer”. Vậy tại sao ông lại ký quyết định đón kẻ mà chính ông không ưa?
Hoá ra chỉ có một lý do đơn giản nhưng nặng ký - thượng tôn pháp luật. Hiến pháp Mỹ quy định quyền tự do ngôn luận miễn là phải đăng ký và không gây bạo lực. Hơn nữa, năm 1992, Toà án Tối cao Mỹ phán chính quyền không có trách nhiệm trả phí an ninh cho diễn giả. Tháng 4/2017, Đại học Auburn, bang Alabama, phải để Spencer vào sau khi nhà trường không chứng minh được ông ta sẽ khuấy động bạo lực.
Thật bất công khi bỏ tiền đảm bảo an ninh cho kẻ được mời vào nhà rồi nghe chửi. Song đấy có lẽ cũng là dịp để gia cố lương tri. Bằng chứng là Spencer đã chuồn sớm hơn dự kiến khi chỉ bán được 456 vé; còn hàng nghìn sinh viên trong và ngoài trường la ó, hát hò áp đảo đám cổ súy tư tưởng độc hại.
