Dấu mốc trên cũng là sự khẳng định một giá trị lịch sử còn lớn lao bền vững hơn, mà mọi thế hệ người làm báo Tiền Phong vẫn luôn tự hào, đó là ý chí dấn thân, bản lĩnh tự tin và tinh thần nhân văn xuyên suốt.
Với hơn 30 năm liên tục là phóng viên Tiền Phong, thời gian đem lại cho tôi một niềm tin đủ lớn, để có thể nhìn nhận và tiên lượng về sức ảnh hưởng, va đập của những biến động tiếp theo. Giữa thời cuộc đang có quá nhiều thay đổi này.
Mới đây, một giảng viên trẻ dạy báo chí ở Huế hiện đang làm nghiên cứu sinh về báo chí truyền thông tại Anh, trong quá trình làm tư liệu luận án đã đặt câu hỏi với tôi về vai trò của nhà báo trước và sau khi mạng xã hội lên ngôi, cũng như sự chuyển hướng của báo chí chính thống tại Việt Nam hiện nay. Một câu hỏi không dễ trả lời thấu đáo và sòng phẳng, bởi tính chất đan xen phức tạp của những thực thể truyền thông thời đại số và AI hiện tại.
Đó là những nhân tố vừa có tính chất tương hỗ thúc đẩy nhau, cũng vừa níu kéo trì hoãn nhau. Trong đó không khó để nhận ra, đó là cho dù báo chí thuộc dòng “chính thống” đã phần nào chấp nhận ‘sống chung’/tương tác với dòng truyền thông mạng xã hội, nhưng ngược lại, có vẻ mạng xã hội được tạo tác bởi những thuật toán AI ngày càng thông minh và tinh quái, lại không muốn điều đó. Tham vọng độc chiếm mọi hệ hình báo chí/ truyền thông của các thế hệ AI và những cha đẻ của chúng là điều không cần giấu giếm.
Buổi tối 6/11 mới đây thời điểm cơn bão số 13 mang tên Kalmaegi đổ bộ vào bờ biển Sa Huỳnh - Quảng Ngãi, một phóng viên trẻ của Tiền Phong trong khi mải mê tác nghiệp đã bị cơn sóng cao hơn 6 mét bất ngờ quật vào bờ lôi tuột đi, may kịp bám vào kè bê tông thoát chết. Một câu chuyện nhỏ như là chuyện thường ngày không đáng để thành bài viết. Như bao nhiêu câu chuyện tương tự mà người Tiền Phong cũng như mọi đồng nghiệp báo đài khác đã liên tục đối mặt và trải qua. Nhưng trải nghiệm ấy, dấn thân ấy đã tạo nên phần linh hồn cho những bài báo, thì thuật toán truyền thông AI làm sao có thể cóp nhặt ở đâu để thay thế con người?
Như mọi cơ quan báo chí truyền thông hiện nay, báo Tiền Phong cũng đang phải đối mặt với những thách thức rất lớn – những thách thức vừa truyền thống và vừa phi truyền thống lần đầu nhận diện.
Làm mới, đổi mới, thay mới để tiếp tục tồn tại, tiếp tục giữ vững và phát huy tinh thần tiền phong – tiên phong như đã từng vững vàng suốt hơn bảy thập kỷ qua, đó chính là mệnh lệnh của mỗi người Tiền Phong, trước xu thế mới của báo chí đương đại nước nhà. Tất cả với một mục đích lớn lao duy nhất, là phụng sự bạn đọc, phụng sự tiến bộ xã hội.