Khi chúng ta đi đâu, chúng ta thường tìm con đường ngắn nhất để chúng ta đi được nhanh nhất, tốn ít thời gian nhất vì khi chúng ta đi đường thẳng, đường chính, đường trung tâm thì sẽ mất nhiều thời gian, công sức hơn.
Đó là một sự sáng tạo của người Việt Nam chúng ta biết tìm những phương cách để giảm bớt thời gian, công sức của con người khi mà đất nước còn chiến tranh, các phương tiện giao thông chưa phát triển, con người đi đâu cũng phải đi bộ, thì việc đi tắt, đi ngang là một điều tốt.
Nhưng với tư duy ấy thì người Việt chúng ta hôm nay “không chỉ đi tắt” để giảm bớt thời gian, công sức mà còn được áp dụng trong cuộc sống hàng ngày, điều đó được biểu hiện trong nhiều lĩnh vực mà nhất là trong việc học hành, thi cử, xin xỏ việc làm, viết lách v.v…
Những hiện tượng đi tắt, đi vòng được thực hiện một cách khá phổ biến như một thứ công cụ trong đời sống đó là hiện tượng chạy chọt, xin xỏ khi chúng ta cần đạt được một việc gì đó trong bất cứ lĩnh vực nào của cuộc sống mà không tự mình dùng khả năng của mình để tự khẳng định mình trong học tập.
Cũng như trong công việc vì sợ khó, sợ khổ nên vận dụng vào các mối quan hệ để đạt được mục đích của mình một cách nhanh nhất ít tốn thời gian, công sức nhất.
Đó là một thói quen đã ăn sâu trong tâm trí của nhiều thế hệ người Việt chúng ta.
Đối với lớp trẻ nhất là ở lứa tuổi học sinh, sinh viên, việc không suy nghĩ, không học tập mà ỷ lại những tài liệu để chép trong giờ kiểm tra, đối với học sinh và trong thi cử đối với sinh viên việc xin xỏ, chạy chọt điểm thi vẫn diễn ra mà không tự mình học tập để nâng cao kiến thức phục vụ cho cuộc sống và công việc sau này. Xin việc làm thì phải cần có mối quan hệ, có sự quen biết thì mới có thể dễ dàng được nhận vào làm một cách nhanh nhất v.v…
Đó là một hiện trạng không tốt của việc “đi ngang về tắt” đã ăn sâu vào đời sống xã hội chúng ta bây giờ mà nếu như không từ bỏ lối tư duy như thế sẽ làm cho xã hội ngày càng tụt hậu đi vì không xây dựng được ý thức tự giác trong mỗi người Việt Nam.
Chúng ta cần đấu tranh lối tư duy ấy và xây dựng ý thức vươn lên trong cuộc sống và tự khẳng định năng lực của mình.
