Ông Nguyễn Khánh là người thanh niên Việt Nam tiêu biểu đầu tiên có ảnh đăng trên báo Tiền Phong số ra đầu tiên.
Tôi thường đến chơi và trò chuyện với ông. Ông cho tôi mượn cuốn sách “Chuyện kể với người thân” do ông viết trong nhiều năm. Đó là những câu chuyện có thực về gia đình, ông viết rất cảm động. Ông nói, đã in ra nhiều bản đưa cho các con, các cháu.
“Bố Phòng (Nguyễn Ngọc Phòng - thân sinh nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh còn gọi là ông Tư, người đã tham gia chống lại thực dân Pháp, bị Pháp bắt đày đi Côn Đảo) bị kết án khổ sai chung thân. Sau khi ra tù, bố Phòng bệnh nặng, thầy thuốc bảo phải có mấy cánh bọ hung bỏ vào thang thuốc, mẹ Tư (vợ ông Phòng) rất vất vả mới kiếm được mỗi ngày vài con bọ hung… Để có cái nuôi con, mẹ Tư mở cửa hàng bán nước mắm và tạp hóa, treo trước cửa một con cá chép bằng gỗ vì thế hàng xóm gọi bà là bà nước mắm con cá…”.
Những hồi ức như thế quả là những bài học sinh động để các con, các cháu ông tự học, tự nhận thức, một hình thức tự giáo dục không cần thuyết lý, khuyên răn, rao giảng gì cả, mà theo tôi là rất hiệu quả.
 |
Trong việc dạy con, vợ chồng ông không quát mắng, không áp đặt, luôn tôn trọng ý kiến của con. Có nhiều việc ông chỉ đưa ra câu hỏi để các con nêu ý kiến, bàn luận sao cho sự việc rõ ràng. Nóng giận, ông cũng chỉ cầm roi “để dọa”…
“Có một lần, tôi nghịch và nói hỗn câu gì đó, bố tôi quyết định trừng phạt tôi. Ông bắt tôi nằm trên giường, úp mặt xuống, ông cầm một cái roi to, tôi rất sợ nhưng không khóc… Khi ông chuẩn bị đánh, tôi nhắm mắt lại. Chờ một lúc không thấy gì, tôi hé mắt nhìn xem, thấy bố tôi lấy một cái gối kê lên mông tôi rồi ông vụt một cái thật mạnh, nghe bốp một cái… Tôi chẳng thấy đau gì cả, nhưng tôi rất hoảng. Ký ức đó tôi vẫn nhớ như in cho đến tận bây giờ …”, con trai ông, Nguyễn Chí Công kể.
Nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh và vợ ông là bà Lưu Khánh Mỹ có ba người con trai.
Nguyễn Công Thành sinh năm 1956, tốt nghiệp đại học Bách Khoa; Nguyễn Chí Công sinh năm 1958, kỹ sư thủy lợi sau làm thạc sỹ ở Úc, tiến sỹ ở Mỹ. Nguyễn Anh Tuấn sinh năm 1960, tốt nghiệp đại học giao thông. Có thể nói các con ông đã được học hành đến nơi đến chốn, đã thành danh...
Nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh sinh năm 1928, quê ở Thường Tín (Hà Tây cũ) nhưng sống nhiều năm ở Thái Nguyên. Ông nội nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh từng làm ở nhà máy xe lửa Gia Lâm. Bố ông là Nguyễn Ngọc Phòng tham gia chống thực dân Pháp, bị thực dân Pháp bắt đi đày ở Côn Đảo năm ông mới một tuổi. Ông học tiểu học ở Thái Nguyên rồi chuyển về học ở trường Gia Long (Hà Nội). Năm 1950, ông chuyển sang làm công tác ở đoàn thanh niên, từng là Bí thư Tỉnh đoàn Thái Nguyên. Năm 1961, ông được cử đi học ở Viện Triết học thuộc Viện Hàn lâm khoa học Liên Xô (cũ).
Ông từng là Bí thư Trung ương đảng, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, Phó Thủ tướng Chính phủ từ năm 1987 đến năm 1997; là đại biểu quốc hội trong ba khóa liền (khóa 8, 9,10). Nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh đã được trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh.
Ông là người thanh niên Việt Nam tiêu biểu đầu tiên có ảnh đăng trên số báo Tiền Phong đầu tiên xuất bản tại chiến khu Việt Bắc (1953); Ông cũng là lãnh đạo cao cấp đầu tiên (Phó Thủ tướng Chính phủ) có mặt tại cuộc thi hoa hậu đầu tiên của nước Việt Nam thống nhất do báo Tiền Phong tổ chức (năm 1988).
Khi ông còn ở số nhà 51 phố Phan Đình Phùng, có lần tôi đến chơi, ông bảo người nhà hái mít trong vườn rồi mời tôi cùng ăn. Khi ông chuyển về phố Trần Quang Diệu, gần nhà tôi, tôi thường đến trò chuyện với ông. Ông là người thông minh, cởi mở, sống chân tình, một chính khách có tư tưởng đổi mới mà tôi rất quý trọng. Triết lý dạy con tự chủ, tự học, tự lực cánh sinh để từ đó đất nước mình phát huy hết tính TỰ CƯỜNG DÂN TỘC là điều cần thiết cho sự phát triển độc lập, phồn thịnh về sau, tôi thiển nghĩ vậy .
Viết tại nhà vườn Sóc Sơn
