Phải chờ đợi rất lâu kể từ khi đất nước mở cửa, người hâm mộ Việt Nam mới được đón một đội thể thao quốc tế với những ngôi sao danh tiếng như Juventus, Olympic Brazil, hay Arsenal sang đấu giao hữu. Nhưng trước đó nửa thế kỷ, người dân Thủ đô đã chào đón người hùng thể thao thế giới thời đó tới Hà Nội giao lưu và thi đấu giao hữu.
Năm 1958, việt dã toàn quốc giải báo Tiền Phong- cuộc đấu truyền thống nhất của thể thao Việt Nam- đã chính thức được ra đời. Trong lần đầu diễn ra vào ngày 28/12 tại đường chạy công viên Bách Thảo (HN) mới chỉ có 72 VĐV, đều là nam của 15 đoàn dự tranh. Điều kiện mọi mặt và kinh nghiệm tổ chức khi ấy cũng hãy còn nhiều hạn chế.
Tuy nhiên, chính giải đấu này đã lập tức đi vào lịch sử. Đơn giản, ngoài tính chất cột mốc hình thành, nó còn gắn với một sự kiện độc nhất vô nhị khi có sự tham gia của “Anh hùng Thế vận” đến từ Séc- VĐV lừng danh thế giới Emil Zatopek.
Khi ấy Zatopek đã được coi là một trong những nhà thể thao vĩ đại nhất lịch sử, với kỳ tích 5 lần đăng quang và phá kỷ lục thế giới từ 1948 đến 1953. Đặc biệt, tại Olympics 1952, ông đã đoạt tới 3 HCV ở các nội dung 5km, 10km, chạy marathon, đồng thời phá luôn 3 kỷ lục Đại hội.
Thành quả của ông xuất sắc và ấn tượng đến mức được cả làng thể thao quốc tế mặc nhiên công nhận danh hiệu “Anh hùng Thế vận”. Nếu như không bất ngờ gặp chấn thương ở kỳ Olympics 4 năm sau đó, Zatopek chắc chắn còn nâng cao kỷ lục hơn nữa.
Nếu xét về giá trị chuyên môn cùng sự nổi tiếng, rõ ràng Zatopek ở một đỉnh cao quá xa so với thể thao Việt Nam. Để mời được “tuyển thủ anh hùng” này sang thực sự là cả một kỳ công, có được chủ yếu nhờ vào mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước song cũng phải ghi nhận sự mạnh dạn của ngành thể thao.
Và cuối cùng, “người khổng lồ” của thể thao quốc tế theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng đã xuất hiện bằng xương bằng thịt, rồi trực tiếp tranh tài tại một giải còn mang nặng tính phong trào, trong sự trầm trồ và ngạc nhiên lớn của khán giả cùng chính các VĐV.
Ngoài danh tiếng lẫy lừng, Zatopek còn “lừng lững” bởi chiều cao 1m 80 cùng những đặc điểm thể hình của một “ông Tây” hoàn toàn khác biệt. Vẫn chạy cùng với các VĐV chủ nhà nhưng nhà vô địch Olympics chỉ thi đấu biểu diễn, kết quả không tính vào thành tích của giải.
Dĩ nhiên, với đẳng cấp của mình, Zatopek chạy hết sức vừa phải cũng quá đủ để về nhất bỏ lại những Hoàng Viết Mông, Bùi Lương, Nguyễn Quyền, những cái tên lưu danh trong “pho sử” điền kinh nước nhà, cả một khoảng xa.
Nửa thế kỷ trôi qua, Zatopek cũng mất từ cách đây 15 năm nhưng ông Bùi Lương, cựu VĐV đang giữ kỷ lục tham dự nhiều kỳ giải việt dã nhất, vẫn bồi hồi khi nhắc lại về lần được chạm trán với “Anh hùng Thế vận”. Ông còn nhớ như in nụ cười hiền, cái bắt tay thật chặt và nhất là sự động viên khích lệ mà Zatopek đã dành cho mình cùng các VĐV Việt Nam chưa biết thể thao thành tích cao là gì.
Theo HLV Bùi Lương, ngay thời điểm ấy, BTC cũng đã rất biết cách khai thác giá trị của Zatopek khi tổ chức hẳn một cuộc giao lưu với các VĐV sau giải, rồi mời đến trường nói chuyện với các học sinh.
Nói theo cách bây giờ, chuyến du đấu lịch sử của Zatopek tại Việt Nam đã thành công mĩ mãn. Ông đã tạo ra một mốc son, một cú hích tinh thần lớn cho giải đấu, giờ chuẩn bị bước sang tuổi thứ 55, và quan trọng hơn góp phần cỗ vũ lớn cho phong trào rèn tập tại Việt Nam.
Theo kế hoạch, Việt dã toàn quốc và marathon giải báo Tiền Phong lần thứ 55-2014 được tổ chức tại thành phố hoa Đà Lạt vào ngày 23/3 tới. Đây cũng là lần đầu tiên nội dung thi Marathon được đưa vào chương trình thi đấu.
 |
